Dilbilimsel Otopsi
Yazar Tanımlama Ölçütleri ve Yöntemleri
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2019356618Anahtar Kelimeler:
.Öz
Amaç: Yazar tanımadan (=author attribution) farklı olarak, yazar tanımlama (=authorship profiling) günümüzde oldukça ayrıntılı işlemler gerektirmektedir. Yazar tanımlama öğeleri, bir şüpheli metindeki yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerini, kişilik özelliklerini, ruh sağlığını, eğitim düzeyini, etnik kökenini/ırkını, kültür düzeyini/yapısını, sosyal statüsünü, dini inanışını, politik eğilimini ve kültürel değerlerini belirlemeden ibarettir. Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden şüpheli bir metindeki yazarın cinsiyetine, yaş grubuna, meslek grubuna, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerine, kişilik özelliklerine ve ruh sağlığına yönelik yöntemlerden bahsedilecektir.
Gereç ve Yöntem: Yöntem olarak adli dilbilimi dilbiliminin kuramsal ve uygulamalı altalanlarından faydalanmaktadır. Bu altalanlar göstergebilimi, sözcükbilimi, sesbilimi/sesbilgisi, biçimbilimi, anlambilimi, edimbilimi, terimbilimi, sözdizimi, metindilbilimi, psikodilbilimi, bilişsel dilbilimi, nörodilbilimi, klinik dilbilimi, toplumdilbilimi, derlemdilbilimi, bilgisayarlı dilbilimi şeklinde sıralanabilir. Söz konusu altalanlarda kullanılan yöntemlerden hareket ederek yazar tanımlama öğeleri için yazar tanımlama ölçütleri geliştirilmiştir. Bunlar şüpheli belgenin yapısal özelliklerini, yazarın ulam önceliğini, metnin okunabilirliğini, sözlükbirimsel özelliklerini, yazarın hatalı kullanımlarını ve metnin konu odaklılığını kapsamaktadır.
Bulgular ve Tartışma: Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografisini, kişilik özelliklerini ve ruh sağlığını belirlemede uygulanan yöntemlerden bahsedilirken, her bir öğe için değişken olarak, %60-80 doğruluk oranıyla teşhis konabildiğine de dikkat çekilmiştir. Bu oranın yükselmesi için yeni yöntemlerin geliştirilmesi dilbiliminin ilgili altalanlarındaki gelişmelere bağlı olarak adli dilbilimciler tarafından sağlanabilir. Ancak, Türkiye’de olgulara dair özgün kaynaklara erişim güçlüğü nedeniyle benzetim (=simulation) amaçlı kurgusal veri ve derlemlerle araştırmalar yapma zorunluluğu kaçınılmazdır.
İndirmeler
Kaynaklar
Olsson J. Forensic Linguistics. London & New York: Continuum, 2008. ISBN-10: 1441170766. ISBN-13: 978-1441170767.
Coulthard M. & Johnson A. An Introduction to Forensic Linguistics: Language in Evidence. London & New York: Routledge, Taylor & Francis Group, 2007. ISBN-10: 1138641715. ISBN-13: 978-1138641716. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203969717
Aslantürk O. TAMGACI: Artırımsal ve Geri Beslemeli Türkçe Yazar Çözümleme. Turkish Authorship Analysis With An Incremental And Adaptive Model. Doktora Tezi. Tez Danışmanı. Prof. Dr. Hayri SEVER. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2014.
Coulthard M. Author Identification, Idiolect, and Linguistic Uniqueness. Applied Linguistics. In: Applied Linguistics, Volume 25, Issue 4, December 2004, pp. 431–447. Published: 01 December 2004. https://doi.org/10.1093/applin/25.4.431, 2004. DOI: https://doi.org/10.1093/applin/25.4.431
Coulthard M. The Routledge Handbook of Forensic Linguistics. New York: Taylor & Francis, 2010. ISBN-10: 0415837235. ISBN-13: 978-0415837231.
Grant T. Authorship Attribution in a Forensic Context. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Unpublished Doctoral Thesis. Birmingham: Birmingham University, 2005.
McMenamin G. R. Forensic Linguistics – Advances in Forensic Stylistics. Boca Raton, London, New York, Washington D. C.: CRC Press, 2002. ISBN: 0849309662. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420041170.ch9
Juola P. Authorship Attribution. Boston & Delft: now – The Essence of Knowledge, 2008. https://doi.org/10.1561/1500000005. DOI: https://doi.org/10.1561/9781601981196
Meina M., Brodzi´nska K., Celmer B., Czoków M., Patera M., Pezacki J., Wilk M. Ensemble-based Classification for Author Profiling Using Various Features Notebook for PAN at CLEF 2013. https://www.uni-weimar.de/medien/webis/events/pan-13/pan13-papers-final/pan13-author-profiling/meina13-notebook.pdf, 2013.
