Öz
Adli belge incelemesi, adli bilimlerin önemli çalışma alanlarından birisidir. Çalışmamız, yurdumuzda adli belge incelemesi ile ilgili bilirkişilik uygulamalarının nasıl, hangi kuruluşlarda, kimlerce ve hangi prensiplerle yapılmakta olduğunu irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla bilirkişiliği düzenleyen kanun maddeleri, bu konuda çalışan resmi bilirkişi kuruluşları, bu kuruluşlarda yer alan adli belge inceleme laboratuvarları, bu laboratuvarların iş yükleri, teknik ve eleman kapasiteleri, eleman seçimlerinde uygulanan prensipler, adli belge incelemesi alanında özel bilirkişilik uygulamaları ile Adli Tıp Uzmanları Derneği ve Adli Bilimler Derneği' nin tüzükleri incelenerek tartışılmıştır. Elde edilen veriler, adli belge incelemesinde yurdumuzda yeni yasal düzenlemeler yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Böylece uygulamada, belirlenmiş çalışma standartları ve eğitim kurallarının oluşturulması ve ayrıca istismarı önlemek amacıyla yeterli denetimlerin yapılması sağlanacaktır. Bu da ancak yasal düzenlemelerin yanı sıra, tüm bilirkişilik alanlarında geçerli olduğu gibi meslek örgütlerinin yapacağı iç düzenlemeler ile mümkün olabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Adli Tıp, Adli Bilimler, Adli Belge İncelemesi, Grafoloji, Kaligrafi.
Referanslar
Eckert WG. Introduction to Forensic Sciences. 2th ed. Newyork: CRC Press, 1997: 11-31-
Gülmen MK, Çekin N, Hilal A, Alper B, Salaçin S. Ülkemizde Adli Tıp Uygulamalarında Bilirkişilik Sisteminin Etik İlkeler Açısından Tartışılması. Adli Tıp Bülteni 1998;3(2):'57-60.
International Journal of Forensic Document Examiners. Chapter”Books" 1995;(l)3:238-9.(Locus cit. Alkan N, Sözen Ş, Kurtaş Ö. Dünyada Adli Belge İncelemesi. Adli Tıp Bülteni 1998;3(2):6l-6.)
Alkan N. Özbaşandaç F. Yurdumuzda Adli Belge İncelemesinin Tarihçesi ve Günümüzdeki Durum. İstanbul Barosu Dergisi 1999; 73(1):87-106.
Şeriye Sicilleri 1. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. İstanbul 1988.
Şer iye Sicilleri 2. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. İstanbul 1989.
Milli Kütüphanede Mevcut Arap Harfli Türkçe Kitaplar Katalogu. Milli Kütüphane Yayınları. Ankara 1967.
Eski Harfli, Türkçe Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu. Milli Kütüphane Yayınları. Ankara 1963.
İlkokullarda Yazı Dersleri. Devlet Basımevi. Ankara 1936.
German M. Harf İnkilabı. Kader Basımevi. İstanbul 1938.
Özaltan Ş. Okullarda Yazı Dersleri. Marifet Matbaası. İstanbul 1939.
Güneri M. Yeni Okulda, Yeni Yazı. Remzi Kitabevi. İstanbul 1941.
Ülkütaşır MŞ. Atatürk ve Harf Devrimi. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara 1973.
14. Afetinan A. _EUinci Yklında Türk Harf Devrimi. Türk Tarih Kurumu Basımevi. Ankara 1981.
Boran CT. Sahtecilikler ve Gizli Mürekkep, Yazılar ve Arama Yolları. Kulen Basımevi İstanbul 1949.
Seymenoğlu T. Yazı Ekspertizi. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1955; 1(2):28.
Aydın M. Münker Bir İmza Münasebetiyle Temyiz Mahkemesi Hukuk Genel Kurulunun Bir Kararı. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1955;l(3):20-2.
Gürelli N. Fenni Deliller Karşısında Şahitlik. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1955;1(6): 10-4.
Güven E. Yazı Ekspertizi Hakkında. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1956;l(ll):20-2.
Öztürel A. Yazı ve Ruh. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1956;l(12):27-8.
Semiz A. El Yazılı ve İmzalı Vesikaların İncelenmesi” Grafolojide Bilirkişi." Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 196l;7(74):22-7.
Dalokay H. Yazı Ekspertizi. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 196l;7(74):17-21.
Arpınar MH. El Yazılarında Psikolojik Araştırmalar ve Akıl Hastalarının El Yazıları. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1962;7-12.
24. Domenici F. El Yazıları Ekspertizi. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1956;2(l4):21- 30.
Lerich L. Fotoğrafla Meydana Çıkarılan Yazı Üzerindeki Sahtekarlık. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1957;2(20):19-22.
Simonin. Daktilografik Metinlerin ve İmzaların Episkopik İdentifikasyonları. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1957;2(23)-.25-8.
Neves M. El Yazısı Metinlerinde Ailevi Benzerlik. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1957;3(29): 17-21.
Smith SS. El Yazısı Ekspertizinde Umumi Esaslar ve Yeni Bir Usul. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1957;3(30): 12-21.
