Çalışma Süreleri ve Ücretler Çalışan Çocuğun Kabullenilmiş İstismarı mı Çıraklık Okullarında Yapılan Bir Çalışma
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.201318221Anahtar Kelimeler:
çalışan çocuk- ekonomik istismar- uzun çalışma saatleri- ücretÖz
Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 9. Maddesi çocukların asgari bir yaştan önce istihdam edilmemesini öngörülmüştür. Ülkemizde ve Dünya’da çocuk ve genç işçilerin çalıştırılma usul ve esasları, çalışma, ara dinlenme süreleri ve alacakları ücretler kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Çalışmamızın amacı ülkemizde çalışan çocukların çalışma sürelerinin ve çalışma sürelerine karşılık aldıkları ücretlerin yasal düzenlemelerle uyumunun değerlendirilmesi ve uzun çalışma sürelerinin ekonomik istismar niteliğinin tartışılmasıdır.
Materyal ve Metod: Ankara’da 2006-2007 öğretim yılında, randomize seçilen 580 [ 546 erkek, 34 kız]çıraklık okulu öğrencisine anket uygulandı. Çalışma süreleri ve aldıkları ücret sorgulandı.
Bulgular: Ortama günlük çalışma süreleri 12 (11.089 ± 2,24 SD ) saat. %57,8’inin, 8 saatin üstünde çalıştığı saptandı. Yaş grupları ve cinsiyetler arasında çalışma saatlerinin uzunluğu açısından fark tespit edilmedi. Çalıştıkları sektörler arasında çalışma saatleri yönünden anlamlı bir fark bulunmadı. Katılanların%3,6’sı 16 saatten fazla çalışıyordu (ortanca: 12.00, sınırlar: 6-18, SE: 0.11) . Katılanların %3,6’sının çıraklar için kanuni olarak belirlenen asgari ücretten az maaş aldıkları saptandı.
Tartışma ve Sonuç: Çocuk işçiliği zaten önemli bir sorunken, çocukların uzun süre çalıştırılmaları başlı başına bir risk oluşturmaktadır ve çocuğun istismarının bir başka yönü olarak değerlendirilmelidir. Ücretler çoğunlukla yasal düzenlemelere uygun görünse de çalışma saatlerine oranlandığında düşüktür. Çocuk çalışmasına izin verilen işyerlerinin denetlenmesinde; çalışma saatlerinin de denetlenmesinin sakıncaların önlenmesine katkıda bulunulacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: çalışan çocuk, ekonomik istismar, uzun çalışma saatleri, ücret
İndirmeler
Kaynaklar
Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi. http://www.cocukhaklari.gov.tr/tr/content/show/25/birlesmisimilletlericocukihaklariibildirisi.html. Er. Tar: 25.03.2014
Avrupa Sosyal Şartı. http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/sosyalsart.pdf. Er. Tar: 25.03.2014
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Kabul Tarihi:24.04.1930 Sayısı:1593 R.G.Tarihi:06.05.1930 R.G.Sayısı:1489. http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/mev/mevikan/umumiihifzissihhaikanunu.pdf Er. Tar: 14.10.2013
İş Kanunu. Kanun Numarası: 4857 Kabul Tarihi: 22/5/2003 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 10/6/2003 Sayı : 25134. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf Er. Tar: 14.10.2013
Günöz M. Türkiye’de Çocuk İşçiği Sorunu ve Çözüm Önerileri.( Uzm. Tezi). Ankara, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü. 2007
Tor H. Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları. Zeitschrift für die Welt der Türken. Journal of World of Turks. 2010; 2 (2): 25- 42
Minnesota Statutes. 2013. Chapter 181A.07 Subdivision 1. Minnesota Office of the Revisor of Statutes. https://www.revisor.mn.gov/statutes/?id=181A.04 Er.tar: 14.10.2013
Kaizad Munshi, David L. Parker, Hansen Bannerman-Thompson, Deborah Merchant. Causes, Nature, and Outcomes of Work-Related Injuries to Adolescents Working at Farm and Non-Farm Jobs in Rural Minnesota. Amerıcan Journal of Industrıal Medıcıne. 2002; 42 :142– 49 DOI: https://doi.org/10.1002/ajim.10095