Stamatatos E. A Survey of Modern Authorship Attribution Methods. In: Journal of the American Society for Information Science and Technology, Vol. 60, Issue 3, March 2009, pp. 538-556, https://doi.org/10.1002/asi.21001, 2009. DOI: https://doi.org/10.1002/asi.21001
Şeker S. E. Veri Madenciliği – Bilgisayar Kavramları http://bilgisayarkavramlari.sadievrenseker.com/2013/07/01/jaccard-indeksi-jaccard-index/, 2013.
Koppel M., Argamon S., Shimoni A. R. Automatically Categorizing Written Texts by Author Gender. In: Literary and Linguistic Computing, Vol. 17, No. 4, pp. 401–412, https://doi.org/10.1093/llc/17.4.401, 2002. DOI: https://doi.org/10.1093/llc/17.4.401
Love H. Attributing Authorship. Cambridge: Cambridge University Press, 2002. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511483165
Argamon S., Koppel M., Fine J., Shimoni A. R. Gender, Genre, and Writing Style in Formal Written Texts. In: Text & Talk – An Interdisciplinary Journal of Language, Discourse and Communication Studies, Vol. 23, Issue 3, pp. 321–346. Ed. Sarangi Srikant. Ağ Erişimi: https://www.degruyter.com/view/j/text.1.2003.23.issue-3/text.2003.014/text.2003.014.xml. https://doi.org/10.1515/text.2003.014, 2006. DOI: https://doi.org/10.1515/text.2003.014
Reddy R., Vardhan V., Reddy V. A Survey on Authorship Profiling Techniques. In: International Journal of Applied Engineering Research, Volume 11, Number 5 (2016), pp. 3092-3102. ISSN 0973-4562. Research India Publications. http://www.ripublication.com, 2016.
Fellbaum C. WordNet: An Electronic Lexical Database. Cambridge: MIT Press, 1998. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/7287.001.0001
Deerwester S., Dumais S., Furnas G.W., Landauer T. K., Harshman R. Indexing by Latent Semantic Analysis. In: Journal of the American Society for Information Science, 41(6), pp. 391-407, 1990. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4571(199009)41:6<391::AID-ASI1>3.0.CO;2-9. DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4571(199009)41:6<391::AID-ASI1>3.0.CO;2-9
Küçükyılmaz T., Cambazoğlu B. B., Aykanat C., Can F. Chat Mining for Gender Prediction. In: Lecture Notes in Computer Science, Vol. 4243, p. 274283, 2006. DOI: https://doi.org/10.1007/11890393_29
Pennebaker J. W. The Secret Life of Pronouns: What Our Words Say About Us. Bloomsbury Press, 2011. DOI: https://doi.org/10.1016/S0262-4079(11)62167-2
Rangel F. & Rosso P. Use of Language and Author Profiling: Identification of Gender and Age. In: NLPCS 2013 CIRM – 10th International Workshop on Natural Language Processing and Cognitive Sciences, Marseille, France, 13-17 October 2013, pp. 177-186, 2013.
Rangel F., Rosso, P., Koppel M., Stamatatos, E., Inches G. Overview of the Author Profiling Task at PAN 2013. In: CEUR Workshop Proceedings Vol. 1179, Forner P., Navigli R., Tufis D. (eds.), Notebook Papers for PAN at CLEF 2013 LABs and Workshops, CLEF-2013, Valencia, Spain, September 23-26, https://CEUR-WS.org, 2013.
Nini A. Authorship Profiling in a Forensic Context. PhD Thesis. Birmingham: Aston University, 2014.
Ulaş H. Düşünce ve Dil Ölçeği Türkçe Formunun Şizofreni Hastalarında Türkçede Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Uzmanlık Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İzmir, 2005.
Songar A. Dil ve Düşünce. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği Vakfı Yayınları. No: 7. İstanbul: Gür-Ay Matbaası, 1986.
Başkak B., Özel T. E., Atbaşoğlu E. C., Başkak S. Peculiar Word Use as a Possible Trait Marker in Schizophrenia. In: Schizophrenia Research, 2008; 103:311-317 https://doi.org/10.1016/j.schres.2008.04.025. DOI: https://doi.org/10.1016/j.schres.2008.04.025
Aksan D. Anlambilimi ve Türk Anlambilimi: Ana Çizgileriyle. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, 1971.
Aksan D. Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi, 1998.
Cruse A. D. Meaning in Language: An Introduction to Semantics and Pragmatics. Oxford: Oxford University Press, 2000.
Brinker K. Linguistische Textanalyse: Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden. 6th ed. Berlin: Erich Schmidt Verlag, 2005.
