Anahtar Kelimeler
psikoaktif madde kullanımı
sosyodemografik özellikler
tedavi uyumu
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Amaç: Denetimli serbestlik (DS), kişinin işlediği bir suç sebebiyle tutuklanması ya da mahkemece hakkında mahkûmiyet kararı verilmesi sonucunda cezaevine girmesi yerine, cezasını toplum içerisinde gözetim ve denetim altında çekmesini ifade etmektedir. Buna göre DS uygulamasının bir çeşit infaz sistemi olduğu söylenebilir. Bu çalışmada DS yasası kapsamında hastanemize başvuran kişilerin sosyo-demografik özellikleri, DS uygulamalarının sonuçları ile olguların tedavi uyumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 01.04-15.11.2013 tarihleri arasında haklarında DS kararı verilip Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi DS Birimi’ne başvuran 200 olgu dâhil edilmiştir. Bu olguların 13’ü cezaevinden, 187’si de toplumda yaşayan kişilerden oluşmaktadır. DS uygulaması en az bir kez psikiyatrik görüşme ve idrarda psikoaktif madde değerlendirmesi, üç haftalık ve altı haftalık programlar dâhilinde gerçekleştirilmiştir. Ruhsal değerlendirme için gönderilen olgular ise DS şubelerince belirlenen süre çerçevesinde aylık görüşmelerle takip edilmiştir.
Bulgular: Bu çalışma sürecinde toplam 200 olgunun DS tedbirince başvurduğu saptanmıştır. Olguların ikisi kadın ve 198’i erkektir. Yaş ortalaması 32.5±9.8 (18-69) olarak saptanmıştır. Üç haftalık programı 46 (%23.0) olgunun, altı haftalık programı on olgunun (%5.0) tamamladığı, 25 olgunun (%12.5) ise tedaviye uyumsuzluk gösterdiği belirlenmiştir. Çalışmamızda 64 (%32.0) olgu, cezaevi yerine toplum içerisinde takip ve tedavisini tamamlamıştır.
Tartışma ve Sonuç: DS yasası kapsamında hastaneye başvuranların sayısı her geçen gün gittikçe artmaktadır. Bununla birlikte, bu bireylere kendi yerleşim merkezlerinde daha kolay ulaşabilecekleri tedavi programlarını kullanabilme imkânlarının sağlanabilmesi adına DS tedavi programını uygulayabilecek asgari koşullara sahip hastanelerin sayıları artırılmadan ve gerekli alt yapıları oluşturulmadan söz konusu uygulamanın bazı sıkıntıları da beraberinde getireceği çok açıktır. Özellikle, tedavi kurallarına uyum sorunu yaşanması veya...
Referanslar
Altıntoprak AE, Akgür SA, Coşkunol H. Yasa dışı madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanan kişilerde tedavi uygulamaları ve toksikolojik analiz. Türkiye’de Psikiyatri 2007;9:166-72.
Usta İ, Öztürk H. Denetimli Serbestlik. Ceza Hukuku Dergisi 2010;13:1-44.
Yavuz HA. Denetimli Serbestliğin Türk Ceza Adalet Sistemindeki tarihsel gelişim süreci. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2012;100:318-42.
Perry AE, Darwin Z, Godfrey C, McDougall C, Lunn J, Glanville J at al. The effectiveness of interventions for drug-using offenders in the courts, secure astablishments and the community: A sysmatic review. Subst Use Misuse 2009;44:374-400.
Evren C. Yasa dışı madde kullananlarda denetimli serbestlik: Psikiyatrik izleme süreci. Psikiyatride Güncel 2011;1(1):26-39.
Çolak H, Altun U. Denetimli serbestlik kavramının yaptırım teorisi ve penolojik bakımdan tahlili ile pozitif hukukumuzdaki düzenlemeler, 2006. http://www.yayin.adalet.gov.tr/adaletdergisi/25.sayi/09_27_16.htm. Erişim tarihi: 22.02.2015.