Edlin. Enfraruj Altında Mikroskobik Muayene ve Elektronik Metot ile Hayallerin Teressümü. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1958;4(4l):13-5.
Leibl M. Grafolojik Bir Analizin Esasları. Adli Tıbbi Ekspertiz Nurgök Matbaası İstanbul 1960;6(6l):7-10.
Erkul G. Sahtecilikte Yazının Değeri. Adli Tıp Kurumu Tıpta Uzmanlık Tezi İstanbul 1986.
Kurtaş Ö. Adli Tıp Açısından Grafolojinin Önemi. Adli Tıp Kurumu Tıpta Uzmanlık Tezi İstanbul 1992.
Alkan N. Yaşlanmaya Bağlı Yazı ve İmza Değişiklikleri. İ.U. İstanbul Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Tezi İstanbul 1996.
Mehmetoğlu MF. Adli Grafoloji Bakımından Şüpheli Evrak Üzerinde Yazı ve İmza Tetkiki. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul 1991
Karakoç S. Resmi ve Özel Evrakta Sahtekarlık Suçları. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul 1993.
İplikçi Ş. El Yazılarının İncelenmesinde İstatistik Yöntemlerinin Kullanılması. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul 1994.
Bafra J. El Yazısı İncelemelerinde’1 Kişisel Yazı Unsurlarının İsteyerek Değiştirilmesi'1 Problemi ve Kimlik Belirlenmesi. Adli Tıp Enstitüsü Doktora Tezi İstanbul 1995.
Çetin M. İmzalarda Zaman İçerisinde Meydana Gelen Değişiklikler. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul 1998.
Robertson EV. Fundamentals of Document Examination. Chicago: Nelson-Hall Publishers, 1991: 9-23.
Hilton O. Scientific Examination of Questioned Documents. London: CRC Press. 1993:1-31.
Ellen I). The Scientific Examination of Documents: Methods and Techniques. Chichester: Ellis Horwood Ltd.. 1989.7-14.
Wellingham - Jones P. Drugs and Handwriting. Tehama: PWJ Publishing, 1991 32-51
Kurtaş Ö. Özırıan Y. Kurt K. Yazı ve İmza İncelemelerinde Karşılaşılan Sorunlar. 7. Ulusal Adli Tıp Günleri Poster Sunuları Kitabı Antalya 1993:175-82.
İnce H. Kurtaş Ö. Akkay E. Grafoloji Dosyalarının Coğrafi. Ekonomik ve Demografik İncelenmesi. 7. Ulusal Adli Tıp Günleri Poster Sunuları Kitabı Antalya 1993:255-62.
Branston B. Graphology Explained. London: Judy Pi- atkus Ltd.. 1989:1-15.
Beyerstein BL, Beyerstein DF. The Write Stuff: Evaluations of Graphology, The Study of Handwriting Analysis. Newyork 1992.
Conway A. Instant People - Reading Through Handwriting. New York: Sterling Publishing Co., Inc., 1989:7-16.
Marne P. Graphology. Kent: Hodder and Stoughton Ltd., 1982:1-45-
Adli Tıp Kurumu Kanunu. 14.04.1982 gün 2659 sayılı kanun. Resmi gazete yayımi:20.04.1982 gün 17670 sayı.
Adli Tıp Kurumu Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği, Döner Sermaye Yönetmeliği ve Fiyat Listesi. Kişilere Karşı Müessir Fiiller. İstanbul: Temel Matbaacılık. 1984.
Emniyet Genel Müdürlüğü, Merkez ve Bölge Kriminal Polis Laboratuvarları Tetkik Hizmet Yönetmeliği. Resmi gazete yayımı: 11.10.1984 gün 18542 sayı.
Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı ve Bölge Kriminal Laboratuvar Şube Müdürlükleri. Görev ve Yetkileri Yönetmeliği. Resmi gazete yayımı: 05.08.1998 gün 23424 sayı. •
Adli Tıp Enstitüsü: Tez Özetleri 1989-1993. İstanbul: Temel Matbaacılık. 1993-
Child H. Calligraphy Today: Twentieth Century Tradition and Practice. Eatontown: Parkwest Publications, 1988.
Sassoon R. The Practical Guide to Calligraphy. London: Thames and Hudson, 1982.
Hattatlık. Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. İstanbul: Milliyet Gazetecilik. 1992 Cilt: 10 Sayfa 5089-90.
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu. Resmi Gazete Yayım Tarihi: 08.11.1983 gün 18215 sayı.
Yalçın A. TCK. CMUK. TMK. OHK. DGMK. ÇMK. MSMUK, CİK. BK, KMNKK. İstanbul: Der Yayınları. 1993.
Üstündağ S, Alangoya Y. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu. İstanbul Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi 1987.
Alkan N, Özbaşandaç F. Yurdumuzda Adli Belge İncelemesi Alanında Günümüzdeki Durum. İstanbul Barosu Dergisinde yayınlanmak üzere kabul edildi.
Adli Tıp Uzmanları Derneği Tüzüğü. İstanbul 1992.
Adli Bilimler Derneği Tüzüğü. İstanbul 1998.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.