Anahtar Kelimeler
otopsi
zehirlenme
toksikoloji
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Amaç: Ülkemizde karbonmonoksit (CO) zehirlenmesine bağlı ölümlerin çoğunlukla önlenebilir kazalar şeklinde olması ve diğer toksik madde alımına bağlı ölümlere nazaran daha sık görülmesi, konunun gündemde kalmasını sağlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada 8 yıllık süre içerisinde Trabzon’da otopsisi yapılan CO zehirlenmesine bağlı meydana gelen ölüm olgularının çeşitli yönlerden incelenmesi ve konunun adli- tıbbi boyutunun ortaya konulması amaçlanmıştır.
Bulgular: Çalışmamız Adli Tıp Kurumu Trabzon Grup Başkanlığı Morg ihtisas Dairesi’nde 2009-2016 yılları arasında otopsisi yapılan karbonmonoksit zehirlenmesine bağlı ölümlerin tamamını kapsamaktadır. Bu yıllar arasında otopsileri yapılan toplam 7133 adli olguya ait kayıtlar incelenmiş olup CO zehirlenmesi sonucu ölen 215 olgu yaş, cinsiyet, olayın meydana geldiği ay, orijin, ölüm süresi, CO kaynağı ve karboksihemoglobin (COHb) değerleri açısından değerlendirilmiştir. 215 adli olgu Trabzon’da 8 yılda otopsisi yapılan 7133 adli olgunun %3.01>ini oluşturmaktadır. Olguların 91>i (%42.3) kadın, 124>ü (%57.7) erkek, erkek/kadın oranı 1,4>dür. Yaş ortalaması 48.8±27.1’dir. Ölümlerin %24,1 ocak ayında, %74>ü evlerde gerçekleşmiştir. Olguların %55.3>ünde CO kaynağı olarak soba kömürü bulunmuştur. Olgularda tespit edilen ortalama COHb düzeyi %54.9±17.6’dır.
Sonuç: CO zehirlenmeleri, birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de sosyal bir sorun oluşturmaktadır. Adli Tıp Uzmanlarının; büyük çoğunluğu önlenebilir kazalar olan CO zehirlenmelerinin adli-tıbbi boyutunun ortaya konulmasında ve kamuoyunun bu konu ile ilgili olarak bilinçlendirilmesinde önemli katkıları olacağı kanaatindeyiz.
Referanslar
Prakash A, Agarwal SK, Prakash N. Carbon monoxide poisoning. Apollo Med. 2010;7:32–34. https://doi.org/10.1016/S0976-0016(12)60004-0
Iheagwara KN, Thom SR, Deutschman CS, Levy RJ. Myocardial cytochrome oxidase activity is decreased following carbon monoxide exposure. Biochim Biophys Acta 2007;1772(9):1112–6. https://doi.org/10.1016/j.bbadis.2007.06.002
Gorman D, Drewry A, Huang YL, Sames C. The clinical toxicology of carbon monoxide. Toxicology 2003;187:25–38. https://doi.org/10.1016/S0300-483X(03)00005-2
Kao LW, Nanagas KA. Carbon monoxide poisoning. Med Clin North Am. 2005;89(6):1161- 94. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2005.06.007
Ait El Cadi M, Khabbal Y, Idrissi L. Carbon monoxide poisoning in Morocco during 1999–2007. J Forensic Leg. Med. 2009;16:385–7. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2009.01.017
Metin S, Yıldız Ş, Çakmak T, Demirbaş Ş. Frequency of carbon monoxide poisoning in Turkey in 2010. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(5):587-92. https://doi.org/10.5455/pmb.20110417125648
Raub JA, NolfMM, Hampson NB, Thom SR. Carbon monoxide poisoning a public health perspective. Toxicology 2000;145:1–14. https://doi.org/10.1016/S0300-483X(99)00217-6
Eren F, Gürses MS, Ural MN, İnanır NT, Eren B, VojtisekT. Carbonmonoxide poisoning cases autopsied in South Marmara Region, The Bulletin of Legal Medicine 2014;19(2):96-99. https://doi.org/10.17986/blm.2014192755
Berber G, Üzün İ, Ak N. Evaluation of carbon monoxide poisoning from the Morgue Department of Council of Forensic Medicine between the years 1995–1998. Forensic Medicine Annual Meeting Book, 16–19 May 2002, Antalya, Turkey
Cantürk N, Basbulut AZ, Cantürk G, Dagalp R. Evaluation of the autopsy cases carbon monoxide poisonings in Ankara between 2002-2006. J Forensic Med. 2008;22:25-30.
