Hekimlerin Ölümle Karşılaşma Sıklıklarına Gore Ötenazi Harkındaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2013183255Anahtar Kelimeler:
ötenazi- ölüm- hekimÖz
Giriş Ötenazi, tedavisi mümkün olmayan ve insanda acıma duygusu uyandıran bir rahatsızlığı bulunan kişinin acılarını dindirmek için hastanın talebiyle ya da iradesinin alınamadığı hallerde kanuni temsilcisi veya mirasçılarının izni ile icrai ya da ihmali bir davranışla, tıbbi yoldan hastanın hayatına son verilmesidir. Dünyada bir çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de ötenazinin her şekli suç olarak sayılmaktadır. Bu çalışmada; terminal dönemde durumu kötü olan veya sonu ölümcül olabilecek derecede hastalığı olan hastalarla ilgilenen hekimler ile sonu ölümcül derecede hastalıkları olmayanlar ile ilgilenen hekimlerin ötenazi hakkındaki görüşlerinin karşılaştırılmasını kapsamaktadır.
Materyal ve Metod Anket çalışmamız 2013 yılı içerisinde Dicle ve Gaziantep Üniversiteleri Tıp Fakültesi Hastanelerinde Temel Bilimler Bölümlerinde, hemodiyaliz, yoğun bakım ünitelerinde, hematoloji ve onkoloji servislerinde, dahiliye, pediatri, psikiyatri ve fizik tedavi kliniklerinde görev yapan hekimlere uygulanmıştır. 169 olgu cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı, yaşadıkları aile tipi, çalıştıkları bölüm, ölümle karşılaşma sıklıkları, mesleki deneyimi, yatağa bağımlı bir yakınları olup-olmaması, kendilerine ve yakınlarına ötenazi isteyip-istememe görüşlerine göre incelenmiştir.
Bulgular Olguların çalıştıkları bölümler genel durumu ağır ve mortalitesi yüksek olan hastalarla karşılaşma sıklığına göre 3 alt grupta değerlendirilmiştir. Ankete katılanların 60 (%35.5)’ı kadın ve 109 (%64.5)’u erkektir. Olgularımızdan 105’i (%62.1) evli, 63'ü (%37.3) bekar, 1'i (%0.6) dul olduğunu belirtmiştir. Ankete katılanların 85 (%50.3)’i yaşına ve tanısına bağlı olarak ötenaziyi düşünebileceğini, 20 (%11.8) olgu kararsız olduklarını ve 64 (%37.9) olguda hangi durumda olursa olsun düşünmeyeceklerini belirtmişledir.
Tartışma ve Sonuç Ötenazi, tıbbi ve hukuki yönüne ek olarak insanların inancını ve duygu durumlarını da içeren bir hadisedir. Her ne kadar ülkemizde ötenazi yasak olsa da hekimlerin hiçte azımsanmayacak bir kısmı ülkemizde pasif ötenazinin uygulandığı kanaatindedir. Ötenazi ister pasif ister aktif bir şekilde uygulansın bu durum sağlık çalışanları, hasta ve hasta yakınları için çok zor bir karardır.
Anahtar Kelimeler: Ötenazi, ölüm, hekim
İndirmeler
Kaynaklar
Özkan N. Türk Ceza Hukukunda Ötenazi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 1997:103.
Kıyak Y. Lectures on medical ethics. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 1987.
Karahisar F. Ölümcül Hasta, Hemşire Ve Hekimlerin Ölüm Ve Ötenaziye İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2006:2-15.
Nehir S, Kardeniz G, Altıparmak S, et al. Üniversite öğrencilerinin ötanaziye ilişkin düşünceleri: bir yüksekokul örneği. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2006;1:26-36.
Ozkara E, Civaner M, Oglak S, et al. Euthanasia education for health professionals in Turkey: students change their opinions. Nursing ethics. 2004;11:290-297. DOI: https://doi.org/10.1191/0969733004ne.696oa
İnceoğlu S. Ölme hakkı (Ötanazi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 1999.
Özalp İ. Ötenazi Olayı. 2003. Available at: http://www.hukukcu.com/bilimsel/kitaplar/otenazi.htm.
Güven K. Kişilik hakları ve ötanazi. Nobel yayın; 2000.
