Anahtar Kelimeler
denetimli serbestlik
denetimli serbestlik yükümlüleri
denetimli serbestlik süreçleri
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Amaç: Çalışmada onarıcı adalet sisteminin bir ögesi olan denetimli serbestlik uygulamalarının yükümlülerin yaşamına nasıl etki ettiği hususu araştırılmak sureti ile bu tedbirin uygulanmasında aksayan yönler tespit edilmeye çalışılmış, uygulamayı iyiye götürecek önerileri bulmak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Fenomenolojik analiz yöntemi kullanılarak denetimli serbestliğin farklı süreçlerindeki sekiz yükümlü ve denetimli serbestlik müdürlüklerinde aktif çalışan üç uzmanla görüşülmüştür. Katılımcılarla yapılan derinlemesine görüşmelerde onarıcı adaleti nasıl anlamlandırdıkları ve denetimli serbestlik sürecinden nasıl etkilendiklerini değerlendirebilmek üzere sorular yöneltilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların aktarımlarından denetimli serbestlik süreçlerinin yükümlülerin sosyal uyumunu engelleyen bir damgalama sistemine dönüşebildiği, tedbirlerin risk ve ihtiyaçlara göre belirlenmediği, özellikle yargılama aşamasında üçüncü kişilerin algısında masumiyet karinesini ihlal ettiği, suçtan uzaklaştırma işlevinin tatmin edici olmadığı tespit edilmiştir.
Sonuç: Yükümlülerin risk ve ihtiyaçlarını gözeterek sosyal uyumun sağlanması, yargılama aşamasındaki yükümlülerin masumiyet karinesinden faydalanması, sürecin bireyselleştirilmesi gibi yöntemlerle denetimli serbestliğin onarıcı adalete daha çok hizmet etmesi sağlanabilir. Mevcut yasal çerçevede değişiklik ihtiyacı olmaksızın bu yönde yapılacak iyileştirmeler ile bu önerilerin gerçekleşmesi mümkün olabilecektir.
Referanslar
McCold P. Restorative justice - variations on a theme. restorative justice for juveniles - potentialities. Risk and problems for research. Leuven: Leuven University Press; 1998.
Van Ness Daniel W, Strong Karen H. Restoring justice an introduction to restorative justice. USA: Anderson Publishing; 2015.
Johnstone G, Van Ness DW. The meaning of restorative justice. In: Johnstone G, Van Ness DW, editors. Handbook of Restorative Justice. London: Willon Publishing; 2011:5-23.
Akdeniz G. Onarıcı Adalet Yaklaşımı ve Kavramsal Temelleri. YÜHFD. 2019;1:1-23.
UNODC. Onarıcı adalet programları el kitabı. Karan U, redaktör. Lingua İletişim ve Turizm Tic. Ltd. İstanbul: CİSST; 2013.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Üye Devletlere Avrupa Konseyi Denetimli Serbestlik Kurallarına İlişkin CM/REC (2010) No’lu Tavsiye Kararı Erişim Tarihi: 05.05.2019. Erişim Adresi: http://www.cte.adalet.gov.tr/ menudekiler/uluslararasi/dsm_tavsiyekararlari/AB_DS_kurallari_turkce.pdf
Yavuz H. Ceza İnfaz Sistemi ve Denetimli Serbestlik, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
Whitehead JT, Braswell MC. The future of probation: reintroducing the spiritual dimension into correctional practice. Georgia State University Criminal Justic Review. 2000;25(2):207-233.
Apaydın C, Kaplan H. Ceza infaz sistemi ve denetimli serbestlik. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019;5(2):185-207.
Demirbaş T. İnfaz hukuku. Seçkin Yayıncılık: Ankara, 2017.
Özgüven DA. Ceza muhakemesi kanunu çerçevesinde “adli kontrol”. TBB Dergisi. 2009;2009:81.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 109. madde gerekçesi Erişim Adresi: www.corpus.com.tr
Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı, İstatistikler. Erişim Tarihi: 30.05.2020 Erişim Adresi: http://www.cte-ds.adalet.gov.tr/.
Patton MQ. Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi: Ankara, 2018.
Neuman LW, Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. Yayın Odası Yayınları: İstanbul, 2009.
Turhan F, Altıkat A, Yeni bir ceza infaz usulü olarak denetimli serbestlik ve bu usulden yararlanma şartları. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2012;2(2):1-46.
Carr N, Maguire N. Pre-sentece reports and indivudalised jusitce: consistency, temporality and contingency. Irish Probat J. 2017;14:52-71.
Müftüoğlu D. Denetimli serbestlik sürecindeki hükümlülerin uyumsal süreçlerinin incelenmesi, yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul, 2019.
Dowden C, Andrews D. The importance of staff practice in delivering correctional treatment: a meta-analysis. Int J Offender Ther Comp Criminol. 2004;48:203-214.
Holt P. Case management: shaping practice. In: Ward D, Scott J, Lacey M, editors. Probation working for justice. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press, 2002;257-275.
Schneider A, McKim W. Stigmatization among probationers. J Offender Rehabil. 2003;38(1):19-31.
Aydoğan R. Cezaevi sonrası denetimli serbestlik sürecindeki hükümlülerin suç, damga ve sosyal dışlanma bağlamında incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, 2018.
Çınar A. Denetimli serbestlik sistemindeki rehabilitasyon hizmetlerinin hükümlülerin yeniden sosyalizasyonu sürecine etkileri: Aydın örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, 2015.
Fidan D. N., Denetimli serbestlik sisteminin toplumsal uyum sürecine etkisi: Bolu örneği, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, 2016.
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2021 Adli Tıp Bülteni