Covid-19 Enfeksiyonu, Postmortem Süreç ve Defin İşlemleri
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2020.v25i.1394Anahtar Kelimeler:
COVID-19;- Ölü muayenesi;- Otopsi;- Adli Tıp;- Ölüm belgesi;- Defin işlemleri;Öz
Çin'de COVID-19 enfeksiyonunun Aralık 2019 tarihinde patlak vermesi ile virüs tüm dünyada hızla yayılan bir pandemi başlatarak, ciddi sağlık sorunları ve ölümlere neden olmuştur. Mart 2020 başı itibariyle Dünya genelinde yüzün üzerinde ülkede görüldüğü bildirilmiştir. Ülkemizde ilk vaka Mart başında saptanmış, günümüze kadar binin üzerinde ölüm bildirilmiştir.
Bu süreçte adli tıp çalışanları olası bir COVID-19 ölümünde ciddi bulaş riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu çalışma COVID-19 hastalığına neden olan virusün tanımı ve epidemiyolojisi, ölüm sonrası COVID-19 tanısının nasıl konacağı, ölü muayenesi ve otopsi odasında olası riskler ve bu risklerin nasıl azaltılacağı konusunda bir derleme niteliğindedir. Ayrıca COVID-19 enfeksiyonu şüphesinde ölü defin işlemleri ve ölüm belgesi düzenleme ile ilgili ülkemizde yaşanan sıkıntılar tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
İndirmeler
Kaynaklar
Zhejiang Uni Medical Faculty. Handbook of COVID-19 Prevention and Treatment. Ed: Tingbo LIANG. 20.03.2020. Erişim tarihi: 08.04.2020 https://www.iau-aiu.net/Zhejiang-University-Handbook-of-COVID-19-Prevention-and-Treatment
Hanley B, Lucas SB, Youd E, Swift B, Osborn M. Autopsy in suspected COVID-19 cases. Journal of Clinical Pathology. 2020 Mar 20. https://doi.org/10.1136/jclinpath-2020-206522 DOI: https://doi.org/10.1136/jclinpath-2020-206522
Fınegan O, Fonseca S, Pierre Gh, Mendez Md, Gonzalez Jr, Tıdball-Bınz M, Wınter Ka, on the Management IA. International Committee of the Red Cross (ICRC): General Guidance for the Management of the Dead Related to COVID-19. Forensic Sci Int: Synergy. 2020 Mar 31. https://doi.org/10.1016/j.fsisyn.2020.03.007. DOI: https://doi.org/10.1016/j.fsisyn.2020.03.007
Osborn M, Lucas S, Stewart R, Swift B, Youd E. Briefing on COVID-19. Autopsy practice relating to possible cases of COVID-19 (2019-nCov, novel coronavirus from China 2019/2020). The Royal College of Pathologists. 2019. Erişim tarihi:9.08.2020. https://www.rcpath.org/uploads/assets/d5e28baf-5789-4b0f-acecfe370eee6223/fe8fa85a-f004-4a0c-81ee4b2b9cd12cbf/Briefing-on-COVID-19-autopsy-Feb-2020.pdf.
COVID-19 Pandemisi’nde Meslek Hastalığı Tanı Kılavuzu. İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği ve Halk Sağlığı Uzmanları Derneği. 22.03.2020. Erişim tarihi: 08.04.2020.https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/uploads/Mesleksel-COVID_19_Tan%C4%B1_Rehberi_2020.pdf.
Covid-19 ve Ruh Sağlığı. Türkiye Psikiyatri Derneği. Erişim tarihi:08.04.2020. https://www.psikiyatri.org.tr/menu/161/cov%C4%B1d-19-ve-ruh-sagligi
Adli Tıp Kurumu Morg İhtisas Dairesi Covıd-19 Otopsi Talimatı.https://www.atud.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/ATK-Morg-%C4%B0htisas-Dairesi-Covid-19-Otopsi-Talimat%C4%B1.pdf
Adli Tıp Uzmanları Derneği, Postmortem Adli Tıp Uygulamalarında Görev Alanlar İçin Covıd-19 Bilgilendirme Rehberi. Nisan 2020.https://www.atud.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/ATUD-Postmortem-Covid-19-Rehber.pdf
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (2020). Covıd-19 (Sarscov2 Enfeksiyonu) Rehberi (Bilim Kurulu Çalışması). Güncelleme:02.04.2020. Erişim tarihi:10.04.2020: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf.
