Anahtar Kelimeler
ceza sorumluluğu
çocuk ve ergen
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Ceza sorumluluğu, kişinin bir suç işlediğinde tam bir bilinç ve iradeye sahip olması temeline dayanır. Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan pek çok faktör bulunmaktadır. Yasal anlamda ceza sorumluluğunun yaş ile ilişkisi konusunda ülkeler farklı yaş sınırları belirlemişlerdir. Ülkemizde 15 yaşının bitiminden sonra akıl hastalığı ya da zayıflığı saptanmaması ceza sorumluluğunun tam olması için yeterli iken, 12-15 yaşları arasında suçun hukuki anlam ve sonuçlarını kavrayıp kavramadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Belli bir yaş diliminde yapılması istenen bu değerlendirmede, öncelikle gelişimsel özelliklerin ceza sorumluluğuna etkisine yönelik bir araştırma yapılması beklenmektedir. Ek olarak, ruhsal bozukluklar, tıbbi hastalıklar ve çocuğun bağlantılı olduğu sosyal çevrenin de ele alındığı bir yaklaşım, değerlendirmede biyopsikososyal yönden bütüncül bir bakış açısı sağlayacaktır. Öte yandan, teknolojinin gelişmesi ve internet kullanımının yaygınlaşması nedeniyle sosyal medya üzerinden işlenen suçlar daha çok tartışılır hale gelmiştir.
Bu olgu sunumunda bir sosyal medya organı vasıtasıyla yazılı olarak kamu görevlisine hakarette bulunma iddiasıyla üzerine atılı suç bakımından fiili algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneği hususunda rapor düzenlenmesi istenen 15 yaşındaki bir ergenin adli psikiyatrik değerlendirme ve raporlama süreci ele alınarak; bu tür olguların değerlendirmesinde dikkate alınacak yöntemler tartışılacaktır.
Ergenler arasında sosyal medya kullanımının arttığı bilinmektedir. Sosyal medya üzerinden suç işlediği iddia edilen ergenlerin adli psikiyatrik değerlendirmeye yönlendirilmesinin artması nedeniyle bu konuya dikkat çekilmek istenmiştir.
Referanslar
Cantürk G. Çocuk suçluluğunda adli psikiyatrik değerlendirme. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2005; 14(2): 31-34.
Türk Ceza Kanunu, 2004, http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/mevzuat/5237.html.
Polat H. Çocukların cezai sorumluluğu ve yargılanmalarındaki özellikler üzerine bir inceleme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2010; 90: 64-102.
Rideout VJ, Foehr UG, Roberts DF. Generation M2 : Media in the lives of 8- to 18- year-olds. Menlo Park, CA: Henry J. Kaiser Family Foundation 2010.
Subrahmanyam K, Greenfield PM. Communicating online: adolescent relationships and the media. Future of Children 2010; 18(1): 1–27.
Lauricella A. Çocukların medya katılımı. Bildiriler Kitabı içinde, 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi 2013:117-139.
Ceza Sorumluluğunun Değerlendirilmesi Rehberi, 2010, http://www.edb.adalet.gov.tr/csr.pdf.
Subrahmanyam K. Ergenlerde yeni medya kullanımının etkileri. Bildiriler Kitabı içinde, 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi 2013: 223-243.
Pıotrowski J, Vossen H, Valkenburg K. Medya ve çocuk gelişimi. Bildiriler Kitabı içinde, 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi 2013: 49-77.
Spear P. The adolescent brain and age-related behavioral manifestations. Neurosci. Biobehav Rev 2000, 24: 417-463
Ash P. But he knew it was wrong: evaluating adolescent culpability. The Journal of American Academy of Psychiatry and The Law 2012; 40(1): 21-32.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.