Mağdur Çocukla Adli Görüşmenin Standardizasyonu
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1647Anahtar Kelimeler:
cinsel istismar- çocuk istismarı- adli tıpÖz
Küresel bir halk sağlığı sorunu olarak ele alınması gereken çocuk istismarı, sosyal ve aile yapısındaki hızlı değişiklikler, göçler gibi nedenlerle giderek daha güncel bir konu haline gelmiştir. Türkiye’de 2012 yılından itibaren örgütlenen Çocuk İzlem Merkezi sistemi ile adli ve adli tıbbi değerlendirme sürecinin multidisipliner bir yaklaşımla ve özenle yönetilebilmesi hedeflenmiştir. Farklı illerde bulunan merkezlerin uygulamalarında yerel farklılıklar görülmektedir. Bu çalışmada, cinsel istismara maruz kaldığı iddiası ile getirilen olguların adli görüşmesi sırasında dikkat edilecek temel hususların altı çizerek sahadaki uygulamanın iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda temel alınacak standart bir kontrol listesi, aile görüşmesi ile elde edilmesi mümkün bilgilerin akılda tutulmasını kolaylaştırmaya; bununla birlikte gerek adli görüşmecinin özdenetimini, gerekse adli makamların farkındalığını geliştirmeye hizmet edecektir. Literatürdeki bilgiler ile pratiğimizdeki profesyonel gözlemlerimizi harmanlayarak saptamalarda bulunulmuştur.
İndirmeler
Kaynaklar
Dünya Sağlık Örgütü [Internet]. Child maltreatment. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment. Erişim Tarihi: 10.03.2023
Dodd C. Reviews: child sexual abuse within the family. Probation Journal. 1984;32(2):77–77. https://doi.org/10.1177/026455058503200220 DOI: https://doi.org/10.1177/026455058503200220
Bulut S. Çocuk cinsel istismarı hakkında bir derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2007;3(28):139-156.
TÜİK [Internet]. 2021 yılında Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri. URL: data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen Erişim Tarihi: 12.03.2023
Atılgan EÜ, Yağcıoğlu S, Çavdar Y. Çocuklarla adli görüşme için rehber. Ankara: UNICEF; 2014. https://www.unicef.org/turkiye/media/4166/file/%C3%87OCUKLARLA%20ADL%C4%B0%20G%C3%96R%C3%9C%C5%9EME%20%C4%B0%C3%87%C4%B0N%20REHBER%20_%202014.pdf Erişim Tarihi: 20.03.2023
National Children's Advocacy Center. Local services. URL: http://www.nationalcac.org Erişim Tarihi: 16.03.2023
Herrmann B, Dettmeyer R, Banaschak S, Thyen U, editors. Kindesmisshandlung: medizinische diagnostik, intervention und rechtliche grundlagen. 3th ed. Berlin: Springer-Verlag; 2016. ISBN: 978-3540774457
Erens B, Otgaar H, de Ruiter C, van Bragt D, Hershkowitz I. The NICHD interview protocol used by Dutch child protection workers: Effects on interview style, children's reported information and susceptibility to suggestion. Applied Cognitive Psychology. 2022;36(1):7-18. DOI: https://doi.org/10.1002/acp.3893
Lamb ME, Hershkowitz I, Orbach Y, Esplin PW. Tell me what happened: structured investigative interviews of child victims and witnesses. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell; 2008. ISBN: 978-0-470-77329-1 DOI: https://doi.org/10.1002/9780470773291
Diesen C. Child abuse and adult justice: a comparative study of different european criminal justice systems handling of cases concerning child sexual abuse. Sweden: International Save the Children Alliance; 2002. ISBN 91-7321-040-4 URL: https://resourcecentre.savethechildren.net/pdf/childabuseadultjustice_entero1.pdf/ Erişim Tarihi: 20.03.2023
Atılgan EÜ, Yağcıoğlu S, Çavdar Y. Çocuklarla adli görüşme odaları: ihtiyaçlar, iyi uygulama örnekleri ve çocuklarla adli görüşme standartları (özet rapor). Ankara: UNICEF; 2014. URL: https://www.unicef.org/turkiye/media/8701/file/7%20GORUSME%20ODALARI%20%C3%96zet%20Rapor%20-%20Tasarlanm%C4%B1%C5%9F.pdf%20.pdf Erişim Tarihi: 22.03.2023
Lovett J, Regan L, Kelly L. Sexual assault referral centres: developing good practice and maximising potentials. Home Office Research Study 285; 2004. URL: https://cwasu.org/wp-content/uploads/2000/01/Sexual_Assault_Referral_Centre_s_developing_good_p.pdf Erişim Tarihi: 20.03.2023 DOI: https://doi.org/10.1037/e455052008-001
Connel M. The evaluation of child sexual abuse allegations: a comprehensive guide to assessment and testimony. United States of America: John Wiley & Sons; 2008. p. 423-451. ISBN 13: 978-0470288603.
