Plastik Sanatlarda Adli Vaka İmgeleri

Öz

Resim sanatıyla adli tıp arasındaki ilişkiye baktığımızda en temelde şu ayrımı görürüz: Adli tıp bir cinayeti kurban üzerinden değil, katil üzerinden düşünme eğilimindedir. Oysa resim sanatı bir cinayeti konu ederken kurban üzerinden düşünme, söz konusu katil bile olsa katili de “kurban” olarak imgeselleştirme eğilimindedir. Örneğin Caravaggio cinayet işlemiş bir sanatçıdır. Bu cinayetten duyduğu pişmanlığı “Goliath'ın Başını Kesen Davud” adlı resimle imgeselleştirir. Sanatçı, otoportresinde katil-kurban imgelerinin yer değiştiren döngüsüyle mücadele içindedir. Kesik kulağıyla Van Gogh’un, şiddete uğramış haliyle Nan Goldin’in otoportreleri yine sanatçıların kurban olarak kendilerini ifadelerinin çarpıcı birer örneğidir.

Gericault’nun öldürülen suçluların kesik başlarına gizli ve derin bir şefkat eklemesi, Goya’nın parçalanarak terkedilmiş beden parçalarına resimleri aracılığıyla sahip çıkması sanatçıların cezalandırılmış suçlulara başka bir açıdan bakmamızı öneren yapıtlarına örnektir.

Karakteristik adli vaka örnekleri olarak David’in “Marat’ın Ölümü” ya da Magritte’in “Tehdit Altındaki Katil” adlı resimlerinin “olay yeri” bulgularının imgesel dizilimiyle dolu olduklarını görebiliriz.

Rembrandt’ın “Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi” adlı resmi, doktorlarla sanatçıların bakış açısındaki farkı göstermek açısından sembolik bir örnektir. Rembrandt, Aris Kindt’in elini değil, ayak ucunda duran anatomi atlasındaki eli resmetmiştir. Doktorların tümü anatomi atlasına bakarken, sanatçı, izleyicileri ölü bedene yöneltir ve bu noktadan görünen artık bir kurbana dönüşmüş olan Aris Kindt’dir.

Adli tıp’ta incelenen “deliller/sonuçlar” bizi “katile/suçluya” ulaşırken, sanat tarihindeki imgeler bizi “kurbana” ulaştırır.

Anahtar Kelimeler: Adli Vaka İmgeleri; Adli Tıp ve Sanat; Plastik Sanatlar