Adli Bilimlerde Adli Tıp ve Adli Tıp Dışı Alanların Türkiye’deki Yapılanması ile ilgili Sorunlar: İki Rapor ile Değerlendirme
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1531Anahtar Kelimeler:
Adli bilimler, adli tıp, adli tıp uygulamalarıÖz
Adli bilimler, özel bir uzmanlık gerektiren birçok dalı bünyesinde barındıran bir üst yapıdır. Uzmanlık gerektiren bu dalların uygulamaya doğru bir şekilde tatbik edilebilmesi ise kendine özgü bir örgütlenmeyi gerektirmektedir. Bu şekilde bir örgütlenmeyi kurabilmenin yolu, sorunların hem içerden hem de dışardan bir gözle değerlendirilmesine sıkı bir biçimde bağlıdır. Dolayısıyla, adli bilimler ve adli tıbbın Türkiye’deki yapılanması ile ilgili sorunlara bütüncül yaklaşmak maksadıyla konu ile ilgili literatür taranmış ve adli tıp ve adli tıp dışı alanlardaki sorunların tartışıldığı iki kaynağa ulaşılmıştır. Bunlardan ilki; Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulunun (DDK) 2010 yılında hazırladığı çalışmadır. Bu çalışmadaki temel perspektif Avrupa Birliği normlarını sağlamaktır. Diğer çalışma ise; Prof. Dr. Yasemin Balcı editörlüğünde, Adli Tıp Uzmanları Derneği tarafından hazırlanan 7 Nisan 2007 tarihinde kabul edilen “Adli Tıp Hizmet Modeli ve İnsan Gücü Planlaması” adlı raporudur. Günümüze kadar alan ile ilgili olarak birçok araştırma yapılmış olmakla birlikte birçok alanın ve konunun kapsamlı olarak tartışıldığı ve önerilerde bulunulduğu söz konusu iki rapor ön plana çıkmaktadır. Bu kapsamda değerlendirilen bu ayrıntılı raporlarda belirtilen sorunlar, sorunların çözümlenmesinde önerilen yapılar ve düzenlemelerin yerine getirilmesinde eksiklikler olduğu görülmektedir. Bu sebeple öncelikli olarak bu raporlarda belirtilen sorunların çözümü için günümüze kadar yapılmış herhangi bir düzenleme ve yapılanma konusu yer geldiğinde tartışılmıştır.
İndirmeler
Kaynaklar
Gülmen M, İnce H. Forensic medicine and sciences in Turkey. In: Ubelaker DH, editor. Global Practice of Forensic Science. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd; 2015. p. 173-188
Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu. Denetleme Rapor Özeti: Adli Tıp Kurumu Başkanlığı’nın 2007, 2008 ve 2009 Yıllarına Ait Faaliyet ve İşlemlerinin Denetimi ile Adli Tıp Kurumu Hizmetlerinin Etkin ve Verimli Şekilde Yürütülmesinin ve Geliştirilmesinin Sağlanması, 2010: 1-28
Ubelaker DH. Conclusions: Global Common Themes and Variations. Global Practice of Forensic Science. In: Ubelaker DH, editor. Global Practice of Forensic Science. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd; 2015: p. 351-360. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118724248.ch30
TC Adalet Bakanlığı. Adalet İstatistikleri. 2019: 13-44. (https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1092020162733adalet_ist-2019.pdf Son erişim tarihi: 11.10.2020)
Karaburun G. Karar Örnekleriyle Yargıtay’ın Bilirkişiliğe Bakışı ve Bilirkişiliğin Sorunları. Adli Tıp Bülteni. 2017; 22(3): 200-207. doi: 10.17986/blm.2017333478 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2017333478
Adli Tıp Kurumu Başkanlığı. İdari Yapı-Grup Başkanlıkları. (https://www.atk.gov.tr/adli-tip-kurumu-grup-baskanliklari.html Son erişim tarihi: 29.08.2021)
TC İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı Hakkımızda (https://www.egm.gov.tr/kriminal/hakkimizda-28-11-2012 Son erişim tarihi: 11.06.2020)
Balcı Y, editör. Adli Tıp Uzmanları Derneği Adli Tıp Hizmet Modeli ve İnsan Gücü Planlaması. (https://www.atud.org.tr/wp-content/uploads/2016/07/hizmet_modeli.pdf Son erişim tarihi: 01.07.2020).
Ludes B. Forensic medicine in France. In: Ubelaker DH, editor. Global Practice of Forensic Science. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd; 2015: p. 105-113. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118724248.ch11
Katkıcı U. Sivas’ta adli otopsiler (1990-1995): Demografik veriler ve otopsiyi yapan hekimin özellikleri. Adli Tıp Bülteni 1997; 2(l):3-7. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.199721195
Eisenmenger W. Peschel O. Forensic medicine in Germany. In: Ubelaker DH, editor. Global Practice of Forensic Science. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd; 2015: p. 115-120. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118724248.ch12
The National Association of Medical Examiners. Forensic Autopsy Performance Standards. (https://www.thename.org/assets/docs/2016%20NAME%20Forensic%20Autopsy%20Standards%209-25-2020.pdf Son erişim tarihi: 19.08.2021).
