Zehirlenme Olgularının Medikolegal Değerlendirmesinde Venöz Kan Gazı Analizinin Yeri Olgu Sunumu
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2017127144Anahtar Kelimeler:
Zehirlenme- Venöz kan gazı- Medikolegal değerlendirmeÖz
Zehir, vücuda belirli miktarda alındığında biyolojik sistemler üzerinde zararlı etki oluşturarak kalıcı hasara ya da ölüme neden olan maddelerdir. Zehirlenme olgularının medikolegal değerlendirmesinde, “Türk Ceza Kanunu’nda Tanımlanan Yaralama Suçlarının Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi” kılavuzunun “zehirlenmelerde yaralanma ağırlığının değerlendirilmesi” kısmındaki ölçütlerden yararlanılmaktadır. Kan gazı değerleri, bu ölçütler içinde yer almaktadır. Ancak kılavuzdaki değerlerin arteriyel mi yoksa venöz kandaki değerler mi olduğu belirtilmemektedir.
Olgumuz, yirmi altı yaşında erkek, Aralık 2014'de yasal makamın medikolegal değerlendirme isteği üzerine anabilim dalımıza başvurdu. Olgudan alınan öykü ve incelenen tıbbi kayıtlarda bilinen bir hastalığı olmadığı, Kasım 2014’de, farklı türde alkol tüketimi sonrası bulantı, kusma, baş dönmesi, el-ayaklarda uyuşma yakınmalarıyla toplum sağlığı merkezine başvurduğu öğrenildi. Burada yapılan muayenesinde genel durumu iyi, bilinci açık, koopere ve oryante bulunduğu, takip amaçlı Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Acil Servisi’ne sevk edildiği anlaşıldı. Sistem muayeneleri normal olarak değerlendirilen ve etil alkol zehirlenmesi tanısı konulan hastanın laboratuar incelemelerinde, kan alkol (etanol) düzeyi ve venöz kan gazı değerlerine bakıldığı, klinik izleminde sorun olmayan olgunun aynı gün taburcu edildiği tıbbi kayıtlarında gözlendi.
Yaralanma ağırlığını belirlemek için kullanılan kılavuzda, zehirlenme olgularının yaşamsal tehlike kriterleri arasında yer alan kan gazı değerlerinin arteriyel/venöz kaynaklı olup olmadığı belirtilmediğinden, olgunun medikolegal değerlendirmesinde güçlükler yaşandı.
Benzer olgularla karşılaşılacağı düşünülerek, bu olgu ile venöz kan gazı değerlerinin kılavuzda yer almasının medikolegal değerlendirmelerde yararı olup olmadığı tartışılacaktır.
İndirmeler
Kaynaklar
Motamedian B. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi’ne başvuran zehirlenme olgularının analizi. Edirne, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı. Yüksek Lisans Tezi, 2014:8.
Islambulchilar M, Islambulchilar Z, Kargar-Maher MH. Acute adult poisoning cases admitted to a university hospital in Tabriz, Iran. Human & Experimental Toxicology 2009;28:185-190. DOI: https://doi.org/10.1177/0960327108099679
Mowry JB, Spyker DA, Cantilena LR Jr, McMillan N, Ford M. 2013 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers’ National Poison Data System (NPDS): 31st Annual Report. Clinical Toxicology 2014;52:1041. DOI: https://doi.org/10.3109/15563650.2014.987397
Özcan N, İkincioğulları D. Ulusal Zehir Danışma Merkezi 2008 yılı çalışma raporu özeti. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2009;66(ER-3):29-58.
Birinci Basamağa Yönelik Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri. T.C. Sağlık B. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ankara, 2007.
Öğüş C. Arter kan gazları. İçinde: Özlü T, Metintaş M, Karadağ M, Kaya A (editörler). Solunum sistemi hastalıkları: Temel başvuru kitabı. 1.baskı. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık; 2010; 475-89.
Acıcan T. Arter kan gazları. Yoğun Bakım Dergisi 2003;3:160-75.
Karalezli A. Arter kan gazları. Turk Med J 2007;1:44-50.
Aygencel G. Arter kan gazlarının yorumlanması. Türk Kardiyol Dern Arş 2014;42(2):195.
http://www.atk.gov.tr/Bilimsel_gerekleri_formlar.html (Erişim tarihi: 23.08.2015).
Yıldırım N. Kan gazlarının değerlendirilmesi. Ed: Ekim N. Türktaş H. Göğüs Hastalıkları Acilleri. Ankara: Bilimsel Tıp, 2000;65-69.
Tosun GA, Tutluoğlu B. Arter kan gazları ve asit baz dengesi. Solunum 2000;2:201-10.
Üstün E. Asid-Baz dengesi ve kan gazları analizi. Ed: Şahinoğlu H. Yoğun bakım sorunları ve tedavileri. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi, 1992;43-4.
Baki Baskın S. Acil serviste kan gazı alımında heparinlenmiş insülin enjektörü ile koruma kapaklı kan gazı enjektörü kullanımının karşılaştırılması. İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi, 2013.
Malatesha G, Singh NK, Bharija A, Rehani B, Goel A. Comparison of arterial and venous pH, bicarbonate, PCO2 and PO2 in initial emergency department assessment. Emerg Med J. 2007; 24: 569-71. DOI: https://doi.org/10.1136/emj.2007.046979
Gokel Y, Paydas S, Koseoglu Z, Alparslan N, Seydaoglu G. Comparison of blood gas and acid-base measurements in arterial and venous blood samples in patients with uremic acidosis and diabetic ketoacidosis in the emergency room. Am J Nephrol 2000;20(4):319-23. DOI: https://doi.org/10.1159/000013607
Kelly AM, McAlpine R, Kyle E. Venous pH can safely replace arterial pH in the initial evaluation of patients in the emergency department. Emerg Med J 2001;18:340-2. DOI: https://doi.org/10.1136/emj.18.5.340
Kelly AM, Kyle E, McAlpine R. Venous PCO2 and pH can be used to screen for significant hypercarbia in emergency patients with acute respiratory disease. The Journal of Emergency Medicine 2002;22(1):15-9. DOI: https://doi.org/10.1016/S0736-4679(01)00431-0
Bakoğlu E, Kebapçıoğlu AS, Ak A, Girişgin AS, Zararsız İ. Acil serviste periferik venöz kan gazının arter kan gazı yerine kullanılabilirliğinin araştırılması. Eur J Basic Med Sci 2013;3(2):29-33. DOI: https://doi.org/10.21601/ejbms/9198
Dilber H, Polat G, Büyükşirin M, Karadağ Polat S, Tibet G. Akut solunum yetmezliği olan KOAH’lı olgularda arteriyel ve venöz kan gazı örneklerinin karşılaştırılması. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi 2005;19(1):7-13.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
