ÖZET

Bu çalışma, adölesan gebelere verilen gebelik, anneliğe hazırlık, doğum sonrası annenin bakımı, yenidoğan bakımı konularında planlı eğitimin annenin benlik saygısı ve bebeğini algılaması üzerine etkisini belirlemek amacıyla kesitsel olarak gerçekleştirildi.

Araştırma grubunu Sivas’ta bulunan rastgele seçilen 15-19 yaşında, okur-yazar ve ilk gebeliği olan 40 olgu, 40 kontrol olarak toplam 80 gebe oluşturdu. Bireylere ait tanıtıcı bilgileri içeren anket formu, Kendine Saygı Ölçeği ve Yenidoğanı Algılama Ölçeği kullanılarak elde edilen verilerin değerlendirilmesinde; ki-kare testi, Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi, Fisher ki-kare testi kullanıldı.

Bireylerin sosyo-demografik özellikleri, bebeklerin doğum ağırlığı ortalamaları, bebeğin kucağa alınma zamanı ve cinsiyetleri açısından olgu ve kontrol grupları arasında fark olmadığı, grupların benzer olduğu görüldü. Olgu ve kontrol grubundaki adölesanlarda eğitim sonrası süreçte kendine saygı ölçeğinden aldıkları puan ortalamalarında artış olduğu belirlendi. Olgu grubundaki puan artışı (7.6 ± 8.3), kontrol grubundan (2.9 ± 8.0) anlamlı olarak fazla idi (t=2.54; p=0.01). Annenin bebeğini algılama durumuna; her iki grupta da yaş, öğrenim durumu, bebek cinsiyeti, aile yapısı, evlilik süresi gibi faktörlerin etkili olmadığı, ancak deney grubunda gelir düzeyinin etkili olduğu tespit edildi.

Çocuk evliliklerinin toplumumuzda normal kabul edilmesi algısının değiştirilerek insan hakları ihlali olarak algılanması için toplumun bilinçlendirilmesi, örgün eğitim kalitesi ve erişilebilirliğinin artırılması, özellikle kız çocuklarının bilgi, beceri ve destek ağları ile güçlendirilmesi, bu konuda ebeveyn ve toplumun bireylerinin eğitilmesi ve harekete geçirilmesi sağlanmalıdır.