ÖZET

Amaç:

Sağlık açısından riskli davranışlar genellikle adolesan dönemde edinilmekte, sonuçları erişkin döneme yansıyarak, bu dönemde mortalite ve morbidite oranlarında önemli artışlara neden olmaktadır.

Bu araştırmada, üniversiteye devam eden gençlerin sigara, alkol ve bağımlılık yapıcı madde kullanımı, cinsel yaşam, kişisel güvenlik ve şiddete ilişkin bazı riskli davranışlarının saptanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Bu araştırma, Çukurova Üniversitesi, merkez yerleşkesinde Kasım-Aralık 2015 tarihinde yürütülmüş tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Yazılı onamları alınan üniversite öğrencilerine demografik verileri sorgulayan soruların bulunduğu “Bilgi Formu” ve “Riskli Davranışlar Ölçeği-Üniversite Formu” uygulanmıştır. Riskli davranışlar ölçeği 60 maddelik likert tipi bir ölçektir. Antisosyal davranışlar, alkol kullanımı, sigara kullanımı, madde kullanımı, beslenme alışkanlıkları, intihar eğilimi, okul terki olmak üzere 7 bölümden oluşmaktadır. Bölümlerden alının puan artıkça risk artmaktadır. Veriler SPSS 20 paket programında değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Çalışmaya katılan 184 öğrencinin 105’i (%57) kadın, 79’u (%42,9) erkek öğrencidir. Öğrencilerin yaş ortalaması 20,21±1,91 (min:18, max: 39)’tır. Araştırmamızda üniversite eğitimi alan erkeklerin antisosyal davranışlar, sigara kullanımı, madde kullanımı, okul terki bölümlerinden aldıkları puanlar üniversite eğitimi alan kadınlardan daha yüksek bulunmuştur ve bu farklılık da istatistiksel olarak anlamlıdır (p≤0,05). Çalışmamızda alkol kullanımı arkadaşlarıyla birlikte kalanlarda, aile yanı ve devlet yurdunda kalanlara göre daha yüksek bulunmuştur, sigara kullanımı ise arkadaşları ile birlikte kalanlarda, aileleri ile birlikte kalanlardan daha yüksek bulunmuştur (p≤0,05).

Sonuç:

Çalışmamızda cinsiyet ve kişilerin yaşadıkları yer riskli davranışlarını etkileyen önemli belirleyicilerdendir. Gelenekleri de kapsayan farklı gerekçelerden kaynaklanan aile yanında beraber yaşama durumunun olduğu ülkemizde ailelerinden ayrılan gençler birbirlerinden etkilenmektedir. Gençleri hep beraber bulunduğu üniversite ortamlarında riskli davranışlardan korumaya yönelik etkinliklere ağırlık verilmeli, riskli davranışlardan korunmaları için gerekli yaşam becerilerini kazanmaları sağlanmalıdır.

Sonuç olarak gençlerin geleceğe yönelik olarak riskli davranışlarının anlaşılması ve önlenmesine yönelik üniversitelerde danışma birimleri kurulmalı, bu birimlerde uzmanlar tarafından eğitim toplantıları, grup oturumları düzenlenmeli ve gençler doğru yönlendirilmelidir.