Konya İl ve İlçe Cezaevlerindeki Hükümlü ve Tutuklu Ölümleri
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2008133679Anahtar Kelimeler:
hükümlü- tutuklu- cezaevi- ölümÖz
Bir kimsenin cezaevinde ya da polis gözetiminde ölmesi durumunda, devlete teslim edilmiş ve devletin sorumluluğundaki kişilerin ölümünün kuşkuya yer vermeyecek açıklıkta tanımlanması ve devlet sorumluluğunda herhangi bir aksama olup olmadığının aydınlatılması için olgunun dikkatli bir şekilde araştırılması gerekir. Bu çalışmada, 2001-2007 yılları arasında Konya il ve ilçelerindeki cezaevlerinde ölen ve otopsisi yapılan hükümlü ve tutuklu olguları; demografik özellikleri, cezaevinde bulunma nedenini oluşturan suçlar, ölümün meydana geldiği yer, cezaevinde kalma süresi, ölüm orijini ve ölüm nedeni yönünden değerlendirilmiştir. Bu amaçla Konya Adli Tıp Şube Müdürlüğü’nün 2001-2007 yılları arasındaki ölü muayene ve otopsi tutanakları retrospek-tif olarak incelendi. Tümü erkek olan toplam 32 hükümlü ve tutuklu ölümü olgusunun yaşları 25 ile 81 arasında olup, ortalama yaş 44.5 + 15.1 bulundu. Cezaevinde bulunma nedenini oluşturan suçlar arasında birinci sırayı 11 (%34.4) olgu ile “kasten adam öldürmek” suçunun aldığı görüldü. Ölümler 12 (%37.5) olguda cezaevinde, 20 (%62.5) olguda hastanede gerçekleşmişti. Olguların ölmeden önce cezaevinde kaldığı süreler 1 gün ile 5 yıl arasında değişmekte olup, ortalama kalma süresi 2.26 yıl bulundu. Olguların 25’inde (%78.1) ölümün doğal nedenlerden meydana geldiği, doğal nedenli ölümler içerisinde enfeksiyonların 9 (%36.0) olgu ile ilk snada bulunduğu belirlendi. Yazıda herhangi bir suç/suç iddiası nedeniyle cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin cezaevine girişte ve sonrasında yapılacak periyodik muayeneleri ile tedavi gerektiren önemli bir hastalığı tespit edilen olguların, cezaevi yerine hastanelere yönlendirilmesinin uygun olacağı hususuna dikkat çekildi.
Anahtar kelimeler: Hükümlü, tutuklu, cezaevi, ölüm
İndirmeler
Kaynaklar
Altun G, Yılmaz A, Azmak D. İnsan hakları açısından gözaltı ve tutuklu ölümleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 1998;7:270-3.
Yılmaz E. Hukuk Sözlüğü 3. Baskı. Ankara: Seçkin Kitabevi; 1986:274.
Luke JL, Deay DT. The perils of investigating and certifying deaths in police custody. Am J Forensic Med Pathol. 1992;13:98-100. DOI: https://doi.org/10.1097/00000433-199206000-00003
Similaek JE, Spitz WU. Deaths behind bars. JAMA 1978;240:2563-4. DOI: https://doi.org/10.1001/jama.1978.03290230055026
Hilal A, Meral D, Gülmen MK, Çekin N. Çukurova bölgesindeki gözaltı ve cezaevi ölümleri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp Dergisi 2006;3:43-6.
Koç S, Çetin G, Atılgan M, Albek E, Kolusayın O. Tutuklu Ve Gözaltında İken Ölen Kişilerde Otopsi Bulguları. 7. Ulusal Adli Tıp Günleri Poster Sunuları, 1-5 Kasım 1993:20-9.
Cezaevleri, Hükümlü ve Tutuklular. İçinde: Adalet İstatistikleri, 2001. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları.;2003:187-257.
Cezaevleri, Hükümlü ve Tutuklular. İçinde: Adalet İstatistikleri, 2002. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları.;2004:131-202.
Cezaevleri, Hükümlü ve Tutuklular. İçinde: Adalet İstatistikleri, 2003. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları.;2005:131-96.
