Anahtar Kelimeler
suç
şiddet
ceza sorumluluğu
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Amaç: Suç olarak nitelendirilen eylemlerde bulunan psikotik belirtili bireylerin sosyodemografik, klinik ve suç olarak nitelendirilen eylemlerle ilgili özelliklerini belirleyerek bu özelliklerinin suç davranışına ve ceza sorumluluklarına etkilerini incelemek amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalına 2012 – 2018 yılları arasında ceza sorumluluğu değerlendirmesi için gönderilen olgulara düzenlenen 597 Adli Tıp Kurul Raporu retrospektif taranarak psikotik belirtileri bulunan ve bir tanı konulmuş olan 182 yetişkin hastanın raporu ve hasta dosyası Adli Tıp ve Psikiyatri uzmanlarınca ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.
Bulgular: Suç sırasındaki yaş ortalaması 40,87±11,78 olarak saptanan olguların %85,7’si erkekti. Olguların eğitim süreleri ortalamasının 7,98±3,19 yıl olduğu, %78,6’sının meslek sahibi olmadığı ve çalışmadığı, %72’sinin bekar, eşinden ayrılmış veya boşanmış olduğu saptanmıştır. Olguların hastalık süresinin ortalama 10,49±7,98 yıl olduğu, %22,5’inde komorbid bir psikiyatrik hastalık bulunduğu, komorbid hastalıklardan %14,6’sının madde kullanım bozukluğu olduğu belirlenmiştir. Olgularda %45 gibi bir oranla en çok kötülük görme sanrısı saptanmıştır. %44,5’inin daha önce de suç olarak nitelendirilen eylem öyküsünün bulunduğu, %77,5’inin suç olarak nitelendirilen şiddet içerikli eylemlerde bulunduğu, suç mağdurlarının belirgin bir şekilde olguların tanıdıkları bireylerden oluştuğu bulunmuştur. Raporlarda olgulara, %67’sinin “ceza sorumluluğunun bulunmadığı”, %12,1’inin “ceza sorumluluğunun azalmış olduğu”, %11,5’inin “ceza sorumluluğunun bulunduğu” şeklinde sonuçlar verildiği görülmüştür.
Sonuç: Ceza sorumluluğu değerlendirmelerinde sosyodemografik, klinik ve suç olarak nitelendirilen eylemlerle ilgili özelliklerin bütüncül bir yaklaşımla dikkate alınması gerekmektedir. Suç olarak nitelendirilen eylemler açısından risk faktörlerini belirlemek hastaların söz konusu eylemlerde bulunma nedenlerini anlamaya ve ceza sorumluluğu değerlendirmesi yapılan psikotik belirtili olgularda ruh sağlığı ve adli psikiyatri yönünden yapılacak çalışmalara yön verecektir.
Referanslar
Berman ME, Coccaro EF. Neurobiologic correlates of violence: relevance to criminal responsibility. Behav Sci Law 1998; 16(3), 303-318. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-0798(199822)16:3%3C303::AID-BSL309%3E3.0.CO;2-C
Tsimploulis G, Niveau G, Eytan A, Giannakopoulos P, Sentissi O. Schizophrenia and Criminal Responsibility: A Systematic Review. J Nerv Ment Dis 2018; 206(5), 370-377. https://doi.org/10.1097/NMD.0000000000000805
Kelly BD. Criminal insanity in 19th-century Ireland, Europe and the United States: Cases, contexts and controversies. Int J Law Psychiatry 2009; 32, 362–68. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2009.09.005
United Kingdom House of Lords Decisions (1843) Daniel M'Naughten's case. http://www.bailii.org/uk/cases/UKHL/1843/J16.html.
