İnsan İskeletlerinde Travma: Travmaya Bağlı Ölüm Nedeni Üzerine Bir Araştırma
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2019149812Anahtar Kelimeler:
Adli Bilimler- Adli Antropoloji- İskelet- Peri-mortem- Travma- Ölüm NedeniÖz
Amaç: Adli Antropoloji’de, insan kemiklerindeki kırıklar, ezikler, kesikler ve delikler analiz edilerek travma çeşidi, ölüm şekli ve buna bağlı muhtemelölüm nedeni tahminleri yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ölüm nedeni travmaya bağlı bireylerin kemiklerindeki kırıkları, BT kullanarak perimortem süreçte incelemek, kırıkların ölümle ilişkisini belirlemek ve adli antropolojik raporlardaki perimortem travma tanımlamalarının güvenilirliğini test etmektir.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmanın materyali, 20.02.2016-29.11.2017 tarihleri arasında travmaya bağlı ölen 23’ü erkek ve 7’si kadın, 30 adli vakadan oluşmaktadır. Vakalar, trafik kazaları, yüksekten düşme, ip ile ası eylemi ve ateşli silah yaralanması olayları ile temsil edilmektedir. Bireylerin BT verileri, bir vaka hariç, ağır yaralı olarak getirildikleri hastanede ölüm öncesinde çekilmiş, üç boyutlu medikal görüntüleme programı kullanılarak vücutlarındaki kırıklar tespit edilmiştir.
Bulgular: 30 bireye ait 1580 adet kemik incelenmiş ve 242’nde travma tespit edilmiştir. Travma çeşitleri ve muhtemelölüm nedenleri, adli otopsi sonuçlarından habersiz belirlenerek, daha sonra adli otopsi sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Bulgular, 28 kişinin künt travmaya bağlı ve 2 kişinin ateşli silah yaralanması nedeniyle hayatlarını kaybettiğini göstermiştir. Erkek bireylerin ölüm oranının kadınlara göre daha fazla olduğu, travmaya bağlı ölümlerin en çok 21-30 yaş aralığında gerçekleştiği ve ölüme sebebiyet veren kırıkların en fazla kafatası ve göğüs bölgelerinde meydana geldiği gözlemlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmadaki adli antropolojik analizlerin, travma çeşidi tespitinde %90 (n=30/27), ölüm nedeni tahminlerinde %86.6 (n=30/26) oranında başarı yüzdeliğine sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca,travma çeşitlerine göre kırılma özellikleri ayrıntılı olarak tanımlanmıştır.Bu tanımlamalardan hem adli antropoloji, hem de antik dönem iskelet çalışmalarında yararlanılabilecektir.Sonuç olarak bu çalışma, adli antropoloji ve biyolojik antropoloji çalışmalarında travma analizlerinde kullanılabilecek bir referans çalışma niteliği göstermektedir.
İndirmeler
Kaynaklar
Aktaş EÖ, Kaya A. Yaralama Suçlarının Adli Tıbbi Değerlendirilmesinde Kullanılan Kılavuza Bakış. Adli Tıp Bülteni. 2017;22(1):45-53. https://doi.org/10.17986/blm.2017127141 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2017127141
Gündoğmuş Ü, Balcı Y, Çetin G. Türk Ceza Kanunu’nda Tanımlanan Yaralama Suçlarının Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi, TC Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, Haziran 2013 güncellenmiş son hali.
Güzel S, Balcı Y, Çetin G. Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Tanımlanan Yaralanma Suçlarının Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi ve Adli Rapor Tanzimi İçin Rehber, Eylül 2005.
Karbeyaz K, Gündüz T, Balcı Y. Yeni Türk Ceza Kanunu Çerçevesinde Kemik Kırıklarına Adli Tıbbi Yaklaşım, Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi 2010, 16(5): 453-458.
Berryman EH, Lanfear KA. Forensic Anthropologists in Medical Examiner’s and Coroner’s Offices: A History, A Companion to Forensic Anthropology, ed. By C. D. Dirkmaat, Wiley-Blackwell, 2012, Part VII: 534-548. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118255377.ch26
Byers SN. Introduction to Forensic Anthropology: Death, Trauma and the Skeleton, A text book, Pearson and AB, 2010, s. 274-354.