Usta İ, Öztürk H. Denetimli Serbestlik. Ceza Hukuku Dergisi 2010;13(2):10-2. http://www.cteds.adalet.gov.tr/menusayfalari/bilgibankasi/makaleler/makale_ds_cezahukukudergisi.pdf. Erişim tarihi: 22.02.2015.
http://www.cte-dsm.adalet.gov.tr. Erişim tarihi: 22.02.2015.
Ögel K, Karadağ F, Can Y, Altıntoprak E, Çoşkunol H. Denetimli serbestlik bağımlılık programı. Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, 2010.
Akpınar A, Şalış O, Aksoy UM. Samsun Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nde Denetimli serbestlik 2010 yılı sonuçları ve şehir merkezi dışından başvurularda tedavi uyumlarının değerlendirilmesi. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2013;26(1):46-54.
Turan R, Yargic I. The relationship between substance abuse treatment completion, sociodemographics, substance use characteristics, and criminal history. Subst Abus 2012;33(2):92-8.
Zorlu N, Türk H, Manavgat Aİ, Karadaş B, Gülseren Ş. Denetimli serbestlik uygulaması kapsamında başvuran hastalarda sosyo-demografik, klinik özelliklerin ve alkol kullanım bozukluğu sıklığının geriye dönük değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011;12:253-7.
Altıntoprak AE, Akgür SA, Kitapçıoğlu G, Yüncü Z, Coşkunol H. Denetimli serbestlik olgularının retrospektif analizi: Sosyo-demografik özellikler, bireysel ve ailesel bağımlılık ve suç öyküleri ile tedavi yanıtları. Bağımlılık Dergisi 2014;15(1):1-9.
Bahçeci B, Çelik FH, Kandemir G, Güveli H, Polat S, Hocaoğlu Ç. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bir eğitim ve araştırma hastanesine denetimli serbestlik kapsamında başvuran hastaların değerlendirilmesi: Bir yıllık geriye dönük çalışma. Adli Tıp Dergisi 2014;8(1):1-9.
Ada Ş, Peker A. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulamasının etkililiğinin incelenmesi (Sakarya İli örneği) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012;16(1):425-38.
www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 22.02.2015.
Adams BS, Olson DE, Adkins R. Results from the 2000 Illinois adult probation outcome study 2002. Retrieved Marhc 2008, http://www.icjia.state.il.us/public/pdf/ResearchReports/2000Probation%20Outcome%20 Study.pdf
Bilici R, Namlı M, Tufan E, Şafak S. Bir bölge hastanesi AMATEM kliniğine denetimli serbestlik kapsamında başvuran hastaların sosyo-demografik ve klinik özellikleri. 7. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi Özet Kitabı, 8-11 Aralık 2011, Belek, Antalya.
Akgoz S, Akkaya C, Berkay F, Turkmen N, Kan I,Kirli S. Trends in the annual incidence rates of narcotics felons arrested over the last 30 years in metropolitan Bursa, Turkey. Tohoku J Exp Med 2007;212(3):253-63.
Macfadden W, Woody GE. Cannabis-related disorders. ComprehensiveTextbook of Psychiatry. 7th ed. vol. 1, Philadelphia: Lipincott & Williams, 2000:990-9.
Çöpoğlu ÜS, Bülbül F, Kokaçya MH, Alıcı D, Taştan MF, Ünal A ve ark. Adli psikiyatri polikliniğinde değerlendirilen olguların psikiyatrik tanıları, madde kullanım durumları, sosyo-demografik ve klinik özellikleri. New/Yeni Symposium 2014;52(1):1-6.
Karadağ F, Can Y, Altıntoprak E. Türkiye Psikiyatri Derneği alkol madde kullanım bozuklukları bilimsel çalışma birimi denetimli serbestlik uygulamalarının standardizasyonu görev grubu raporu. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni 2008;11:47-55.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.