Cezaevleri, Hükümlü ve Tutuklular. İçinde: Adalet İstatistikleri, 2004. Ankara: T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları.;2006:127-89.
Hükümlü ve Tutuklular. İçinde: Adalet İstatistikleri, 2005. Ankara: T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları.;2007:120-181.
İnanıcı MA, Birgen N, Anolay N. Gözaltı ve cezaevi ölümlerinin adli ölü muayenesi ve otopsisinde dikkat edilecek noktalar. IV. Adli Bilimler Kongresi, İstanbul, 10-13 Mayıs 2000.
Türkmen N, Çoltu A, Kan İ. Bursa’da otopsisi yapılan gözaltı ve cezaevi ölümleri. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;31:159-62.
Steinhäuser A. Analysis of causes of death in central rhine prisons and in police detention centers 1949 to 1990. Arch Kriminol 1997;199:88-96.
Wobeser WL, Datema J, Bechard B, Ford P. Causes of death among people custody in Ontario, 1990- 1999. CMAJ 2002;167:1109-13.
Koehler SA, Weiss H, Songer TJ, et al. Deaths among criminal suspects, law enforcement officers, civilians, and prison inmates: a coroner-based study. Am J Forensic Med Pathol 2003;24:334-8. DOI: https://doi.org/10.1097/01.paf.0000097850.48559.86
Frost R, Hanzlick R. Deaths in custody. Atlanta City Jail and Fulton County Jail, 1974-1985. Am J Forensic Med Pathol 1988;9:207-11. DOI: https://doi.org/10.1097/00000433-198809000-00005
Lanphear BP. Deaths in custody in Shelby County, Tennessee, January 1970-July 1985. Am J Forensic Med Pathol 1987;8:299-301. DOI: https://doi.org/10.1097/00000433-198712000-00007
Fazel S, Benning R. Natural deaths in male prisoners: a 20-year mortality study. Eur J Public Health 2006;16:441-4. DOI: https://doi.org/10.1093/eurpub/cki223
Salive ME, Smith GS, Brewer TF. Death in prison: changing mortality patterns among male prisoners in Maryland, 1979-87. Am J Public Health 1990;80:1479-80. DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.80.12.1479
Cordner S. The Royal Commission into Aboriginal Deaths in Custody. Aspects of medical interest. Med J Aust 1991;155:812-8. DOI: https://doi.org/10.5694/j.1326-5377.1991.tb94044.x
Baillargeon J, Black SA, Pulvino J, Dunn K. The disease profile of Texas prison inmates. Ann Epidemiol. 2000;10(2):74-80. DOI: https://doi.org/10.1016/S1047-2797(99)00033-2
Stead WW. Undetected tuberculosis in prison. JAMA. 1978;240:2544-7. DOI: https://doi.org/10.1001/jama.1978.03290230036021
Eke M, Soysal Z. İnsan haklarının ihlali. İçinde Adli Tıp, editörler Soysal Z, Çakalır C. Cilt 3. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları, 1999: 1283-1343.
Shaw J, Baker D, Hunt IM, Moloney A, Appleby L. Suicide by prisoners. National clinical survey. Br J Psychiatry 2004;184:263-7. DOI: https://doi.org/10.1192/bjp.184.3.263
Hunter EM. An examination of recent suicides in remote Australia: further information from the Kimberley. Aust N Z J Psychiatry 1991;25:197-202. DOI: https://doi.org/10.1080/00048679109077735
Lawlor D, Kosky R. Serious suicide attempts among adolescents in custody. Aust N Z J Psychiatry 1992;26:474-8. DOI: https://doi.org/10.3109/00048679209072073
Erkol Z, Büken B, Yılmaz R, Erkol H. Kahramanmaraş ilinde cezaevi ölümleri. Adli Tıp Derg 2006;20:18-23.
CPT standartları. Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi. Erişim tarihi: 25.5.2008 Erişim: http://www.cpt.coe.int/lang/tur/tur-standards.doc
Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı hakkında kanun. Erişim tarihi: 25.01.2008. Erişim: http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5275.html
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim tarihi: 25.01.2008. Erişim: http://www.tbmm.gov.tr/Anayasa.htm
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
