Yazı ve İmza İncelemelerinde Kesişen Çizgilerin Yazılma Sırasının Belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2017136927Anahtar Kelimeler:
stereo mikroskop- kesişen çizgiler- belge incelemeÖz
Amaç: Bu çalışmada hem aynı tür (tükenmez kalem) mürekkep (homojen) hem de farklı tür (tükenmez kalem/inkjet-lazer yazıcı) mürekkeplerle (hetorojen) oluşturulmuş kesişmelerde stereo mikroskobun ne kadar etkin şekilde kullanılabileceği araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesişen çizgilerin alt-üst ilişkisinin belirlenmesi ile çizgilerin oluşturulma zamanının tespitinde stereo mikroskobun etkinliğini tespit etmek amacıyla 3 ayrı siyah tükenmez kalem 3 ayrı mavi tükenmez kalem, lazer yazıcı ve inkjet yazıcı kullanılarak hazırlanan homojen ve heterojen kesişen çizgi örnekleri ondört deneyimli belge inceleme uzmanı tarafından kendi kullandıkları yöntemler ile; bizim tarafımızdan da stereo mikroskop ile incelenmiştir.
Bulgular: On dört belge inceleme uzmanı tarafından lup ile yapılan incelemelerde; lazer yazıcı ve inkjet yazıcı baskısı ile mürekkep çizgilerinin kesiştiği heterojen örneklerde toplam doğru tespit oranı %33 ile %83 arasında değişmekte olup ortalama tespit oranı % 60’tır. Siyah ve mavi tükenmez kalemler ile oluşturulan homojen örneklerde ise kesişen çizgilerin sırasının belirlenmesinde doğru tespit oranları oldukça düşük bulunmuştur. Ortalama doğru tespit oranı %43’tür.
Aynı örneklerde tarafımızdan stereo mikroskop ile yapılan incelemede; homojen kesişmelerde güvenilir sonuçlara ulaşılamazken heterojen kesişmelerde etkin sonuçlara elde edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak; tükenmez kalem ile yazıcı baskısından oluşan heterojen kesişmelerde stereo mikroskopla oluşturulma sırasının yeterli ve etkin bir şekilde belirlenebileceği sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Leung SC, Leung YM. A Systematic Study of the Lifting Technique for Determining the Writing Sequence of Intersecting Ball Pen Strokes. Science & Justice. 1997;37(3):197-206. https://doi.org/10.1016/S1355-0306(97)72174-9 DOI: https://doi.org/10.1016/S1355-0306(97)72174-9
VAID BA, Rana RS, Dhawan C. Determination of Sequence of Strokes Through Reflection Spectra. Problems of Forensic Science. 2011;87:193-203
Saini K, Kaur R, Sood NC. A Study for Establishing the Sequence of Superimposed Lines: Inkjet Versus Writing Instruments. Forensic Science International. 2009; 193(1): 14-20. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2009.08.012 DOI: https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2009.08.012
Bojko K, Roux C, Reedy BJ. An Examination of the Sequence of Intersecting Lines Using Attenuated Total Reflectance–Fourier Transform Infrared Spectral Imaging. Journal of Forensic Sciences. 2008; 53(6):1458-1467. https://doi.org/10.1111/j.1556-4029.2008.00796.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1556-4029.2008.00796.x
Moore DS. Determining the sequence of Ball-Point Pen Writings- A New Method? Journal of Forensic Science. 1978;23(1):143-148. https://doi.org/10.1520/JFS10663J DOI: https://doi.org/10.1520/JFS10663J
Saini, K., Kaur, R., Sood, N. C. Determining the Sequence of Intersecting Gel Pen and Laser Printed Strokes—a Comparative Study. Science &Justice: Journal of Forensic Science Society. 2009; 49(4):286-291. https://doi.org/10.1016/j.scijus.2009.07.003 DOI: https://doi.org/10.1016/j.scijus.2009.07.003
Kaur R, Saini K, Sood NC. Application of Video Spectral Comparator (Absorption Spectra) for Establishing the Chronological Order of Intersecting Printed Strokes and Writing Pen Strokes. Science & Justice. 2013; 53(2):212-219. https://doi.org/10.1016/j.scijus.2012.10.001 DOI: https://doi.org/10.1016/j.scijus.2012.10.001
Shiver FC. Intersecting Lines: Documents. Jamieson A, Moenssens A, editors. Wiley Encyclopedia of Forensic Science. Wiley Blackwell: John Wiley & Sons Ltd;2009 DOI: https://doi.org/10.1002/9780470061589.fsa328
Spagnolo GS. Potentiality of 3D Laser Profilometry to Determine the Sequence of Homogenous Crossing Lines on Questioned Documents. Forensic Science International. 2006;164(2): 102-109. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2005.12.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2005.12.004
Hilton O. Scientific Examination of Questioned Documents. rev.ed, Washington D.C: CRC pres;1993
Levinson J. Questioned Documents – A Lawyer’s Handbook. Academic Press, London and California. 2001
Fabianska E, Kunicki M. Raman Spectroscopy as a New Technique for Determining the Sequence of Intersecting Lines. Problems of Forensic Sciences 2003;53: 60-73
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2018 Nurcan Hamzaoğlu- Mustafa Fatih Yavuz
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