Dirlik M, Bostancıoğlu B. Deaths due to carbon monoxide poisoning in Aydın, western Turkey. Death Studies 2017;41(4):246-50. https://doi.org/10.1080/07481187.2016.1259693
Battal D, Aktas A, Sungur MA, Bilgin NG, Cekin N. Evaluation of poisoning deaths in the Cukurova Region, Turkey, 2007-2011.Toxicol Ind Health. 2016;32(3):476–84. https://doi.org/10.1177/0748233713503376
Nazari J, Dianat I, Stedmon A. Unintentional carbon monoxide poisoning in Northwest Iran: A 5-year study.J Forensic Leg. Med. 2010;17:388-39. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2010.08.003
Liu Q, Zhou L, Zheng N, Zhuo L, Liu Y, Liu L.Poisoning deaths in China: Type and prevalence detected at the Tongji Forensic Medical Center in Hubei. Forensic Sci Int. 2009;193:88–94. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2009.09.013
Buyuk Y, Kocak U. Fire-related fatalities in Istanbul, Turkey: analysis of 320 forensic autopsy cases. J Forensic Leg Med 2009;16:449-54. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2009.05.005
Ruas F, Mendonça MC, Real FC, Vieira DN, Teixeira HM.Carbon monoxide poisoning as a cause of death and differential diagnosis in the forensic practice: A retrospective study, 2000-2010. J Forensic Leg. Med, 2014;24:1-6. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2014.02.002
Azmak D. Asphyxial deaths: A retrospective study and review of the literature. Am J Forensic Med Pathol 2006; 2: 134–144. https://doi.org/10.1097/01.paf.0000221082.72186.2e
Erturk S, Hancı IH, Koçak A, Aktas EO. Deaths due to poisoning among forensic autopsies in Izmir between 1990-1994. Ege J Med. 2001;40:117-9.
Türkmen N, Akgöz S. Deaths due to carbon monoxide poisonings autopsied in Bursa. J Forensic Med, 2005;19(2):20–25.
Przepyszny L, Jenkins A. The prevalence of drugs in carbon monoxide-related deaths: a retrospective study, 2000-2003. Am J Forensic Med Pathol 2007;28:242-8. https://doi.org/10.1097/01.paf.0000257417.26383.e4
Liu KY, Beautrais A, Caine E, Chan K, Chao A,Conwell Y, LawC, Lee D, Li P,Yip P. Charcoal burning suicidesin Hong Kong and urban Taiwan: An illustration of theimpact of a novel suicide method on overall regional rates.J Epidemiol Community Health. 2007;61(3):248–53. https://doi.org/10.1136/jech.2006.048553
Shie HG, Li CY. Population-based case-control study of risk factors for unintentional mortality from carbon monoxide poisoning in Taiwan. Inhal Toxicol. 2007;19(10),905–12. https://doi.org/10.1080/08958370701432173
Choi YR, Cha ES, Chang SS, Khang YH, Lee WJ. Suicide from carbon monoxide poisoning in South Korea: 2006–2012. J Affect Disord. 2014;167:322–5. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.06.026
Lee AC, Ou Y, Lam SY, So KT, Kam CW. Non-accidental carbon monoxide poisoning from burning charcoal in attempted combined homicide-suicide.J Paediatr Child Health.2002;38(5):465–8. https://doi.org/10.1046/j.1440-1754.2002.00019.x
Gören S, Tıraşçı Y, Üzün İ. The retrospective evaluation of deaths in bathroom. J Forensic Med. 2005;19(1):29–32. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2012.04.031
Popovic V, Atanasijevic T, Nikolic S, Micic J. Concentration of carbon-monoxide in carbonized bodies forensic aspects. Leg Med 2009;11:318-20. https://doi.org/10.1016/j.legalmed.2009.01.045
Karapirli M, Kandemir E, AkyolS, Kantarci MN, Kaya M, Akyol O. Forensic and clinical carbon monoxide (CO) poisonings in Turkey: A detailed analysis. J Forensic Leg. Med. 2013;20:95-101. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2012.04.031
Risser D, Schneider B. Should coroners be able to recognize unintentional carbon monoxide-related deaths immediately at the death scene? J Forensic Sci 1995;40(4):596-8. https://doi.org/10.1520/JFS13832J.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.