Kişilik, Aile İşlevselliği ve Algılanan Sosyal Desteğin İntihar Davranışına Etkisi: Türkiye Denetimli Serbestlik Sistemindeki Bireylerde İntihar Riski
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2019254303Anahtar Kelimeler:
madde kullanımı- suç- kişilik- aile işlevselliği- algılanan sosyal destek- intihar riskiÖz
Her yıl dünyada ortalama bir milyon birey intihar ederek hayatına son vermektedir. Bu oran madde kullanan ve suç popülasyonu gibi dezavantajlı gruplarda çok daha yüksektir. Bu gruplarda psikiyatrik bazı sorunların yanı sıra, sosyal sorunların katkısı intihar riskini yükseltmektedir. Ülkemizde bu bireylere yönelik psikososyal çalışmalar yapılıyor olsa da, intiharı önleme ve intihar risk faktörlerine yönelik çalışmalar henüz beklenen düzeyde değildir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, denetimli serbestlik tedbiri almış suçlu ve madde kullanımı olan bireylerde aile işlevselliği ve sosyal destek algısı gibi çeşitli psikososyal değişkenler ile kişilik faktörünün intihar riski üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışma 183 madde kullanıcısı ve 220 suç işlemiş birey olmak üzere 403 erkek katılımcıyla yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre bekar olmak, düşük geliri olmak, erken yaşta suç işlemek, madde kullanım davranışı ve birden fazla madde kullanım davranışı ile intihar riski arasında önemli bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca, intihar riskinin en iyi yordayıcı değişkenlerinin kişilik özelliklerinden nörotisizm, psikotisizm ve aile üyelerinin birbirlerine yönelik zayıf ilgileri olduğu bulunmuş, R2= 0.551, F (12, 389) = 39.79,p< .001; Adjusted R2= .537,açıklanan varyans oranının %55 olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda, intiharı önleme çalışmalarında aile gibi sosyal destek faktörlerinin de çalışmalara dahil edilmesi intihar riskini düşüreceği öngörülmektedir.
İndirmeler
Kaynaklar
WHO. Preventing suicide: A global imperative 2013. Retrieved November 20, 2018, from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/131056/9789241564779_eng.pdf;jsessionid=572CD0FB60A04D41E182A14EF401D56B?sequence=1
Hawton K, Casañas i Comabella C, Haw C, Saunders K. Risk Factors for Suicide in Individuals with Depression: A Systematic Review. J Affect Disord 2013;147(1):17-28. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jad.2013.01.004
Kessler RC, Borges G, Walters EE. Prevalence of and Risk Factors for Lifetime Suicide Attempts in the National Comorbidity Survey. Arch Gen Psychiatry 1999;56(7):617-26. DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.56.7.617
Valois RF, Zullig KJ, Hunter AA. Association Between Adolescent Suicide Ideation, Suicide Attempts and Emotional Self-efficacy. Journal of Child and Family Studies 2013;24(2):237-48. DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-013-9829-8
Görgülü T, Tutarel-Kışlak Ş. Submissive Behaviours, Depression and Suicide Probability in Male Arrestees and Convicts. Arch Neuropsychiatry 2014;51:40-5. DOI: https://doi.org/10.4274/npa.y6563
Ferrari AJ, Norman RE, Freedman G, Baxter AJ, Pirkis JE, Harris MG, et al. The Burden Attributable to Mental and Substance Use Disorders as Risk Factors for Suicide: Findings from the Global Burden of Disease Study 2010. PloS one. 2014;9(4):e91936. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0091936
Ludot M, Mouchabac S, Ferreri F. Inter-relationships Between Isotretinoin Treatment and Psychiatric Disorders: Depression, Bipolar Disorder, Anxiety, Psychosis and Suicide Risks. World Journal of Psychiatry. 2015;5(2):222-227. https://doi.org/10.5498/wjp.v5.i2.222 DOI: https://doi.org/10.5498/wjp.v5.i2.222
Chang EC, Kahle ER, Elizabeth AY, Hirsch JK. Understanding the Relationship Between Domestic Abuse and Suicide Behavior in Adults Receiving Primary Care: Does Forgiveness Matter? Social Work 2014;59(4):315-20. DOI: https://doi.org/10.1093/sw/swu028
Hirvikoski T, Jokinen J. Personality Traits in Attempted and Completed Suicide. Eur Psychiat 2012;27(7):536-41. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2011.04.004
Wagner BM. Family Risk Factors for Child and Adolescent Suicidal Behavior. Psychol. Bull 1997;121(2):246. DOI: https://doi.org/10.1037//0033-2909.121.2.246
Yen S, Kuehn K, Tezanos K, Weinstock LM, Solomon J, Spirito A. Perceived family and peer invalidation as predictors of adolescent suicidal behaviors and self-mutilation. Journal of child and adolescent psychopharmacology 2015; 25(2): 124-130. DOI: https://doi.org/10.1089/cap.2013.0132
King CA, Segal HG, Naylor M, Evans T. Family Functioning and Suicidal Behavior in Adolescent Inpatients with Mood Disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1993;32(6):1198-206. DOI: https://doi.org/10.1097/00004583-199311000-00013
Rigby K, Slee P. Suicidal ideation among adolescent school children, involvement in bully—victim problems, and perceived social support. Suicide and Life‐Threatening Behavior. 1999;29(2):119-30 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1943-278X.1999.tb01050.x
Kleiman EM, Riskind JH. Utilized Social Support and Self-Esteem Mediate the Relationship Between Perceived Social Support and Suicide Ideation. Crisis 2013;34(1):42-9. DOI: https://doi.org/10.1027/0227-5910/a000159
Adams DM, Overholser JC, Lehnert KL. Perceived Family Functioning and Adolescent Suicidal Behavior. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1994;33(4):498-507. DOI: https://doi.org/10.1097/00004583-199405000-00008
Liebling A. Suicide in prison. New York, USA: Routledge; 1992.