Radovic S, Meynen G, Bennet T. Introducing a standard of legal insanity: The case of Sweden compared to The Netherlands. Int J Law Psychiatry. 2015;40: 43–49. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2015.04.009
Grossi LM, Green D An international perspective on criminal responsibility and mental illness. Practice Innovations. 2017; 2:2–12. https://doi.org/10.1037/pri0000037
Almeida J, Graça O, Vieira F, Almeida N, Santos JC. Characteristics of offenders deemed not guilty by reason of insanity in Portugal. Medicine, Science and the Law 2010;50(3):136-139. https://doi.org/10.1258/msl.2010.100003
Ntounas P, Katsouli A, Efstathiou V, Pappas D, Chatzimanolis P, Touloumis C ve ark. Comparative study of aggression–Dangerousness on patients with paranoid schizophrenia: Focus on demographic data, PANSS, drug use and aggressiveness. Int J Law Psychiatry 2018;60:1-11. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2018.06.001
Hu J, Yang M, Huang X, Liu X, Coid J. Forensic psychiatry assessments in Sichuan province, People's Republic of China, 1997–2006. The Journal of Forensic Psychiatry and Psychology 2010;21(4):604-619. https://doi.org/10.1080/14789941003642504
Degl'Innocenti A, Hassing LB, Lindqvist AS, Andersson H, Eriksson L, Hanson FH ve ark. First report from the Swedish national forensic psychiatric register (SNFPR). Int J Law Psychiatry 2014;37(3):231-237. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2013.11.013
Smith SR. Neuroscience, ethics and legal responsibility: The problemof the insanity defense: Commentary on “the ethics of neuroscience and the neuroscience of ethics: A phenomenological-existential approach”. Sci Eng Ethics. 2012;18:475–81. https://doi.org/10.1007/s11948-012-9390-7
Dietz PE. Mentally disordered offenders. Patterns in the relationship between mental disorder and crime. Psychiatr Clin North Am. 1992;15:539–551. https://doi.org/10.1016/S0193-953X(18)30222-3
Mulvey EP. Assessing the Evidence of a Link Between Mental Illness and Violence. Psychiatric Services 1994, 45(7): 663-68. https://doi.org/10.1176/ps.45.7.663
Tırtıl L, Biçer Ü, Oral G. Adli Psikiyatri. Dokgöz H (Ed) Adli Tıp ve Adli Bilimler, Akademisyen Kitabevi, Ankara, 2019: 541-81
Dinçmen K. Adli Psikiyatri, Birlik Yayınları, İstanbul 1984.
Stahl SM. Stahl'ın Temel Psikofarmakolojisi. Alkın T (Çev. Ed.) İstanbul Tıp Kitapevi, 2015, s.79.
Richard-Devantoy S, Olie J-P, Gourevitch R. Risk of homicide and major mental disorders: a critical review. L'Encephale 2009;35(6):521-530. https://doi.org/10.1016/j.encep.2008.10.009
Yee NYL, Large MM, Kemp RI, Nielssen OB. Severe non-lethal violence during psychotic illness. Aust N Z J Psychiatry 2011; 45:466-72. https://doi.org/10.3109/00048674.2011.541417
Taylor PJ, Gunn J. Homicides by people with mental illness: myth and reality. Br J Psychiatry 1999; 174:9-14. https://doi.org/10.1192/bjp.174.1.9
Shaw J. Mental disorder and clinical care in people convicted of homicide: National clinical survey. Br J Psychiatry 1999; 318. https://doi.org/10.1136/bmj.318.7193.1240
Öncü F, Sercan M, Ger C, Bilici R, Ural C, Uygur N. Sosyoekonomik etmenlerin ve sosyodemografik özelliklerin psikotik olguların suç işlemesinde etkisi. Türk Psikiyatri Derg 2007; 18, 4-12.
Kalenderoğlu A, Yumru M, Selek S, Savaş HA. Gaziantep Üniversitesi tıp fakültesi adli psikiyatri birimine gönderilen olgularin incelenmesi. Nöropsikiyatri Arşivi 2007; 44, 86-90
Lombardi V, Veltri A, Montanelli C, Mundo F, Cesari GRD, Maccari M ve ark. Sociodemographic, clinical and criminological characteristics of a sample of Italian Volterra REMS patients. Int J Law Psychiatry 2019;62:50-55. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2018.09.009
Öncü F, Soysal H, Uygur N, Özdemir F, Türkcan S, Yeşilbursa D ve ark. Zorunlu klinik tedavi sonrası yineleyici suç işleyen adli psikiyatri olgularının tanı ve suç niteliği açısından değerlendirilmesi. Düşünen Adam, Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2002;15(3):132-148.
Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1070 Erişim Tarihi: 20.05.2019.
