Suça Sürüklenen Çocuklarda Yargıtay Bozma Kararlarına Göre Adli Psikiyatrik Raporlarda Dikkat Edilecek Hususlar
Suça Sürüklenen Çocuklarda Adli Psikiyatrik Rapor
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1635Anahtar Kelimeler:
Farik mümeyyiz- Ceza sorumluluğu- Adli rapor- Suça sürüklenen çocuk- YargıtayÖz
Amaç: Suça sürüklenen çocukların Yargıtay’a taşınan davalarına yönelik adli psikiyatrik alanla ilgili bozulma nedenleri saptanarak, adli psikiyatrik rapor düzenlenirken dikkat edilecek hususların belirlenmesi ve standardizasyon sağlanması amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Yargıtay’ın resmi internet sitesi “https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/” adresinden “çocuk psikiyatri”, “çocuk ve ergen ruh sağlığı”, “farik mümeyyiz, çocuk”, “akıl sağlığı, çocuk”, “hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, davranışlarını yönlendirme” ve “suça sürüklenen çocuk’’ kelimeleri kullanılarak suça sürüklenen çocuklarla ilgili düzenlenen adli psikiyatrik hususlarla ilgili 691 bozma kararı incelendi.
Bulgular: Çocuklarda yaşa göre ceza sorumluluğu değerlendirmesinde en sık (n:208, %36,3) saptanan bozma gerekçesinin sosyal inceleme raporu veya adli psikiyatrik rapor alınmaması, yargılama sürecinde geçmiş suçlar için alınmış raporların kullanılması olduğu, ikinci en sık nedenin (n:169, %29,5) usulüne uygun düzenlenmeyen, içerik itibari ile yetersiz bulunan raporlar olduğu saptandı. Akıl hastalığı nedeniyle ceza sorumluluğunun değerlendirilmesinde en sık (n:154, %40,5) bozma gerekçesinin geçmiş psikiyatrik hastalık öyküsünde akıl hastalığının belirtilmesine rağmen bu konuda yeterli inceleme yapılmaması, ikinci en sık bozma gerekçesinin (n: 130, % 34,2) ise heyet raporu alınmadan hüküm kurulması olduğu görüldü.
Sonuç: Düzenlenen raporların eksiksiz, gerekçeli ve net kanaat içermesi, yargılama sürecine bağlı mağduriyetlerin önlenmesi ve çocuğun üstün yararının gözetilmesi açısından önem taşımaktadır.
İndirmeler
Kaynaklar
Türkiye İstatistik Kurumu, Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri 2014. Erişim adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuklar-2014-18525 27.09.2021 tarihinde erişilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu, Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri 2021. Erişim adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2021-45586 27.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
Dursun OB, Esin İS, Güleç M, Sener MT, Tas FV, Beyhun NE, Godekli M. A possible cause of trauma for children in justice system of turkey: attitudes of prosecutors and judges. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2013;26(4):367-375 doı: 10.5350/DAJPN2013260406 DOI: https://doi.org/10.5350/DAJPN2013260406
Bilginer Ç, Tural-Hesapçıoğlu S, Kandil S. Bir üniversite hastanesine adli psikiyatrik muayene amacıyla gönderilen çocuk ve ergenlerin değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri J Foren Med. 2012; 9:20-27.
Aksu H, Karakoç Demirkaya S, Gürbüz Özgür B, Gün B. Aydın ilinde bir yıldaki çocuk ve ergen adli olguların değerlendirilmesi. Anatolian Journal of Psychiatry. 2013; 14:369-377. doi: 10.5455/apd.43501 DOI: https://doi.org/10.5455/apd.43501
Karataş S. Suça sürüklenen çocuklar ve suç mağduru çocuklara yönelik bir değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2020;12(4):575-586 doi: 10.18863/pgy.711319 DOI: https://doi.org/10.18863/pgy.711319
Askay M. Çocuklarda Ceza Sorumluluğunun Değerlendirilmesi. Klinik Tıp Aile Hekimliği. 2017; 9(4): 15-18.
Ceza Sorumluluğu Değerlendirme Rehberi, 2010. Erişim adresi http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/egitimbasvuru_basvuru/cezasorumlulugunun.pdf . 20.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Yıldız A. Çocuk ve ergenlerde nöroanatomik gelişimin çocuk ceza sorumluluğuna etkisi. Adli Tıp Bülteni. 2018;23(3):190-200 doi: 10.17986/blm.2018345606 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2018345606
Karataş Z, Mavili A. Çocuk adalet sisteminde suça sürüklenen çocuklara yönelik uygulamalarda karşılaşılan sorunlar. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2019; 19(45):1013-1043. doı: 10.21560/spcd.v19i50781.519076 DOI: https://doi.org/10.21560/spcd.v19i50781.519076
TBMM Mevzuat Bilgi Sistemi, 5237 Sayılı Kanunun Geneli Hakkında Bilgiler, Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Sebepler, Yaş Küçüklüğü. Erişim Adresi https://mevzuat.tbmm.gov.tr/mevzuat/faces/kanunmaddeleri?pkanunlarno=24110&pkanunnumarasi=5237. 20.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
Güler G, Sungur MA, Kütük MÖ. Evaluation of clinical and sociodemographic characteristics of the children dragged to crime. The Bulletin of Legal Medicine. 2018; 23(1):39–46. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2017332628
Avcil S, Avcil M, Yılmaz N (2018). Suça sürüklenen çocuk ve ergenlerin sosyodemografik ve klinik özellikleri. Cukurova Medical Journal. 2018;43(4):853-861 DOI: https://doi.org/10.17826/cumj.350976
Keçelioğlu E. Ceza muhakemesi hukukunda gözlem altına alma. Ankara Barosu Dergisi. 2015;3;221-245.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Adli Tıp Bülteni
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