Backett SA. Suicide in Scottish Prisons. Br. J. Psychiatry 1987;151(2):218-21. DOI: https://doi.org/10.1192/bjp.151.2.218
Lekka NP, Argyriou AA, Beratis S. Suicidal Ideation in Prisoners: Risk Factors and Relevance to Suicidal Behaviour. A Prospective Case–Control Study. Eur. Arch. Psychiatry Clin. Neurosci. 2006;256(2):87-92. DOI: https://doi.org/10.1007/s00406-005-0606-6
Way BB, Miraglia R, Sawyer DA, Beer R, Eddy J. Factors Related to Suicide in New York State Prisons. Int. J. Law Psychiatry 2005;28(3):207-21. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2004.09.003
Gvion Y, Apter A. Aggression, Impulsivity, and Suicide Behavior: A Review of the Literature. Arch Suicide Res 2011;15(2):93-112. DOI: https://doi.org/10.1080/13811118.2011.565265
Görgülü T. Denetimli Serbestlik Kurumlarında Adli Psikolojik Müdahaleler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
Cull JG, Gill WS. Suicide probability scala (SPS) manual. Los Angeles: Western Psychological Services; 1988.
Tuğcu H. Normal ve Depresif Kişilerde Ceşitli Faktörlere Göre Intihar Olasılığı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 1996.
Francis LJ, Brown LB, Philipchalk R. The Development of an Abbreviated Form of the Revised Eysenck Personality Questionnaire (EPQR-A): Its Use Among Students in England, Canada, the USA and Australia. Pers. Individ. Differ 1992;13(4):443-9. DOI: https://doi.org/10.1016/0191-8869(92)90073-X
Karancı AN, Dirik G, Yorulmaz O. Eysenck Kişilik Anke-Gözden Geçirilmiş Kısallmış Formu’nun (EKA-GGK) Türkiye’de Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2007;18(3):1-8.
Epstein NB, Baldwin LM, Bishop DS. The McMaster Family Assessment Device. J Marital Fam Ther 1983;9(2):171-80. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1983.tb01497.x
Bulut I. Aile Değerlendirme Olçeği (ADÖ) el kitabı. Özgüzeliş Matbaası: Ankara; 1990.
Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Assess 1988;52(1):30-41. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5201_2
Eker D, Arkar H. Perceived Social Support: Psychometric Properties of the MSPSS in Normal and Pathological Groups in a Developing Country. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 1995;30(3):121-6. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00802040
Kposowa AJ. Marital Status and Suicide in the National Longitudinal Mortality Study. J Epidemiol Community Health 2000;54(4):254-61. DOI: https://doi.org/10.1136/jech.54.4.254
Classen TJ, Dunn RA. The Effect of Job Loss and Unemployment Duration on Suicide Risk in the United States: A New Look Using Mass‐layoffs and Unemployment Duration. Health Econ 2012;21(3):338-50. DOI: https://doi.org/10.1002/hec.1719
Haan Ad, Maxwell S. Editorial: Poverty and Social Exclusion in North and South. ids Bulletin. 1998;29(1):1-9. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1759-5436.1998.mp29001001.x
Yur'yev A, Värnik A, Värnik P, Sisask M, Leppik L. Role of Social Welfare in European Suicide Prevention. Int J Soc Welf 2012;21(1):26-33. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2397.2010.00777.x
Kandel DB, Davies M, Karus D, Yamaguchi K. The Consequences in Young Adulthood of Adolescent Drug Involvement: An Overvie w. Arch Gen Psychiatry 1986;43(8):746-54. DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1986.01800080032005
Wilcox HC, Conner KR, Caine ED. Association of Alcohol and Drug Use Disorders and Completed Suicide: An Empirical Review of Cohort Studies. Drug Alcohol Depend 2004;76:11-9. DOI: https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2004.08.003
Kulaksızoğlu B, Kulaksızoğlu S, Ellidağ HY, Yılmaz N, Bozkurt S. Antalya İlinde Denetimli Serbestlik Kararı Alınan Kişilerde Uyuşturucu Madde Kullanımımın Araştırılması. Adli Tıp Bülteni 2015;20(1):20-6. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2015110914
Görgülü T. Madde Kullanımı Olan Bireylerde Umutsuzluk ve İntihar düşünceleri: Ankara Denetimli Serbestlik Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2017;28(2):7-26.
Wiktorsson S, Berg AI, Billstedt E, Duberstein PR, Marlow T, Skoog I, et al. Neuroticism and Extroversion in Suicide Attempters Aged 75 and Above and a General Population Comparison Group. Aging Ment Health 2013;17(4):479-88. DOI: https://doi.org/10.1080/13607863.2012.749835
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
