Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) Risk Algıları Bağlamında Kolluk İmkân ve Kabiliyetlerinin Değerlendirilmesi: Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri Kapsamında Bir Araştırma

Emre Oğur; Nergis Cantürk

doi:10.17986/blm.1536

Yazarlar

Emre Oğur Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü Kriminalistik https://orcid.org/0000-0001-5413-0693
Nergis Cantürk Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü Kriminalistik https://orcid.org/0000-0001-8739-0723

DOI:

https://doi.org/10.17986/blm.1536

Anahtar Kelimeler:

Adli Bilimler- KBRN- Kolluk- Olay Yeri İnceleme- Terörizm

Öz

Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) ajanların söz konusu olduğu olaylar doğal afet, kaza ve kasıtlı kullanım orijinlerinde meydana gelebilmektedir. İlk iki olay türü daha çok afet yönetimi yaklaşımı odağında bir müdahaleyi gerektirirken, bu ajanların kasıtlı olarak kullanıldığı olaylar güvenlik perspektifinde değerlendirilmekte ve adli bir soruşturmayı gerekli kılmaktadır. Son yıllarda, başta güvenlik alanındaki uluslararası organizasyonlar radikal terör örgütlerinin eylemlerinde KBRN ajanlarını kullanma potansiyelindeki artışa dikkat çekmektedir. Devletler, bu konudaki risk ve tehdit algıları bağlamında güvenlik birimlerinin imkân ve kabiliyetleri ile olaylara müdahale kapasitelerini belirlemektedir. Bu çalışmada, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nin KBRN risk ve tehditleri bağlamında kolluk birimlerinin imkân ve kabiliyetleri ile personel eğitimlerine yönelik tutumlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup daha önce yapılmış çalışmalardan elde edilen ikincil verilerden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, KBRN risk ve tehditlerine göre kolluk birimlerinin imkân ve kabiliyetlerinin artırılması bağlamında, Amerika Birleşik Devletleri’nin yaklaşık 20 yıldır süregelen profesyonelleşme çabalarını bir noktaya getirmiş olduğu, Türkiye’nin ise bu konuda “farkındalık oluşturma” eşiğini geçmiş olmak ile birlikte daha profesyonel bir yöntem geliştirme yolunda adımlar attığı görülmüştür.

İndirmeler

İndirme verisi henüz mevcut değil.

Kaynaklar

NATO. (2016). Project on Minimum Standards and Non-Binding Guidelines for First Responders Regarding Planning, Training, Procedure and Equipment for Chemical, Biological, Radiological and Nuclear (CBRN) Incidents. Temmuz 16, 2021 tarihinde https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2016_08/20160802_140801-cep-first responders-CBR.pdf adresinden alındı.

European Commission Resmi Web Sitesi. (2015). Nisan 17, 2020 tarihinde Generic Integrated Forensic Toolbox for CBRN Incidents: https://cordis.europa.eu/project/id/608100 adresinden alındı.

CIA Resmi Web Sitesi. (2007). Nisan 12, 2020 tarihinde Terrorist CBRN: Materials and Effects: https://www.cia.gov/library/reports/general-reports 1/terrorist_cbrn/terrorist_CBRN.htm adresinden alındı.

Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri. JICA Türkiye Ofisi Yayınları, 81(4): 1-34.

Cronin, A. K. (2003). Terrorist Motivations for Chemical and Biological Weapons Use: Placing the Threat in Context. Congressional Research Service. DOI: https://doi.org/10.1080/1475179042000305778

Vicar, D., & Vicar, R. (2011). CBRN Terrorism: A Contribution to The Anlysis of Risks. Journal of Defense Resources Management, 2(2):21-28.

Ata Öztürk, H. K. ., Akça, A., & Kurtuluş Dereli, A. (2020). İnternet Üzerinden Alınan Potasyum Siyanür ile İntihar: Olgu Sunumu. Adli Tıp Bülteni, 25(1), 59-63. https://doi.org/10.17986/blm.2020.v25i1.1347. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2020.v25i1.1347

Cashman, J. R. (2008). Emergency Response Handbook for Chemical and Biological Agents and Weapons (Second Edition b.). Boca Raton, FL: CRC Press Taylor & Francis Group. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420052664

Kaszeta, D. (2013). CBRN and HAZMAT Incidents at Major Public Events. New Jersey, USA: John Wiles & Sons. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118529713

Coursey, B. M., Mattson, P. J., Kourti, N., Puskar, E., Billotte, W., Marshall, J., & Karam, L. R. (2016). Standart Practice. CBRNE World (August Issue), 50-59.

Melnikova, N., Wu, J., Yang, A., & Orr, M. (2018). Acute Chemical Incidents With Injured First Responders, 2002–2012. Disaster Med Public Health Prep., 12(2): 211-221. DOI: https://doi.org/10.1017/dmp.2017.50

Türkiye Afet Müdahale Planı. (2013). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.