İnan S, Yıldızhan E, Öncü F. İnsana Yönelik Ciddi Suç İşleyen Adli Psikiyatri Olgularının Hastalık Öyküleri, Sosyodemografik ve Suç Özellikleri. Turk Psikiyatri Derg 2018;29(4). DOI : https://doi.org/10.5080/u22822
White P, Chant D, Whiteford H. A comparison of Australian men with psychotic disorders remanded for criminal offences and a community group of psychotic men who have not offended. Australian and New Zealand journal of psychiatry 2006;40(3):260-65.
Belli H, Ozcetin A, Ertem U, Tuyluoglu E, Namli M, Bayik Y ve ark. Perpetrators of homicide with schizophrenia: sociodemographic characteristics and clinical factors in the eastern region of Turkey. Compr Psychiatry 2010;51(2):135-141. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2009.03.006
Heinrichs RW, Sam EP. Schizophrenia and Crime: How Predictable Are Charges, Convictions and Violence? International Journal of Mental Health and Addiction 2012;10(1):122-131. https://doi.org/10.1007/s11469-010-9308-z
Eriksson Å, Romelsjö A, Stenbacka M, Tengström A. Early risk factors for criminal offending in schizophrenia: a 35-year longitudinal cohort study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2011;46(9):925-932. https://doi.org/10.1007/s00127-010-0262-7
Fazel S, Buxrud P, Ruchkin V, Grann M. Homicide in discharged patients with schizophrenia and other psychoses: a national case-control study. Schizophr Res 2010;123(2-3):263-269. https://doi.org/10.1016/j.schres.2010.08.019
Kahn RS, Fleischhacker WW, Boter H, Davidson M, Vergouwe Y, Keet IP ve ark. Effectiveness of antipsychotic drugs in first-episode schizophrenia and schizophreniform disorder: an open randomised clinical trial. The Lancet 2008;371(9618):1085-1097. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(08)60486-9
Ural C, Öncü F, Belli H, Soysal H. Adli psikiyatrik süreç içindeki şizofreni hastalarının şiddet davranışı değişkenleri: bir olgu kontrol çalışması. Turk Psikiyatri Derg 2013;24:17-24. https://doi.org/10.5080/u6913
Belli H, Özçetin A, Ertem Ü, Alpay E, Bahçebaşı T, Kıran Ü ve ark. Şizofreni hastalarında bazı sosyodemografik özellikler ve tedavi ile ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007;8(2):102-112.
Krakowski M, Czobor P, Chou JC-Y. Course of violence in patients with schizophrenia: relationship to clinical symptoms. Schizoph Bull 1999;25(3):505-517. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.schbul.a033397
Arango C, Barba AC, González-Salvador T, Ordóñez AC. Violence in inpatients with schizophrenia: a prospective study. Schizoph Bull 1999;25(3):493-503. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.schbul.a033396
Appelbaum PS, Robbins PC, Monahan J. Violence and delusions: Data from the MacArthur violence risk assessment study. Am J Psychiatry 2000;157(4):566-572.
Nordström A, Kullgren G. Victim relations and victim gender in violent crimes committed by offenders with schizophrenia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003;38(6):326-330. https://doi.org/ https://doi.org/10.1007/s00127-003-0640-5
Türkcan S, İncesu C, Canbek Ö, Can Y, Sercan M, Uygur N. 1831 adli olgunun tanı dağılımı ve tanı-suç bağlantısının değerlendirilmesi. Düşünen Adam, Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2000;13(3):132-137.
Valdiserri EV, Carroll KR, Hartl AJ. A study of offenses committed by psychotic inmates in a county jail. Psychiatric Services 1986;37(2):163-166. https://doi.org/10.1176/ps.37.2.163
Ferranti J, McDermott BE, Scott CL. Characteristics of female homicide offenders found not guilty by reason of insanity. J Am Acad Psychiatry Law 2013;41(4):516-522.
Biçer Ü, Tırtıl L, Kurtaş Ö, Aker T. Adli Psikiyatri. Koç S, Can M (Ed) Birinci Basamakta Adli Tıp, 2. Baskı, İstanbul Golden Print 2012;242-252
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2020 Adli Tıp Bülteni