Anahtar Kelimeler
Ebeveynlik
Ebeveynlik kapasitesi
Velayet
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Boşanma davaları ülkemizde her geçen yıl artan sıklıkta görülmektedir. Bu davalarda başvuran çiftlerin eğer çocukları varsa davalarda bir de çocuğun velayetinin kime verileceğinin belirlenmesi gerekmektedir. Bir çocuğun gelişimini sağlıklı bir biçimde tamamlayabilmesi için ebeveyn, ebeveynliğin gereklerini yerine getirebilmelidir. Ebeveynin ebeveynlik becerilerini uzun dönemde “yeterince iyi” şekilde yerine getirebilme düzeyi ebeveynlik kapasitesi olarak adlandırılır. Çocuğun velayetinin hangi ebeveyne verileceğinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken önemli unsurlardan biri de ebeveynlerin ebeveynlik kapasitesinin değerlendirilmesidir. Değerlendirme için hâkim bilirkişiye başvurabilir, burada bilirkişinin düzenleyeceği raporun amacı velayet kararını verirken hâkime yardımcı olmaktır. Yapılan değerlendirme, velayetin kime verilmesi gerektiğini belirtmekten çok ebeveynlerin var olan durumunu ortaya koyar. Çocuğun korunması bağlamında yapılan ebeveynlik değerlendirmesi ebeveynlerin klinik değerlendirmelerinden veya ebeveynlik eğitiminden farklı bir kavramdır çünkü bu değerlendirme adli süreçlerde kullanılacaktır. Literatürde ebeveynlik kapasitesi değerlendirmesinde profesyoneller tarafından aktif olarak kullanılan çeşitli değerlendirme araçları vardır. Bu araçlar birbirlerinden küçük farklılıklar gösterebilmektedir. Genellikle değerlendirmede hangi aracın kullanılacağı bilirkişinin insiyatifıne bırakılmıştır ancak aracın uygulandığı toplumun yapısına uygunluğu gözetilmelidir. Makalemizde ebeveynlik kapasitesi değerlendirmesi için kullanılabilecek objektif ölçütlerin neler olabileceği tartışılmaktadır. Değerlendirmede kullanılabileceği savunulan iki (Parenting Skils Assessment-10; Parenting Competence 3) aracın özellikleri irdelenmiştir.
Referanslar
http://www.adlisicil.adalet.gov.tr/istatistik_2012/130.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2015
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (http://www.unicef.org/turkey/pdf/_cr23.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2015)
Çocuk Koruma Kanunu. 5395. Kabul Tarihi: 3.7.2005. Resmi Gazete yayınlanma tarihi: 15.7.2005; Resmi Gazete Sayısı: 25876
Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 6284. Kabul Tarihi: 8.3.2012. Resmi Gazete yayınlanma tarihi: 20.3.2012; Resmi Gazete Sayısı: 28239
Portnoy SM. The psychology of divorce: A lawyer’s primer, part 2: The effects of divorce on children. American Journal of Family Law. 2008;21(4):126-134.
Gough D, Stanley N. Parenting capacity. Child Abuse Review. 2004;13(1):1–4.
Seden J. Creative connections: Parenting capacity, reading with children and practitioner assessment and intervention. Child & Family Social Work. 2008;13(2):133-143
Child Protection and Parenting Capacity Assessments; A Framework for Reducing Harm (http://www.childprotectionpartnership.org.uk/home/home.asp Erişim Tarihi: 17/08/2015)
Moran JA, Weinstock DK. Assessing parenting skills for family court. Journal of Child Custody. 2011;8(3):166-188
Eve PM, Byrne MK, Gagliardi CR. What is good parenting? The perspectives of different professionals. Family Court Review. 2014;52(1):114-127
White A. Assessment of parenting capacity, Literature review. Ashfield New South Wales Sydney Australia, 2005
Harnett PH. A procedure for assessing parents' capacity for change in child protection cases. Children and Youth Services Review. 2007;29(9):1179-1188
Emery RE, Otto RK, O'Donohue WT. A critical assessment of child custody evaluations limited science and a flawed system. Psychological Science in the Public Interest. 2005; 6(1):1-29
Bala N. Assessments for postseparation parenting disputes in Canada. Family Court Review. 2004;42(3):485-510
Budd KS. Assessing parenting capacity in a child welfare context. Decision Making in Child Welfare, Children and Youth Services Review. 2005;27(4):429-444
Stahl PM, Martin L. An historical look at child custody evaluations and the influence of AFCC. Family Court Review. 2013;51(1):42-47
Patel SH, Jones KD. Assessment of family custody issues using mental health evaluations: Implications for mental health counselors. Journal of Mental Health Counseling. 2008;30(3):189-199
Schmidt F, Cuttress LJ, Lang J, Lewandowski MJ, Rawana JS. Assessing the parent–child relationship in parenting capacity evaluations: Clinical applications of attachment research. Family Court Review 2007;45(2):247-259
Azar ST, Lauretti AF, Loding BV. The Evaluation of parental fitness in termination of parental rights cases: A functional-contextual perspective. Clinical Child & Family Psychology Review. 1998;1(2):77-100
Cyr F, Di Stefano G, Desjardins B. Family life, parental separation, and child custody in Canada: A focus on Quebec. Family Court Review 2013;51(4):522-541
Reed CS, Egeren LAV, McKelvey L. Psychometric Study of The Parenting Skills Assessment; A Practitioner Approach to Measuring Parenting Practices. Michigan State University Kellogg Center, Garden Level, East Lansing, Michigan, 2009
The protective capacity Assessment: Addressing Threats to Child Safety within the Case Plan (http://action4cp.org/documents/2005/pdf/Aug2005TheProtectiveCapacityAssessmentnowl.pdf Erişim Tarihi 17/08/2015)
Austin WG, Pruett MK, Kirkpatrick HD, Flens JR, Gould JW. Parental gatekeeping and child custody/child access evaluation: Part I: conceptual framework, research, and application. Family Court Review. 2013;51(3):485-501
Adshead G, Bluglass K. Attachment representations and factitious illness by proxy: relevance for assessment of parenting capacity in child maltreatment. Child Abuse Review 2001;10(6):398-410
Teubert D, Pinquart M. The association between coparenting and child adjustment: a meta-analysis. Parenting: Science & Practice. 2010;10(4):286-307
Demby S. Interparent hatred and its impact on parenting: assessment in forensic custody evaluations. Psychoanalytic Inquiry. 2009;29(6):477-490
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.