He F, Deng Y, Li W. Coronavirus Disease 2019 (COVID‐19): What we know?. J Medical Virology. 2020 Mar 14. https://doi.org/10.1002/jmv.25766. DOI: https://doi.org/10.1002/jmv.25766
Fineschi V, Aprile A, Aquila I, Arcangeli M, et al. Management of the corpse with suspect, probable or confirmed COVID-19 respiratory infection–Italian interim recommendations for personnel potentially exposed to material from corpses, including body fluids, in morgue structures, during autopsy practice. Pathologıca Epub 2020 Mar 26 https://doi.org/10.32074/1591-951X-13-20. DOI: https://doi.org/10.32074/1591-951X-13-20
Yeo C, Kaushal S, Yeo D. Enteric involvement of coronaviruses: is faecal–oral transmission of SARS-CoV-2 possible?. The Lancet Gastroenterology & Hepatology. 2020 Apr 1;5(4):335-7. https://doi.org/10.1016/S2468-1253(20)30048-0. DOI: https://doi.org/10.1016/S2468-1253(20)30048-0
Health and Safety Executive Advisory Committee on Dangerous Pathogens. The Approved list of biological agents. secondary the Approved list of biological agents. Erişim tarihi:08.04.2020:www. hse. gov. uk/ pubns/ misc208. Pdf.
Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet 2020;395:497–506. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5
Wang D, Hu B, Hu C, et al. Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus–infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA. 2020;323(11):1061-1069. https://doi.org/10.1001/jama.2020.1585 DOI: https://doi.org/10.1001/jama.2020.1585
World Health Organization. Laboratory testing for coronavirus disease 2019 (COVID-19) in suspected human cases: interim guidance, 2 March 2020. World Health Organization; 2020.
Adhikari SP, Meng S, Wu YJ, Mao YP, Ye RX, Wang QZ, Sun C, Sylvia S, Rozelle S, Raat H, Zhou H. Epidemiology, causes, clinical manifestation and diagnosis, prevention and control of coronavirus disease (COVID-19) during the early outbreak period: a scoping review. Infectious diseases of poverty. 2020 Dec;9(1):1-2.https://doi.org/10.1186/s40249-020-00646-x. DOI: https://doi.org/10.1186/s40249-020-00646-x
Henwood AF. Coronavirus disinfection in histopathology. J Histotechnol 2020;16:1–3.https://doi.org/10.1080/01478885.2020.1734718 DOI: https://doi.org/10.1080/01478885.2020.1734718
Tian S, Hu W, Niu L, et al. Pulmonary pathology of early phase 2019 novel coronavirus (COVID-19) pneumonia in two patients with lung cancer. J Thorac Oncol 2020:S15560864(20)30132-5.https://doi.org/10.1016/j.jtho.2020.02.010 DOI: https://doi.org/10.20944/preprints202002.0220.v2
Xu Z, Shi L, Wang Y, Zhang J, Huang L, Zhang C, Liu S, Zhao P, Liu H, Zhu L, Tai Y. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome. The Lancet respiratory medicine. 2020 Apr 1;8(4):420-2. https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30076-X. DOI: https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30076-X
Wang W, Xu Y, Gao R, Lu R, Han K, Wu G, Tan W. Detection of SARS-CoV-2 in different types of clinical specimens. JAMA. March 11, 2020. https://doi.org/10.1001/jama.2020.3786. DOI: https://doi.org/10.1001/jama.2020.3786
Ai T, Yang Z, Hou H, Zhan C, Chen C, Lv W, Tao Q, Sun Z, Xia L. Correlation of chest CT and RT-PCR testing in coronavirus disease 2019 (COVID-19) in China: a report of 1014 cases. Radiology. 2020 Feb 26:200642.https://doi.org/10.1148/radiol.2020200642 DOI: https://doi.org/10.1148/radiol.2020200642
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 Adli Tıp Bülteni
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