Ankara Teknikerler Derneği. Otopsi skandalında acı itiraf. (http://www.tekniker.org.tr/?Syf=26&Syz=160212&/Otopsi-skandalında-acı-itiraf Son erişim tarihi: 15.11.2020).
YÖK Atlas. Otopsi Yardımcılığı Programı Bulunan Tüm Üniversiteler. (https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-program.php?b=30050 Son erişim tarihi: 28.08.2021).
Serı̇nken M. Türkçüer İ. Acar K. Özen M. Acil servis hekimleri tarafından düzenlenen adli raporların eksiklik ve yanlışlıklar yönünden değerlendirilmesi, Ulusal Travma Acil Cerrahi Dergisi 2011;17 (1):23-28. doi: 10.5505/tjtes.2011.78989. DOI: https://doi.org/10.5505/tjtes.2011.78989
Işık S. Acil Servis Hekimlerinin Adlı̇ Rapor Düzenleme Konusundaki̇ Bilgi̇ Düzeylerinin Değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi̇ Acil Tıp Anabilim Dalı; 2019.
Koşar GY. Aile Hekimliği Asistanlarının Adli Olgulara Yaklaşım ve Sorumlulukları Hakkındaki Farkındalıklarının Belirlenmesi [Uzmanlık Tezi]. İzmir: Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Bozyaka Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi; 2018.
Adli Tıp Uzmanları Derneği. 1. Uluslararası 17. Ulusal Adli Bilimler Kongresi; 12-15 Kasım. Çevrimiçi Kongre. (https://www.atud.org.tr/wp-content/uploads/2020/12/Kongre-Bildiri-Kitabi.pdf Son erişim tarihi: 01.09.2021)
T.C.Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Personel Dağılım Cetveli (PDC). https://yhgm.saglik.gov.tr/TR-42988/personel-dagilim-cetveli-pdc.html%20(29 Son Erişim tarihi: 29.08.2021).
Turla A, Dündar C. Samsun il merkezinde adli rapor düzenleyen pratisyen hekimlerin adli tıp eğitimi ve adli raporlara yansımaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi. 2003;20(3):119-24. doi:10.5835/jecm.v20i3.140
Yavuz Y, Yürümez Y, Küçüker H, Demirel R, İkizceli İ, Akdur O. Acil Tıp Hekimlerinin Adli Rapor Düzenlenmesi ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Türkiye Acil Tıp Dergisi. 2004;4(2):64-7. doi:10.16919/bozoktip.413858 DOI: https://doi.org/10.16919/bozoktip.413858
Mezuniyet Öncesi̇ Tıp Eğitimi Ulusal Çekirdek Eğitimi Programı. (https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf Son erişim tarihi: 12.11.2020)
Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı. Balistik. (https://www.jandarma.gov.tr/kriminal/balistik Son erişim tarihi: 11.06.2020)
Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Daire Başkanlığı. Parmak İzi. (https://www.jandarma.gov.tr/kriminal/pizi Son erişim tarihi: 11.06.2020)
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı. Biyoloji. (https://www.egm.gov.tr/kriminal/biyolojiuzmanlik Son Erişim tarihi: 30.08.2021).
Interpol. DNA. (https://www.interpol.int/How-we-work/Forensics/DNA Son erişim tarihi: 01.09.2021).
Baykal A. Milli DNA Bankası Veri Bankası Kurulma Çalışmaları ve Uygulama Alanları. 1. Uluslararası Adli Biyoloji ve Genetik Kongresi. 27-28 Kasım 2014. (https://www.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/6/2014/11/biyo_adli_kongre_bildiri_kitapcigi.pdf Son erişim tarihi: 01.09.2021
Gönenç Fİ, Aslanova K. Bi̇yobankalar ve Mi̇lli̇ DNA Veri̇ Bankasi Kanunu Tasarısı. Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018;4(2):13-32.
Tuğ A. Adli̇ DNA Bankalarina Toplumun Yaklaşımı. Adli̇ Tıp Dergi̇si̇. 2007;21(2):1-10, 30. Türk Tabipler Birliği. DNA Verileri ve Türkiye Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı, (https://www.ttb.org.tr/haberarsiv_goster.php?Guid=665acfee-9232-11e7-b66d-1540034f819c Son erişim tarihi: 01.09.2021).
Vieira DN. Forensic Medicine and Forensic Sciences in Portugal. Adli Tıp Bülteni 2009;14(1):40-47 doi: 10.17986/blm.2009141689 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2009141689
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Adli Tıp Bülteni
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
