Öz
Bu çalışmada, karbonmonoksite (CO) meslekleri nedeni ile maruz kalan trafik polisleri, taksi şoförleri ve benzin dağıtıcılarının kan karboksihemoglobin (COHb) düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Kan örneklerinde COHb saturasyon yüz-delerinin tayini için spektrofotometrik yöntem kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; trafik polislerinde sigara içme alışkanlığı olanlarda (n=ll) ortalama %8.5±0.90 COHb, sigara içmeyenlerde (n= 10) ortalama %5.32±0.26 COHb; taksi şoförlerinde sigara içenlerde (n=13) ortalama %6.75 + 0.68 COHb, sigara içmeyenlerde (n = 7) ortalama %4.47 + 0.44 COHb; benzin dağıtıcılarında sigara içenlerde (n= 11) ortalama %7.12 + 0.58 COHb, sigara içmeyenlerde (n = 9) ortalama %5.51 ±0.30 COHb; kontrol grubunda ise sigara içenlerde (n = 30) ortalama %3.43+0.16 COHb, sigara içmeyenlerde (n = 20) ortalama %0.88±0.05 COHb bulunmuştur. İstatistiksel değerlendirmeler sonucu; egzos kirliliğine meslekleri nedeni ile maruz kalan kişilerde, sigara içen ve içmeyen grupların kan COHb değerleri arasında anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Kontrol grubu kan COHb değerleri, diğer gruplarla ayrı ayrı karşılaştırıldığında aralarında anlamlı fark olduğu görülmüştür (p<0.001).
Anahtar kelimeler; karbonmonoksit, karboksihemoglobin, spektrofotometri, hava kirliliği
Referanslar
U.S.Environmental Protection Agency, Air quality criteria for carbonmonoxide.EPA/600 P-99-001 National Center for Environmental Assessment. Research Triangle Park, NC 1999.
Bates, D.V. Air pollution: Time for more clean air legislation? Br. Med. /., 1996, 312: 649-650.
Meredith, T.,Vale, A. Carbonmonoxide poisoning. Br. Med.]., 1988, 296: 77-78.
Thorn, S., Keim, L. Carbonmonoxide poisoning:A revi- ew.Epidemiology, pathophysiology, clinical findings and treatment options including hyperbaric therapy. Clin. Toxicol., 1989, 27:141-156.
Sato, J.J., Rieders, F. Determination of carboxyhemoglo- bin in presence of other blood hemoglobin pigments by visible spectrophotometry,/. Foren. Sei., 1984, 29(1): 39-54.
Bisby, J.A., Ouw, K.H., Humpries, M., Shandar, A.G. Absorption of lead and carbonmonoxide in Sydney traffic policemen. Med. J. Aus., 1977, 1:437-439.
Farsam, H., Salari, G.H., Nadim, A. Absorption of lead in Tehran traffic policemen. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 1982, 43:373-376.
Kamal, A.A., Eldamaty, S.E., Faris, R. Blood lead level of Cairo traffic policemen. Sei. Total Environ., 1991, 105:165- 170.
Flachsbart, P.G. Long-term trends in United States highway emissions, ambient concentrations, and in-vehicle exposure to carbonmonoxide in traffic. Expo. Anal. Environ. Epidemiol., 1995, 4: 473-495.
Jones, R.D., Commins, B.T., Cernik, A.A. Blood lead and carboxyhaemoglobin levels in London taxi drivers. Lancet 1972, 2:302-303.
Balabaeva, L., Kalpazanov, I. Effect of smoking and length of service on the content of carboxyhaemoglobin in blood of traffic policemen. Hig. i Zdraveo., 1974, 5: 490-493.
Chovin, P. Carbonmonoxide: Analysis of exhaust gas investigations in Paris. Environ. Res., 1967, 1:198-216.
Göthe,C.J., Fristedt, B., Sundeil, L., Kolmodin, B., Ehr- ner Samuel, FL, Göthe, K. Carbonmonoxide hazard in city traffic-an examination of traffic policemen in three Swedish town. Arch. Environ. Health, 1969, 19:310-364.
Ramsey, J.M. Carboxyhaemoglobinemia in parking garage employees. Arch. Environ. Health, 1967, 15:580-583.
Buchwald, H. Exposure of garage and service station operatives to carbon monoxide-a survey based on carboxyhaemoglobin levels. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 1969, 30: 570- 575.
Wald, N.G., Idle, M., Boreham, J. Bailey, A. Carbonmonoxide in breath in relation to smoking and carboxyhaemoglobin levels . Thorax, 1981, 36:366-369.
Jarvis, M.J., Belcher, M., Vesey, C., Hutshison, D.C.S. Low cost carbonmonoxide monitors in smoking assessment. Thorax, 1986, 41:886-887.
Vural, N., Kahraman, R. Karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi ile ölenlerde ve sigara içenlerde karboksihemoglobin (COHb) ve methemoglobin düzeyleri. A Ü Ecz. Fak. Der., 1994,23(1-2):11-19.
Güvendik, G., Gündüzer, S., Tümtürk, N. Meslekleri nedeni ile karbonmonoksite maruz kalan itfaiye erlerinde kanda karboksihemoglobin düzeyi, Adli Tıp Bülteni, 1997, 2(1):7-11.
Atimtay, A.T., Emri, S., Bagci, T., Demir, A.U. Urban CO exposure and its health effects on traffic policemen in Ankara. Environ. Res., 2000, 82(3):222-230.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.