ÖZET

Amaç:

Suça sürüklenen çocukların Yargıtay’a taşınan davalarına yönelik adli psikiyatrik alanla ilgili bozulma nedenleri saptanarak, adli psikiyatrik rapor düzenlenirken hukuka uygunluk yönünden dikkat edilecek hususların belirlenmesi ve standardizasyon sağlanması amaçlanmaktadır.

Yöntem:

Yargıtay’ın resmi internet sitesi “https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/” adresinden “çocuk psikiyatri”, “çocuk ve ergen ruh sağlığı”, “farik mümeyyiz, çocuk”, “akıl sağlığı, çocuk”, “hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, davranışlarını yönlendirme” ve “suça sürüklenen çocuk’’ kelimeleri kullanılarak, suça sürüklenen çocuklarla ilgili düzenlenen adli psikiyatrik hususlarla ilgili saptanan 691 bozma kararı incelendi.

Bulgular:

Çocuklarda yaşa göre ceza sorumluluğu değerlendirmesinde en sık (n=208, %36,3) saptanan bozma gerekçesinin sosyal inceleme raporu veya adli psikiyatrik rapor alınmaması, yargılama sürecinde geçmiş suçlar için alınmış raporların kullanılması olduğu, en sık ikinci nedenin (n=169, %29,5) usulüne uygun düzenlenmeyen, içerik itibari ile yetersiz bulunan raporlar olduğu saptandı. Akıl hastalığı nedeniyle ceza sorumluluğunun değerlendirilmesinde en sık (n=154, %40,5) bozma gerekçesinin geçmiş psikiyatrik hastalık öyküsünde akıl hastalığının belirtilmesine rağmen bu konuda yeterli inceleme yapılmaması, ikinci en sık bozma gerekçesinin (n=130, %34,2) ise heyet raporu alınmadan hüküm kurulması olduğu görüldü.

Sonuç:

Bozulma nedenleri göz önünde bulundurularak hazırlanan ekte sunulmuş şablon düzenlenen raporlarda standardizasyonun sağlanmasında yardımcı olabilir. Düzenlenen raporların eksiksiz, gerekçeli ve net kanaat içermesi, yargılama sürecine bağlı mağduriyetlerin önlenmesi ve çocuğun üstün yararının gözetilmesi açısından önem taşımaktadır.