Turla A, Ozkara E, Ozkanli C, et al. Health professionals' attitude toward euthanasia: a cross-sectional study from Turkey. Omega. 2006;54:135-145. DOI: https://doi.org/10.2190/5492-3833-7541-3160
Özkara E, Özdemir Ç, Hancı İH, et al. Ankara’da Çalışan Hekimlerin Ötenaziye Yaklaşımı. 2002. Available at: http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-2002-51-04/AUHF-2002-51-04-Hanci-Ozkara-Civaner.pdf. Accessed 03 Aralık 2002.
Tepehan S, Ozkara E, Yavuz MF. Attitudes to euthanasia in ICUs and other hospital departments. Nursing ethics. 2009;16:319-327. DOI: https://doi.org/10.1177/0969733009102693
Ozkara E, Hanci H, Civaner M, et al. Turkey's physicians' attitudes toward euthanasia: a brief research report. Omega. 2004;49:109-115. DOI: https://doi.org/10.2190/E88C-UXA5-TL9T-RVLK
Petek H. Sağlık Hukuku. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi web-ofset 2013.
Elçioğlu Şaylıgil Ö, Gündüz T, Köşgeroğlu N. Tıp, Hukuk ve Etik Açıdan euthanasia. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History. 1994;2:64.
Döndüren H. İslâm'da intihar niye günahtır? İntihar. Available at: http://www.msxlabs.org/forum/muslumanlik-islamiyet/59087-islam-dininde-intihar-ve-hukmu.html. Accessed 29 Ekim, 2012.
Hristiyanlık'ta intihar. Available at: http://www.hristiyanforum.com/forum/showthread.php?t=336513. Accessed 07 Temmuz, 2013.
Yahudi yaşamı: Yaşam. Available at: http://www.projetaladin.org/holocaust/tr/bir-meslemanin-yahudilik-rehberi/yahudi-yaami.html2009.
Budist öğreti intihara karşı. Available at: http://haber.marmara.edu.tr/budist-ogreti-intihara-karsi/. Accessed 26 Aralık 2012.
Özkara E. Ötanazide temel kavramlar ve ötanaziyle ilgili güncel tartışmalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2001.
Özkara E. Ötanaziye Farklı Bir Bakış: Belçika’da Ötanazi Uygulaması ve Ülkemizdeki Durum. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2008;78:105-122.
Shekhar S, Goel A. Euthanasia: India's position in the global scenario. The American journal of hospice & palliative care. 2013;30:628-631. DOI: https://doi.org/10.1177/1049909112465941
Karaca S. İnsan Hakları ve Hasta Hakları Bağlamında Ötenazi. 2005. Available at: www.hukuki.net. Accessed Nisan, 2005.
Gamsız Bilgin N. Euthanasia: Definition And History Of Euthanasia-Ötanazi: Tanım ve Tarihçe. Lokman Hekim Journal of History of Medicine and Folk Medicine. 2013;3:25-31.
Gündüz T, Öner S, Çınar T, et al. Hekimler euthanasiayı savunuyorlar mı? Adli Tıp Bülteni. 1996;1:82-86. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.199612138
Bağ B. Hasta Vasiyetnamesi: Ötenazi mi? Yoksa Kendi Kaderini Kendi Belirleme Hakkı mı? Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks. 2013;5:275-289.
Kaplan KJ, Bratman E. Gender, pain, and doctor involvement: high school student attitudes toward doctor-assisted suicide. Omega. 1999;40:27-41. DOI: https://doi.org/10.2190/YWWN-667G-JC02-Q7KN
Mayda AS, Ozkara E, Corapcioglu F. Attitudes of oncologists toward euthanasia in Turkey. Palliative & supportive care. 2005;3:221-225. DOI: https://doi.org/10.1017/S1478951505050340
Kaptan G, Dedeli O, Onen L. Turkish Health Professional’s Attitudes Towards Euthanasia. In: Kuře J, ed. Euthanasia – The “Good Death” Controversy in Humans and Animals. Croatia: Intech; 2011:175-188.
Oğuz NY. Pediatrik Ötanazi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. Ekim - Aralık 1996;39:767-776.
Tepehan S, Özkara E, Yavuz MF. Yoğun bakım ve diğer birimlerde görev yapan hemşirelerin ötanaziye yaklaşımı. Adli Tıp Dergisi 2011;25:115-123.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