Dirkmaat CD. Developments in Human Skeletal Trauma Analysis, in: A Companion to Forensic Anthropology, Part VII, Ed. By Deniis C. Dirkmaat, Blackwell Publishing, 2012, s.337-339. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118255377
Dirkmaat CD. A Companion to Forensic Anthropology, Wiley, Blackwell, 2015, Part VII, p.534-549.
Donato , Luca A, Vecchiotti C, Cipolloni L. Study of Skeletal Remains: Solving a Homicide Case with Forensic Anthropology and Review of the Literature, J.Forensic Anthropol., 2016, 1: 105. https://doi.org/10.4172/jfa.1000105 DOI: https://doi.org/10.35248/2684-1304.16.1.105
Rainwater WC, Crowder C, Hartnett MK, Fridie SJ, Figura JB, Godbold J et al. Forensic Anthropology at the New York Offıce of Chief Medical Examiner, A Companion to Forensic Anthropology, ed. By C.D.Dirkmaat, Wiley-Blackwell, 2012, Part VII: 549-592. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118255377.ch27
Pinherio J. Introduction to Forensic Medicine and Pathology, Chapter 2, In: Forensic Anthropology and Medicine: Complementary Sciences From Recovery to Cause of Death, Ed.by S.Schmitt, E.Cunha and J.Pinherio, Humana Press Inc., Totowa, NJ., 2006, p.13-37.
Schmitt A, Cunha E, Pinheiro J. Forensic Anthropology and Medicine; Complementary Sciences from Recovery to Cause of Death, Humana Press, Totowa, New Jersey, 2006.
Stanojevich V. The role of Forensic Anthropologist in a Death Investigation, Univ. Of Ontario Inst. Of Technology, Canada, June 18, 2012. https://doi.org/10.4172/2157-7145.1000154 DOI: https://doi.org/10.4172/2157-7145.1000154
Burke P.M. Forensic Pathology of Fractures and Mechanisms of Injury, Postmortem CT Scanning, CRC Press LLC, 2012. DOI: https://doi.org/10.1201/b11494
Campobasso CP, Dell’Erba AS, Belviso M., MD, Di Vella G. Craniofacial Identification by Comparison of Antemortem and Postmortem Radiographs Two Case Reports Dealing With Burnt Bodies, Am J Forensic Med Pathol, 2007, 28: 182–186. https://doi.org/10.1097/PAF.0b013e31806195cb DOI: https://doi.org/10.1097/PAF.0b013e31806195cb
Harris L.S. Postmortem Magnetic Resonance Images Of The Injured Brain: Effective Evidence In The Courtroom, Foren. Sci. Int. 50 (1991) 179–185. DOI: https://doi.org/10.1016/0379-0738(91)90149-D
HartBL, Dudley MH, Zumwalt RE. Postmortem Cranial MRI and Autopsy Correlation in Suspected Child Abuse, Am. J Forensic Med Pathol. 1996 Sep, 17 (3): 217-24. DOI: https://doi.org/10.1097/00000433-199609000-00008
Lathrop LS, Nolte BK. Utility of Postmortem X-ray Computed Tomography (CT) in Supplanting or Supplementing Medicolegal Autopsies, Final Technical Report NIJ Award 2010-DN-BX-K205, accepted January 2016, s.1-97.
Nolte KB, Mlady G, Zumwalt RE, Cushnyr B, Paul ID, Wiest PW. Postmortem X-ray Computed Tomography (CT) and Forensic Autopsy: A Review of the Utility, the Challenges and the Future Implications, Academic Forensic Pathology, 2011, 1(1):40-51. https://doi.org/10.23907/2011.007 DOI: https://doi.org/10.23907/2011.007
Ateşçelik M, Gürger M. Acil Servise Künt Travma ile Başvuran Hastaların İncelenmesi, 2013, Cilt 18, Sayı 2, 2013, Sayfa(lar) 103-108.
