ÖZET

Suça sürüklenen çocukların tekrar suça sürüklenmesine ilişkin risk faktörlerinin belirlenmesi, tekrarlayan suça sürüklenmelerin önlenebilmesi için önem arz etmektedir. Mevcut çalışmanın amacı suça sürüklenen çocukların tekrar suça sürüklenmesini yordayan değişkenlerin belirlenmesidir. Bu bağlamda, tek bir defa suça sürüklenen çocuklar ile üç ve daha fazla suça sürüklenen çocukların karşılaştırılması yoluyla çocukların birçok kere suça sürüklenmesini yordayan faktörlerin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir.

Suça sürüklenmiş çocukların tekrar suça sürüklenmelerini yordayan faktörlerin belirlenmesi amacıyla retrospektif belge taraması yapılarak İstanbul Adliyesi yargı çevresinde kurulu olan çocuk ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 2005-2015 yılları arasında yargılamaları yapılmış suça sürüklenen çocuklar hakkında yazılan sosyal inceleme raporları incelenmiştir. Üç veya daha fazla defa suça sürüklenen çocuklarla (n=200) rastgele seçilen ilk defa suça sürüklenen çocuklar (n=200) hakkında elde edilen veriler temel risk faktörlerine göre tasnif edilmiş ve tekrar suça sürüklenmeyi yordayan değişkenlerin tespiti için lojistik regresyon analizi kullanılmıştır.

Tekrar suça sürüklenme olgusunda, riskli davranışlarda bulunan akranların varlığı, internet kafede zaman geçirme davranışı, okulu bırakma gibi faktörlerin oldukça güçlü ölçüde etkisinin bulunduğu; bunun yanı sıra kardeş sayısı, ilk defa suça sürüklendiği yaş, aile içi paylaşım ve iletişimin zayıf olması ile madde kullanma öyküsünün bulunmasının da tekrardan suça sürüklenme ile ilişkili olduğu ortaya konulmuştur.

İlk defa suça sürüklenen ve 12-15 yaş grubunda bulunan çocukların, riskli davranış gösteren akranlarının olması, internet kafede vakit geçirmesi ve okulu bırakması halinde tekrar suça sürüklenme olasılığının oldukça yüksek olduğu anlaşılmıştır. Aile, toplum ve yetkili makamların özellikle çocuğun sağlıklı bir sosyal çevrede yetişebilmesi için gerekli tedbirleri alması gerek çocuğun gerekse de toplumun korunması adına önemlidir.