O'Donohue WT, Cirlugea O, Bennett N, Benuto LT. Psychological and investigative pathways to untrue allegations of child sexual abuse. O'Donohue WT, Fanetti M, editor. Forensic interviews regarding child sexual abuse: A guide to evidence-based practice. Cham: Springer International Publishing; 2016. p. 257–273. https://doi.org/10.1007/978-3-319-21097-1_14 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-21097-1_14
Newlin C, Steele LC, Chamberlin A, Anderson J, Kenniston J, Russell A, et al. Child forensic interviewing: best practices. Juvenil Justice Bulletin; 2015. URL: https://ojjdp.ojp.gov/sites/g/files/xyckuh176/files/pubs/248749.pdf. Erişim Tarihi: 14.03.2023
Ziyalar N, Çalıcı C. Çocukla adli görüşmenin temel prensipleri:okul öncesi dönem, içinde: Adli Sosyal Hizmet: Yaklaşım ve Müdahale. Yücel D, Gönültaş B, editör. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri; 2016. s. 178-189. ISBN: 978-605-320-386-5
Öztop DB, Özcan Ö. Cinsel istismar vakalarının sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. Yeni Symposium Journal. 2010;48(4):270- 276.
Örsel S. Psikiyatri hastalarında çocukluk çağı travmalarının sıklığı ve psikopatoloji ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2011;12(2):130-136.
Maniglio R. The impact of child sexual abuse on health: a systematic review of reviews. Clinical Psychology Review. 2009;29(7):647-57. doi: 10.1016/j.cpr.2009.08.003 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cpr.2009.08.003
Van der Kolk, BA. Beden kayıt tutar. Ankara: Nobel Yaşam; 2018. s.104-122.
Çaylı E. 2006 – 2010 yılları arasında Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’na başvuran vakalarda ve ülke genelinde cinsel saldırı ve istismar olgularının ruh sağlığı açısından değerlendirilmesinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri [tıpta uzmanlık tezi]. Isparta; Süleyman Demirel Üniversitesi, Adli Tıp Anabilim Dalı; 2011.
Güllü BÜ. Cinsel istismar mağduru çocuklarla adli görüşme: görüşme yöntemi ve görüşmecinin öznel deneyimi [doktora tezi]. Ankara; Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Disiplinlerarası Adli Bilimler Anabilim Dalı; 2020.
Koçak R. Aleksitimi: kuramsal çerçeve tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2002;35(1-2):183-212. DOI: https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000056
Aslan GG. Çocuğa yönelik cinsel istismarın açığa vurulma süreci hakkında bir derleme. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2020; 31(4):1886-1912. DOI: https://doi.org/10.33417/tsh.718306
Dünya Sağlık Örgütü. [İnternet] Responding to children and adolescents who have been sexually abused: WHO clinical guidelines. URL: https://www.who.int/publications/i/item/9789241550147 Erişim Tarihi: 16.03.2023
Baybaba E, Ertürk EY. Sağlık sistemindeki çocukların sağlık hakları. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi. 2022;3:63-73.
Adams JA, Kellogg ND, Farst KJ, Harper NS, Palusci VJ, Starling SP, et al. Updated guidelines for the medical assessment and care of children who may have been sexually abused. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology. 2016;29(2): 81-87. doi: 10.1016 /j.jpag.2015.01.007 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpag.2015.01.007
Jewkes R, Garcia-Moren C, Sen P. Sexual violence in world report on violence and
health. Geneva: World Health Organization; 2002. URL: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf Erişim Tarihi: 28.03.2023.