El-Menyar A, El-Hennawy H, Al-Thani H, Asim M, Abdelrahman H, Zarour A et al. Traumatic injury among females: does gender matter?, J Trauma Manag. Outcomes. 2014, 8: 8. https://doi.org/10.1186/1752-2897-8-8 DOI: https://doi.org/10.1186/1752-2897-8-8
Gören S, Subaşı M, Tıraşcı Y, Kaza Z. Trafik Kazalarına Bağlı Ölümler, Türkiye Klinikleri Adli Tıp Dergisi, 2005, 2:9-13.
Leth PM, Ibsen M. Abbreviated Injury Scale Scoring in Traffic Fatalities: Comparison of Computerized Tomography and Autopsy, Journal of Trauma Injury, Infection, and Critical Care, June 2010, 68(6):1413-6. https://doi.org/10.1097/TA.0b013e3181b251b8. DOI: https://doi.org/10.1097/TA.0b013e3181b251b8
Topcuoğlu MŞ, Kısacıkoğlu B, Salih K, Pekediz A, Yalınız H, Bayram H et al. Alt Ekstremitenin İskelet ve Yumuşak Dokular ile Komplike Vasküler Yaralanmalarda Properatif Değerlendirme, UTD 1996, 2:180-4.
Yağmur Y, Uğur M, Kara İH, Güloğlu C, Aldemir M, Kiraz M. Acil Servise Başvuran Multitravmalı Olgularda Travma Skorları ile AT-III, Trombosit Sayısı, APTT, PT ve Fbrinojen Düzeylerinin Değerlendirilmesi, T. Klin. J. Med. Sci., 2000, 20:123-31.
Veysi VT, Vassilios SN, Paliobeis C, Efstathopoulos N. Prevalence of chest trauma, associated injuries and mortality: a level I trauma centre experience, Int. Orthop., 2009 Oct, 33(5): 1425–1433. https://doi.org/10.1007/s00264-009-0746-9. DOI: https://doi.org/10.1007/s00264-009-0746-9
Değirmenci B, Akar T, Demirel B. Ölümlü Trafik Kazalarının Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi, Gazi Medical Journal, 2015, Vol 26. No.4 DOI: https://doi.org/10.12996/gmj.2015.44
Demirel, BC. Kafa ve Yüz Travmalarının Adli Tıp Açısından Önemi, T.C. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı, Bitirme Tezi, 2015, İzmir.
Bulger EM, Arneson MA, Mock CN, Jurkovich GJ. Rib Fractures in The Elderly, J Trauma-Injury Infec Crit Care. 2000, 48(6):1040–1046. DOI: https://doi.org/10.1097/00005373-200006000-00007
Lee RB, Bass SM, Morris JA, Jr MacKenzie EJ. Three or more rib fractures as an indicator for transfer to a Level I trauma center: a population-based study, J. Trauma-Injury Infect Crit Care.,1990, 30(6):689–694. DOI: https://doi.org/10.1097/00005373-199006000-00006
Sirmali M, Türüt H, Topçu S, Gülhan E, Yazici U, Kaya S et al. A Comprehensive Analysis of Traumatic Rib Fractures: Morbidity, mortality and management, European Journal of Cardio-Thoracic Surgery, 1 July 2003, 24 (1): 133–138. DOI: https://doi.org/10.1016/S1010-7940(03)00256-2
Lau E, Ong K, Kurtz S, Schmier J, Edidin A. Mortality Following the Diagnosis of a Vertebral Compression Fracture in the Medicare Population, J Bone Joint Surg Am. 2008 Jul;90(7):1479-86. https://doi.org/10.2106/JBJS.G.00675. DOI: https://doi.org/10.2106/JBJS.G.00675
Makino Y, Yokota H, Nakatani E, Yajima D, Inokuchi G, Motomura A et al. Differences between postmortem CT and autopsy in death investigation of cervical spine injuries, Forensic Sci Int., 2017 Dec, 281:44-51. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2017.10.029. DOI: https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2017.10.029
Godoy JMP, Echeverria FR, Baitello LA, Espada PC, Morioka YR. Prevalence of Death Due to Pulmonary Embolism After Trauma, Lung India. 2010 Apr-Jun, 27(2): 72–74. https://doi.org/10.4103/0970-2113.63610 DOI: https://doi.org/10.4103/0970-2113.63610
Alunni-Perret V, Muller-Bolla M, Laugier JP, Lupi-Pegurier L, Bertrand MF, Staccini P et al. Scanning Electron Microscopy Analysis of Experimental Bone Hacking Trauma, J. Forensic Sci., 2005, 50(4): 796–801. DOI: https://doi.org/10.1520/JFS2003213
Ambade VN, Godbole HV. Comparison of Wound Patterns in Homicide by Sharp and Blunt Force, Forensic Sci. Int.,2006, 156: 166-170. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2004.12.027 DOI: https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2004.12.027
Bashir M, McWilliams RG, Desmond M, Kuduvalli M, Oo A, Field M. Blunt Aortic Injury Secondary to Fragmented Tenth Thoracic Vertebral Body, Ann. Thorac. Surg, 2013, (95): 2161-2164. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2012.09.065. DOI: https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2012.09.065
Berryman HE, Symes SA. Recognizing Gunshot and Blunt Cranial Trauma Through Fracture Interpretation, Forensic Osteology, Ed. By K.J.Reichs (1998), s. 333-352.