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik . Resmi Gazete Tarihi: 06.04.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25425 http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.5457&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0 Er. Tar: 14.10.2013
Hadi A. Child Abuse Among Working Children in Rural Bangladesh: Prevalence and Determinants. Public Health. 2000; 114: 380-84 DOI: https://doi.org/10.1016/S0033-3506(00)00367-X
Ashagrie K. Statistics On Working Children and Hazardous Child Labour in Brief. By, International Labour Office, Geneva. First Published 1997, Revised April 1998 http://actrav.itcilo.org/actrav-english/telearn/global/ilo/seura/childsta.htm. Erişim Tarihi 14.10.2013
Kablaoui BN, Pautler AJ. The effects of part-time work experience on high school students. J Career Deve . 1991; 17(3):195–212. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01322027
Steel L. Early work experience among white and non-white youths: Implications for subsequent enrollment and employment. Youth Soc 1991; 22: 419–47 DOI: https://doi.org/10.1177/0044118X91022004001
Bachman JG, Schulenberg J. How part-time work intensity relates to drug use, problem behavior, time use, and satisfaction among high school seniors: Are these consequences or merely correlates? Dev Psychol. 1993; 29(2):220–35. DOI: https://doi.org/10.1037//0012-1649.29.2.220
Steinberg L, Dornbusch SM. Negative correlates of part-time employment during adolescence: Replication and elaboration. Dev Psychol 1991; 27(2): 304–13 DOI: https://doi.org/10.1037//0012-1649.27.2.304
Mehta MN, Prabhu SV, Mistry HN. Child labor in Bombay. Child Abuse Negl. 1985;9(1):107-11. DOI: https://doi.org/10.1016/0145-2134(85)90098-5
Parker DL, Merchant D, Munshi K. Adolescent work patterns and work-related injury incidence in rural Minnesota.Am J Ind Med. 2002 Aug;42(2):134-41. DOI: https://doi.org/10.1002/ajim.10094
HRW World Report 2002: Children's Rights Backgrounder: Child Labor in Agriculture http://www.hrw.org/legacy/backgrounder/crp/back0610.htm erişim tarihi 15.10.2013
CEYLAN SS, Metin Ö. Çıraklık Egitimine Devam Eden ve Sanayi Bölgesinde Çalısan Çocukların Çalısma Kosulları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2009; 4(10): 87-101
Turla A, Tomak L, Pekşen Y. Çıraklık Eğitim Merkezine Devam Eden Gençlerin İş Yerinde İstismara Uğrama Sıklığı. Turkiye Klinikleri J Pediatr 2009;18(3):167-73
Bakırcı K. Child labour and legislation in Turkey. The International Journal of Children’s Rights. 2002; 10: 55–72 DOI: https://doi.org/10.1163/157181802772758128
Tanır F. Adana İlinde Çocuk İşciliğinin En Kötü Biçimleri İçin Uygulanan Toplumsal İşbirliği Projesinin Sonuçlarına Bakı. Nobel Med 2009; 5(3): 82-7
17. Poissonnet CM, Veron M. Health effects of work schedules in healthcare professions. J Clin Nurs. 2000 Jan; 9 (1):13-23. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1365-2702.2000.00321.x
Kayhan N. Çocuk İşçiliği, Ilo/Ipec Deneyimi Işığında Sanayide Çalışan Çocukların Sorunları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012 Aralık; 5(5): 205-30
Yıldız Ö. Türkiye’de Çocuk İşçi Sorununun Toplumsal Görünümü. Journal Of Qafqaz University. 2006;18: 134-39
Mesleki Eğitim Kanunu. Kanun no: 3380. Kabul tarihi: 05.06.1986. RG sayısı: 19139 RG tarihi: 19.06.1986. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/3.html Er. Tar: 14.06.2014
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
