Çocuk İstismarı Açısından Risk Grubunda Olan Psikiyatrik Engelli Çocukların Engelli Sağlık Kurulu Raporlarına Göre Engel Durumları ve Özel Eğitim Hakkı
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2015110911Anahtar Kelimeler:
çocuk- engellilik- ihmal- istismar- özel eğitim- zeka geriliğiÖz
Amaç: Engelli çocuklar, çoğunlukla yaptıkları davranışların sonuçlarını tahmin edemediklerinden, davranışlarını yönlendirmekte, iyiyi-kötüden, doğruyu yanlıştan ayırmakta yetersiz kaldıklarından ve kendilerine yönelik eylemlerden kaçınamadıklarından istismar açısından risk grubunu oluşturmaktadırlar. Bu çalışmada, ihmal ve istismar açısından risk grubunda bulunan psikiyatrik engelli çocukların engel sebepleri ve oranlarına dikkat çekmek amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Bu amaçla, Hastanemiz Engelli Sağlık Kurulu’nda 01.01.2011–30.06.2013 tarihleri arasında düzenlenen 18 yaş altı 2839 çocuk olgunun raporları tarandı ve psikiyatrik engeli bulunan 2103’ünün (%74) raporu geriye dönük olarak incelendi. Veriler SPSS (versiyon 18.0) istatistik programıyla değerlendirildi.
Bulgular: Olguların 1432’si (%68,1) erkek, 671’i (%31,9) kız olup, yaş ortalaması 6,7±4,3’tü. Olgularda tanı olarak en sık (n=911) hafif zeka geriliği mevcuttu. Raporlarda başvuru nedeni olarak özel eğitim alabilmek (%95,3) ilk sıradaydı.
Sonuç: Psikiyatrik engelli çocukların yararlanabileceği en önemli sosyal haklardan biri olan özel eğitim hakkı, engelli raporu ile ücretsiz olarak sunulmaktadır. Devletin bu hakkı ücretsiz olarak ihtiyaç sahiplerine tanıması, çocuğun istismardan korunmasında önemli bir adımdır. Ayrıca, Engelli Sağlık Kurulu Raporu başvuru nedenleri arasında ilk sırada özel eğitimin yer alması, ailelerin –bilinçli ya da değil- çocuğu istismardan korumaya katkıda bulunduğunu göstermektedir.
İndirmeler
Kaynaklar
Mikton C, Maguire H, Shakespeare T. A systematic review of the effectiveness of interventions to prevent and respond to violence against persons with disabilities. J Interpers Violence 2014;29(17):3207-26 https://doi.org/10.1177/0886260514534530. Pubmed PMID: 24870959. DOI: https://doi.org/10.1177/0886260514534530
Soylu N, Alpaslan AH, Ayaz M, Esenyel S, Oruç M. Psychiatric disorders and characteristics of abuse in sexually abused children and adolescents with and without intellectual disabilities. Res Dev Disabil 2013;34:4334-42. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2013.09.010. Pubmed PMID: 24161460. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ridd.2013.09.010
Vural P, Uçar HN, Eray Ş, Çolpan M, Kocael Ö. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Psikiyatrisi polikliniğine yönlendirilen adli olguların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2013;39(1):49-53.
Jones L, Bellis MA, Wood S, Hughes K, McCoy E, Eckley L, Bates G, Mikton C, Shakespeare T, Officer A. Prevalance and risk of violence against children with disabilities: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Lancet 2012;380:899-907. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60692-8. Pubmed PMID: 22795511. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60692-8
Coorg R, Tournay A. Filicid-suicide involving children with disabilities. J Child Neurol 2012;28(6):745-51. https://doi.org/10.1177/0883073812451777. Pubmed PMID: 22826515. DOI: https://doi.org/10.1177/0883073812451777
Turner HA, Vanderminden J, Finkelhor D, Hamby S, Shattuck A. Disability and victimization in a national sample of children and youth. Child Maltreat 2011;16(4):275-86. https://doi.org/10.1177/1077559511427178. Pubmed PMID: 22114182. DOI: https://doi.org/10.1177/1077559511427178
Manders CE, Stoneman Z. Children with disabilities in the child protective services system: An analog study of investigation and case management. Child Abuse Negl 2009;33:229-37. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2008.10.001. Pubmed PMID: 19348941. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2008.10.001
Sullivan PM. Violence exposure among children with disabilities. Clin Child Fam Psychol Rev 2009;12:196-216. https://doi.org/10.1007/s10567-009-0056-1. Pubmed PMID: 19517229. DOI: https://doi.org/10.1007/s10567-009-0056-1
Govindshenoy M, Spencer N. Abuse of the disabled child: a systematic review of population-based studies. Child Care Health Dev. 2007;33(5):552-8. Pubmed PMID: 17725777. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2006.00693.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2006.00693.x
Deveci SE, Açık Y. Çocuk istismarı nedenlerinin incelenmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2003;12(4):396-405.
Sullivan PM, Knutson JF. Maltreatment and disabilities: a population-based epidemiological study. Child Abuse Negl 2000;24(10):1257-73. Pubmed PMID: 11075694. https://doi.org/10.1016/S0145-2134(00)00190-3 DOI: https://doi.org/10.1016/S0145-2134(00)00190-3
Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun. 10.07.1976 tarihli 15642 sayılı Resmi Gazete, Ankara. (http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2022.pdf). [Erişim Tarihi 06.01.2015].
Engelliler Hakkında Kanun. 07.07.2005 tarihli 25868 sayılı Resmi Gazete, Ankara. (http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf). [Erişim Tarihi: 15.09.2014].
Akar T, Değirmenci B, Demirel B. Gözden kaçan bir çocuk ihmali alanı: özürlü çocuklarda özel eğitim. Turkiye Klinikleri J Foren Med 2011;8(2):66-71.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığından: Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik. 30.03.2013 tarihli 28603 sayılı Resmi Gazete, Ankara. (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130330-4.htm). [Erişim Tarihi: 15.09.2014].
Salman F, Engellilere yönelik ayrımcılık, Ed: Aktan İ, Hep yenik başlama duygusu. Türkiye’de ayrımcılık uygulamaları: Mağdurlar ve uzmanlar anlatıyor, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, Odak Ofset Matbaacılık, 2007:45-56.
Şahin N, Altun H, Kara B. Özürlü Çocuk Sağlık Kurulu raporlarının değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Dergisi 2014;15(1):48-53.
Başgül ŞS, Saltık S. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi-Özürlü Çocuk Heyeti’nin 2010 yılı verileri. Göztepe Tıp Dergisi 2012;27(2):45-9. https://doi.org/10.5222/J.GOZTEPETRH.2012.045. DOI: https://doi.org/10.5222/J.GOZTEPETRH.2012.045
Özbaran B, Köse S. Çocuk Psikiyatrisi pratiğinde özürlü sağlık kurulu raporları: 6 yıllık Ege Üniversitesi deneyimi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2011;18(1):67-72.
Doğangün B. Özel eğitim gerektiren psikiyatrik durumlar. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum dizisi. 2008;62:157-74.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