Fachhini F, Rastelli E, Belcastro MG. Peri Mortem Cranial Injuries from a Medieval Grave in Saint Peter’s Cathedral, Bologna, Italy, Int. J. Osteoarchaeol., 2008, 18: 421–430. https://doi.org/10.1002/oa.949 DOI: https://doi.org/10.1002/oa.949
Gina O, Hart MA. Fracture Pattern Interpretation in the Skull: Differentiating Blunt Force From Ballistics Trauma Using Concentric Fractures, Journal of Forensic Sciences, Volume:50, Issue:6, November 2005, s. 1276-1281. DOI: https://doi.org/10.1520/JFS2004219
Gozna ER. Biomechanics of Long Bone Injuries, In E.R. Gozna and I.J. Harrington (eds), Biomechanics of Musculoskeletal Injury Williams and Wilkins, Baltimore, MD., 1982, s. 1-24.
Harkess JW, Ramsey WC, Harkess JW. Principles of fractures and dislocations, In C.A. Rockwood, D.P., 1996.
Humphrey C, Kumaratilake J, Henneberg M. Variability of Characteristics of Cranial Projectile Trauma in Skeletal Material, Anthropol Anz., 2017 Dec 1,74(4):283-296. https://doi.org/10.1127/anthranz/2017/0774. DOI: https://doi.org/10.1127/anthranz/2017/0774
Gurdjian ES, Webster JE, Lissner HR. The Mechanism of Skull Fracture, Radiology, 1950, 54(3): 313 – 338. https://doi.org/10.1148/54.3.313 DOI: https://doi.org/10.1148/54.3.313
Kimmerle EH, Baraybar JP, Skeletal Trauma: Identification of Injuries Resulting From Human Rights Abuse and Armed Conflict, CRC Press Taylor & Francis Group, USA 2008. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420009118
Lovell Nancy C. Trauma Analysis in Paleopathology, Yearbook Of Physical Anthropology, 1997, 40:139-170. DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1096-8644(1997)25+<139::AID-AJPA6>3.0.CO;2-#
McNulty LS. An Analysis of Skeletal Trauma Patterning of Accidental and Intentional Injury, PhD diss, The University of Tennessee, Knoxville, 2016.
Passalacqua VN, Rainwater WC. Skeletal Trauma Analysis: Case Studies in Context, Wiley Blackwell, 2015. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118384213
Pechnikova M. Forensic Analysis of Bone Fractures Caused by Blunt Force Trauma, PhD diss., Masaryk University, Czech Republic, 2013.
Cecchetto G, Fais P, Giraudo C, Boscolo-Berto R, Amagliani A, Miotto D et al. Micro-CT Features of Intermediate Gunshot Wounds Severely Damaged by Fire, Int. J. Legal Medicine, March 2013, Volume 127, Issue 2, pp 419–425. https://doi.org/10.1007/s00414-012-0775-6. DOI: https://doi.org/10.1007/s00414-012-0775-6
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