Girardet R, Bolton K, Lahoti S. Collection of forensic evidence from pediatric victims of sexual assault. Pediatrics. 2011;128(2):233-8 doi: 10.1542/peds.2010-3037. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2010-3037
Adams JA. Medical evaluation of suspected child sexual abuse: 2011 update. Journal of Child Sexual Abuse. 2011;20(5):588-605. doi: 10.1080/10538712.2011.606107 DOI: https://doi.org/10.1080/10538712.2011.606107
Laitinen FA, Grundmann O, Ernst EJ. Factors that influence the variability in findings of anogenital injury in adolescent/adult sexual assault victims: a review of the forensic literature. The American Journal of Forensic Medicine and Pathology. 2013; 34(3):286-94. doi: 10.1097/PAF.0b013e31829a0f46. DOI: https://doi.org/10.1097/PAF.0b013e31829a0f46
Yakut Hİ, Korkmaz E. Çocuklarda cinsel istismar. The Journal of Gynecology - Obstetrics and Neonatology. 2013; 10 (39) 1630-1632.
Celbis O, Karaca M, Özdemir B, Isır AB. Cinsel suçlarda muayene. Harran Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;1 (4): 48-52.
Özkök MS. Cinsel şiddete maruz kalmış ergen ve erişkin hastalarda tıbbi ve adli tıbbi yaklaşım. Turkiye Klinikleri Forensic Medicine - Special Topics. 2016;2(2):62-75.
Hinds TS, Giardino AP. Child sexual abuse current evidence, clinical practice and policy directions. Cham: Springer; 2020. doi: https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-52549-1 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-52549-1
Şahbudak B. Aile içi ve aile dışı cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin annelerinin geçmiş travma öyküsü ve bağlanma özelliklerinin birbirleriyle ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması [tıpta uzmanlık tezi]. İzmir; Dokuz Eylül Üniversitesi; 2018.
Erdmans MP, Black T. What they tell you to forget: from child sexual abuse to adolescent motherhood. Qualitative Health Research. 2008: (18)1:77-89. doi: 10.1177/1049732307309004 DOI: https://doi.org/10.1177/1049732307309004
Brickman J. Feminist, nonsexist, and traditional models of therapy: Implications for working with incest. Women&Therapy. 1984; 3(1):49- 67. doi.org/10.1300/J015V03N01_06. DOI: https://doi.org/10.1300/J015V03N01_06
Koçtürk N, Bilge F, Yüksel F. Erken yaşta evlenen ergenlerin bireysel ve ailesel özellikleri, okul terkinin nedenleri ve evlilikle ilgili sorunları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2018;8(50): 1-28.
Aslan F. Erkol ZZ. Türkiye'de Çocuk İzlem Merkezleri ve Antalya Çocuk İzlem Merkezi deneyimi. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2023. s. 97-105. ISBN:978-605-335-763-6
Orhan H, Erden HG. Reliability of forensic interview with child victims of sexual abuse in Turkey. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2022;14(4):570-579. doi: 10.18863/Pgy.1088328 DOI: https://doi.org/10.18863/pgy.1088328
Çağlar EE, Türk T. İstismara maruz kalan çocuklarla adli görüşme: NICHD Protokolü önerisi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2019;38:393-412.
Erükçü GG, Akbaş E. Mağdur çocuklarla adli mülakat teknikleri. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2013;(24)1:199-207.
Bingöl O, Altıparmak B. İstismar mağduru çocuklarla adli görüşmeler. Journal of Social Sciences and Humanaties. 2022;(6)1:326-335.
Kotze JM, Brits H. Child sexual abuse: The significance of the history and testifying on non-confirmatory findings. African Journal of Primary Health Care & Family Medicine. 2019;11(1);1954. doi: 10.4102/phcfm.v11i1.1954. DOI: https://doi.org/10.4102/phcfm.v11i1.1954
Hösükler E, Yılmaz A, Erkol Z. Evaluation of juvenile and adolescent sexual abuse victims: A retrospective study. Turkish Archives of Pediatrics. 2022;57(1):68-74. doi: 10.5152/TurkArchPediatr.2022.21186 DOI: https://doi.org/10.5152/TurkArchPediatr.2022.21186
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Adli Tıp Bülteni
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
