Anahtar Kelimeler
caydırıcılık
tutum
algı
adli bilimler
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Mevcut çalışmada katılımcıların cezaların caydırıcılıklarına, soruşturma ve kovuşturma süreçlerine ilişkin algı ve tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, araştırmacılar tarafından oluşturulan anket çalışmasının çevrimiçi uygulanması yolu ile, yaş aralığı 18-64 olan (yaş ortalaması 33,0±9,3) toplam 912 kişi ile gerçekleştirilmiştir.
Çalışma neticesinde katılımcılar tarafından yakalanma olasılığının en yüksek olduğu düşünülen suç tipi insan öldürmedir (%63,8). Bir suçun ortaya çıkarılamamasında ise soruşturmanın etkin yapılmamasının etkili olduğunu belirten katılımcıların oranı %69’dur. Katılımcıların %25,1’i işlenen suçlara verilen cezalarının caydırıcılık açısından yeterli olduğunu düşünürken; etkin pişmanlığa bağlı cezalandırmada indirim yapılmasının caydırıcılık etkisini azalttığını düşünen katılımcıların oranı %67,4 ve iyi hal indiriminin suç işlemedeki caydırıcılık etkisini azalttığını düşünen katılımcıların oranı ise %70,8’dir. Katılımcıların %13,4’ü “yakalanmayacağımı bilseydim bir suç işlerdim” derken bir kişinin işlediği suçtan dolayı yakalanma olasılığının yüksek olduğunu düşünen katılımcıların oranı %55,9’dur.
Çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda suç oranlarının azaltılması veya suçun engellenmesi için suç işleyen kişinin hiçbir şekilde verilecek cezadan kaçamayacağı, kısa sürede cezalandırılacağı ve verilen cezaların suç ile orantılı olduğu algısının geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Referanslar
Türk Dil Kurumu (2006), Ceza. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b8900bf9b99a2.30727599 (Erişim Tarihi: 15.08.2018).
Reynolds, G. S. (1975). A Primer of operant conditioning (2nd ed.). Glenview, IL: Scott, Foresman.
Aypay, A. (2017). Ergen gözüyle ceza ve etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 249-268.
Işıktaç, Y. (2013a). Ceza Adaleti Açısından Hapis Cezası ve Rehabilitasyon İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 71(1), 625-638
Foucault, M. (2013). Hapishanenin Doğuşu. 4. Basım. Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi, Ankara
Lyons, L. (2017). Cezalandırmanın Tarihi. Çev. Silya Zengilli. Paris Yayınları, İstanbul.
Işıktaç, Y. (2013b). Adalet Psikolojisi. 1.Basım. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Beccaria, C. (2004). Suçlar ve Cezalar Hakkında. Çev: Sami SELÇUK, İmge Kitabevi, Ankara.
Barnes, H.E. & Teeters, N.G. (1956). İlkel Cezalar ve Fiziksel Cezanın Başlıca Türleri. Çev: Aydın, (2011). Ankara Barosu Dergisi, (4).
Livingston, J. (1996). Crime and Criminology. New Jersey, Prentice-Hall Publications, s:504
Bilgin, N. (2013). Sosyal psikolojiye giriş. 5.Basım. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir.
Bilgin, N. (2016). Sosyal Psikoloji Sözlüğü. 3.Basım. Bağlam Yayınları, İstanbul.
Apel, R. (2013). Sanctions, perceptions, and crime: Implications for criminal deterrence. Journal of quantitative criminology, 29(1), 67-101.
Kızmaz, Z. (2005). Ceza veya Kriminal Yaptırımın Suç Oranları Üzerindeki Caydırıcı Etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi 7(2), 210 - 231
Dolu, O. (2015). Suç Teorileri: Teori, Araştırma ve Uygulamada Kriminoloji. 5. Basım. Global Politika ve Strateji Yayınları, Ankara
Polis Vazife Ve Salȃhiyet Kanunu, (1934). Resmi Gazete, 14 Temmuz 1934
Çoban, E. (2005), Ülkemizin yeni bilgi ve güvenlik konsepti MOBESE. Polis Bilimleri Dergisi, 45. 21-28. Akt: Kula, S., & Guler, A. (2016). Smart public safety: Application of mobile electronic system integration (MOBESE) in Istanbul. In Smarter as the New Urban Agenda (pp. 243-258). Springer, Cham.
Armitage, R. (2002), To CCTV or not to CCTV. A review of current research into the effectiveness of CCTV systems in reducing crime. Nacro. London
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 15. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Teevan, J. J. (1976). Subjective Perception of Deterrence (Continued). Journal of Research in Crime and Delinquency, 13(2), 155–164. https://doi.org/10.1177/002242787601300206
Dolu, O., & Büker, H. (2009) Caydırıcılığın Sınırları: Caydırıcılık Eksenli Suç Önleme ve Mücadele Politikalarına Eleştirel bir Yaklaşım. Polis Bilimleri Dergisi, 11(3), 1-22
Özcan, Y., Dolu, O., & Gül, S. K. (2011). Ceza Algısının Uyuşturucu Kullanımı Üzerindeki Caydırıcı Etkisi: Bursa İli Ortaöğretim Kurumlarında Yapılan Bir Alan Araştırması. Turkish Journal of Police Studies/Polis Bilimleri Dergisi, 13(4).
Türk B. ve Yavuz M.F. (2018). Caydırıcılığın Madde Kullanımı Açısından Üniversite Öğrencilerinde Değerlendirilmesi, Adli Tıp Bülteni; 23(3): 143-150 https://doi.org/10.17986/blm.2018345588
Chambliss, W. J. (1966). The deterrent influence of punishment. Crime & Delinquency, 12(1), 70-75.
Dumrul, A. C., & Danacı, A. H. K. (2015). “Kadın ve Kız Çocuklarına Karşı İşlenen Cinsel Şiddet Suçlarında Cezasızlık Sorunu Raporu. Ankara Barosu Dergisi, (4), 255-291
Delice, M. (2012). Hız, alkol ve genel trafik denetimlerinin trafik kazaları üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2).
Türkmen, M. (2018). Ceza Sosyolojisi Açısından Türkiye’de Ceza Adalet Politikaları ve Denetimli Serbestlik. Mediterranean Journal of Humanities 8(1), 379 – 397
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.