FEMA Resmi Web Sitesi. Mart 13, 2020 tarihinde About the Agency: https://www.fema.gov/about-agency adresinden alındı.

FEMA Resmi Web Sitesi. Mart 15, 2020 tarihinde National Incident Management System (NIMS): https://www.fema.gov/national-incident-management-system adresinden alındı.

U.S. Joint Chiefs of Staff. (2018). Operations in Chemical, Biological, Radiological and Nuclear Environments. Joint Publication 3-11.

Cashman, J. R. (2000). Emergency Response to Chemical and Biological Agents. Boca Raton, FL: CRC Press LLC.

Drielak, S. C., & Brandon, T. R. (2000). Weapons of Mass Destruction:Response and Investigation. Springfield, Illinois: Charles C Thomas.

Fish, J. T., Stout, R. N., & Wallace, E. W. (2011). Practical Crime Scene Investigations For Hot Zones. Florida, USA: CRC Press. DOI: https://doi.org/10.1201/b10395

OSHA Resmi Web Sitesi. Şubat 04, 2020 tarihinde Emergency Preparedness and Response: https://www.osha.gov/SLTC/emergencypreparedness/ adresinden alındı.

National Law Enforcement Corrections Tech. Center. (2009). Protecting Law Enforcement from Today's Hazards. National Institute of Justice.

FBI. (2009). FBI's Weapons of Mass Destruction Program. U.S. Department of Justice.

FBI Resmi Web Sitesi. Mart 30, 2020 tarihinde https://www.fbi.gov/services/laboratory/forensic-response/evidence-response-team#Evidence-Response%20Training adresinden alındı.

National Institute of Justice. (2010). CBRN Protective Ensemble Standart for Law Enforcement. U.S. Department of Justice.

Hürriyet Web Sitesi. (2013). Nisan 07, 2020 tarihinde Polis kimyasal savaşa hazırlanıyor: https://www.hurriyet.com.tr/polis-kimyasal-savasa-hazirlaniyor-25258355 adresinden alındı.

Emniyet Genel Müdürlüğü Resmi Web Sitesi. (2021). "Polis Arama Kurtarma” Birimi Açılış Töreni Gerçekleştirildi. Temmuz 16, 2021 tarihinde https://www.egm.gov.tr/polis-arama-kurtarma-birimi-acilis-toreni-gerceklestirildi adresinden alındı.

Emniyet Genel Müdürlüğü Resmi Web Sitesi. Nisan 07, 2020 tarihinde Bomba İmha Polisi: https://www.egm.gov.tr/bomba-imha-polisi adresinden alındı.

Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi (JSGA) Resmi Web Sitesi. (2021). Nükleer Emniyeti Yönetimi Sertifika Programı. Temmuz 14, 2021 tarihinde http://www.jsga.edu.tr/nukleer-emniyeti-yonetimi-sertifika-programi adresinden alındı.

Jandarma Genel Komutanlığı Resmi Web Sitesi. Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı. Temmuz 14, 2021 tarihinde https://www.jandarma.gov.tr/joak/jak-tabur-komtanligi adresinden alındı.

WHO. (2003). Nisan 07, 2020 tarihinde Radiological Dispersal Device (Dirty Bomb): https://www.who.int/ionizing_radiation/en/WHORAD_InfoSheet_Dirty_Bombs21Feb.pdf?ua=1 adresinden alındı.

Defense Threat Reduction Agency Resmi Web Sitesi. Who Are We? Temmuz 16, 2021 tarihinde https://www.dtra.mil/ adresinden alındı.

FEMA Resmi Web Sitesi. Nisan 09, 2020 tarihinde Courses open to law enforcement discipline: https://cdp.dhs.gov/find-training/discipline/law-enforcement adresinden alındı.

Birgün Web Sitesi. (2019). https://www.birgun.net/haber/2-haftada-ucuncu-siyanur-vakasi-276559 adresinden alındı.

Habertürk Web Sitesi. (2019a). https://www.haberturk.com/izmir-de-siyanur-zehirlenmesi-2-olu-2464090 adresinden alındı.

Habertürk Web Sitesi. (2019b). https://www.haberturk.com/fatih-teki-siyanur-olumlerinde-yeni-bulgular-2537743 adresinden alındı.

Sabah Web Sitesi. (2019). https://www.sabah.com.tr/yasam/2019/11/10/siyanur-zehirlenmesi-faciasindan-son-dakika-haberi-siyanuru-nasil-satin-aldigi-ortaya-cikti?paging=1 adresinden alındı.

Sözcü Web Sitesi. (2019). https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/kimya-bolumu-ogrencisi-siyanur-icerek-intihar-etti-5492399/ adresinden alındı.