Yasa Dışı Madde Kullananlarda Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulamasının Uygulayıcı Uzmanlar ve Hakkında Tedbir Uygulananlarca Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmada 2005 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu ile madde kullanıcıları için alternatif bir ceza infaz sistemi olan Denetimli Serbestlik Tedbiri uygulamasının etkinliğinin değerlendirilmesi, işleyişindeki aksaklıkların tespit edilmesi ve sistemin geliştirilmesine yönelik çözüm önerileri sunulması amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışma İstanbul’da bulunan dört adet Denetimli Serbestlik Şube Müdürlülüğü’nde Ekim 2014-Haziran 2015 tarihleri arasında yürütülmüş olup çalışmada madde kullanımı nedeniyle Türk Ceza Kanunu’nun 191. maddesi kapsamında “Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri”ne hükmolunan 382 kişiye (grup 1) ve müdürlüklerde çalışan 100 denetimli serbestlik uzmanına (grup 2) sosyodemografik verileri ve sisteme dair görüşlerini içeren anket uygulanmıştır.

Bulgular: Grup 1 örnekleminin; büyük oranda bekar, erkek, genç erişkin, ortaokul ve altı düzeyde öğrenim görmüş, gelir getirici bir işte çalışanlardan oluştuğu, en yaygın kullanılan maddenin esrar olduğu, grup 2 örnekleminin; 4 ayrı meslek grubundan oluştuğu, büyük çoğunluğunun sosyolog olduğu, farklı meslek gruplarının aynı görev tanımıyla aynı işi yaptıkları, madde kullanıcılarıyla çalışma konusunda deneyimlerinin az olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Her iki grupta da sistemin genel olarak farkındalık sağlama özelliğinin yeterli görülmediği, rehabilitasyon faaliyetlerinin sınırlı olduğu saptanmıştır. Doğrudan denetimli serbestlik olgularında sistemin etkinliğini ölçmeye yönelik araçlar geliştirilmesi, sistemin düzenli aralıklarla objektif olarak değerlendirilmesi, rehabilitasyon faaliyetlerinin artırılması, sivil toplum kuruluşları, akademiler ve toplumsal katılımın sağlandığı bir yapılanma oluşturulmasının denetimli serbestlik sistemine olumlu katkılar sağlayacağı sonucuna varılmıştır.