Daneš F. Zur linguistischen Analyse der Textstruktur. In: Folia Linguistica 4: 72-78, 1970. DOI: https://doi.org/10.1515/flin.1970.4.1-2.72
Brown G. & Yule G. Discourse Analysis. Cambridge: Cambridge University Press, 1993.
Hellmann C. The Notion of Coherence in Discourse. In: Focus and coherence in discourse Processing, pp. 190-202. Eds. Rickheit, Gert & Christopher Habel. Berlin & New York: de Gruyter, 1995.
Manschreck T. C., Maher B., Hoover T., Ames D. Repetition in Schizophrenic Speech. In: Language and Speech, Vol: 28, No: 3, Pp. 255-268. Kingston Press, 1985. DOI: https://doi.org/10.1177/002383098502800303
Kleiger J. H & Khadivi A. Assessing Psychosis: A Clinician’s Guide. New York & London: Routledge, Taylor & Francis Group, 2015. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315882086
Andreasen N. C. Thought, Language, and Communication Disorders. I. Clinical Assessment, Definition of Terms, and Evaluation of Their Reliability. In: Archives of General Psychiatry, 1979 Nov; 36(12): 1315-1321, 1979a. DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1979.01780120045006
Andreasen N. C. Thought, Language, and Communication Disorders. II. Diagnostic significance. In: Archives of General Psychiatry, 1979 November; 36(12):1325-1330, 1979b. DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1979.01780120055007
Johnston M. H. & Holzman P. S. Assessing Schizophrenic Thinking. San Francisco: Jossey-Bass, 1979.
Marengo J. T., Harrow M., Lanin-Kettering I., Wilson A. Evaluating Bizarre-idiosyncratic Thinking: A Comprehensive Index of Positive Thought Disorder. In: Schizophrenia Bulletin 12(3):497-511. February 1986. https://doi.org/10.1093/schbul/12.3.497, 1986. DOI: https://doi.org/10.1093/schbul/12.3.497
Docherty N. M., DeRosa, Andreasen N. C. Communication disturbances in schizophrenia and mania. In: Archives of General Psychiatry, No: 53, pp. 358-364, 1996. DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1996.01830040094014
Docherty N. M. Communication Disturbances Index: Rating Manual, 1996. DOI: https://doi.org/10.1037/t39394-000
Chen E. Y. H., Lam, L. C. W., Kan C. S., Chan C. K. Y., Kwok C. L., Nguyen D. G. H., Chen R. Y. L. Language Disorganisation in Schizophrenia: Validation and Assessment with a New Clinical Rating Instrument. In: Hong Kong J. Psychiatry, 6 (1), pp. 4-13, 1996.
Olivier V., Hardy-Baylé M. C., Lancrenon S., Fermanian J., Sarfati Y., Passerieux C., Chevalier J. F. Rating Scale for the Assessment of Communication Disorders in Schizophrenics. In: European Psychiatry, Vol. 12, Issue 7, Ss. 352-361, 1997. DOI: https://doi.org/10.1016/S0924-9338(97)80005-3
Liddle P. F., Elton T. C., Stephanie L. Thought and Language Index: An Instrument for Assesing Thought and Language in Schizophrenia. In: Br J Psychiatry, 181: 326-330, 2002. DOI: https://doi.org/10.1192/bjp.181.4.326
Ulaş H., Alptekin K., Özbay D., Akdede B. B., Çakır E., Türmüklü M., Şimşek S., Arkar H., Akvardar Y. Düşünce ve Dil Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Klinik Psikiyatri. Sayı: 10, Ss. 77-85, 2007.
Barrera A., McKenna, P., Berrios, G. E. Two New Scales of Formal Thought Disorder in Schizophrenia. In: Psychiatry Research 157(1-3):225-34, February 2008, https://doi.org/10.1016/j.psychres.2006.09.017, 2008. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2006.09.017
Kircher T., Krug A., Stratmann M., Ghazi S., Schales Ch., Frauenheim M., Turner L., Fährmann P., Hornig T., Katzev M., Grosvald M., Müller-Isberner R., Nagels A. A Rating Scale for the Assessment of Objective and Subjective Formal Thought and Language Disorder (TALD). In: Schizophrenia Research, Volume 160, Issues 1-3, December 2014, pp. 216-221. https://doi.org/10.1016/J.SCHRES.2014.10.024, 2014. DOI: https://doi.org/10.1016/j.schres.2014.10.024
Mutlu E., Yazıcı M. K., Barışkın E., Ertuğrul A., Gürel Ş. C., Gürkan, Ş., Göka E. Yağcıoğlu A. E. A. Examination of Formal Thought Disorder and its Clinical Correlates with the Turkish Version of The Thought and Language Disorder Scale (TALD-TR) in Schizophrenia. In: Comprehensive Psychiatry, Volume 93, 2019, pp. 7-13, ISSN 0010-440X, https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2019.06.003, 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2019.06.003
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
