Ani Bebek Ölüm Sendromu ve Adli Hemşirelik Yaklaşımı
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.2018241706Anahtar Kelimeler:
Ani Bebek Ölüm Sendromu- Adli Hemşirelik- EbeveynÖz
Ani Bebek Ölüm Sendromu (ABÖS), hiçbir sağlık sorunu olmayan bir yaşın altındaki bebeklerin beklenmedik bir biçimde ve nedeni otopsi ile açıklanamayan ölümüdür. Dünyada ABÖS görülme sıklığı toplumlara göre değişmektedir. ABÖS gelişimsel, çevresel ve biyolojik risk faktörlerine bağlı gelişebilir. Bebeğin prematüre doğması, annenin sigara kullanması, bebeğin ebeveynle aynı yatakta uyuması ve yüz üstü pozisyonda yatması ABÖS riskini arttıran bazı faktörlerdendir. Ayrıntılı araştırma gerektiren ve adli olgu kapsamında değerlendirilen şüpheli ABÖS olgularında da araştırma ekibinin içinde yer alacak adli tıp konularında eğitimli adli hemşirenin olgunun değerlendirilmesinde ve çözümde önemli rolü bulunmaktadır. Aile ile yapılan görüşmelerde sorulan soruların, risk faktörlerini belirlemek ve bilgi toplamak amacıyla sorulduğu, suçlama amacı taşımadığı belirtilmelidir. Ölüm olayının araştırılmasında sağlanan katkı yanı sıra, ailelerin yaşadığı travmayla başetmelerini kolaylaştırmak için gerekli destek ve danışmanlık sağlanmalıdır. Ebeveynler stres, öfke, suçluluk ve ölümü kabul etmede güçlükler yaşayabilir. Bu kapsamda ailenin duygularını ifade etmesine olanak tanınmalı, ölümün doğrudan ailenin hatası sonucu olmadığı açıklanmalı ve ailenin suçluluk duyguları azaltılmalıdır.
İndirmeler
Kaynaklar
Willinger M, James LS, Catz C. Defining the sudden infant death syndrome (SIDS): deliberations of an expert panel convened by the National Institute of Child Health and Human Development. Pediatr Pathol. 1991;11(5):677–684. https://doi.org/10.3109/15513819109065465 DOI: https://doi.org/10.3109/15513819109065465
AAP Task Force on Sudden Infant Death Syndrome. SIDS and other sleep-related infant deaths: updated 2016 recommendations for a safe infant sleeping environment. Pediatrics 2016;138(5):1-8. https://doi.org/10.1542/peds.2016-2940 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2016-2940
Fincancı ŞK, Kırangil B. Ani çocuk ölümleri sendromu. Türk Patoloji Dergisi 1988;4(2):56-59
Hauck F, Tanabe K. SIDS. BMJ Clin Evid. 2009;315:1–14
Celasin NŞ. Ani Bebek Ölümü Sendromu. Genç RE ve Özkan H (ed) Ebeler için Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları. Akademi Nobel Tıp Kitabevleri.1. Baskı, Elazığ,2016
Matthews TJ, MacDorman MF. Infant mortality statistics from the 2010 period linked birth/Infant death data set. National vital statistics reports; 62(8). Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics. 2013
American Academy of Pediatrics, Task Force on Infant Sleep Position and SIDS. Changing concepts of sudden infant death syndrome: Implications for infant sleeping environment and sleep position. Pediatrics 2000;105: 650–656 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.105.3.650
Koehler SA. Sudden infant death syndrome deaths: The role of forensic nurses. J Forensic Nurs. 2008;4(3):141-142. https://doi.org/10.1111/j.1939-3938.2008.00023.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1939-3938.2008.00023.x
Hunt CE, Hauck FR. Sudden infant death syndrome. CMAJ 2006;174(13):1861-1869. https://doi.org/10.1503/cmaj.051671 DOI: https://doi.org/10.1503/cmaj.051671
Gökçe S, Baysal SU. Ani Bebek Ölüm Sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası 2004;67:56-61
Atılmış ÜÜ, Dokgöz H, Yemişcigil A. Ani bebek ölümü sendromu. Adli Tıp Bülteni 2006;11(1):30-39 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2006111603
Guntheroth WG, Spiers PS. The triple risk hypotheses in sudden infant death syndrome. Pediatrics 2002; 110: e64. https://doi.org/10.1542/peds.110.5.e64 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.110.5.e64
Kahn A, Groswasser J, Franco P, Scaillet S, Sawaguchi T, Kelmanson I, et al. Sudden infant deaths: stress, arousal and SIDS. Early Hum Dev. 2003;75:147-166 DOI: https://doi.org/10.1016/j.earlhumdev.2003.08.018
Klaver EC, Versluijs GM, Wilders R. Cardiac ion channel mutations in the sudden infant death syndrome. Int J Cardiol. 2011;152(2):162-70. https://doi.org/10.1016/j.ijcard.2010.12.051 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijcard.2010.12.051
Friedmann I, Dahdouh EM, Kugler P, Mimran G, Balayla J. Maternal and obstetrical predictors of sudden infant death syndrome (SIDS). J Matern Fetal Neonatal Med. 2017;30(19):2315-2323. https://doi.org/10.1080/14767058.2016.1247265 DOI: https://doi.org/10.1080/14767058.2016.1247265
Gilbert R, Salanti G, Harden M, See S. Infant sleeping position and the sudden infant death syndrome: systematic review of observational studies and historical review of recommendations from 1940 to 2002. Int J Epidemiol 2005;34:874–887. https://doi.org/10.1093/ije/dyi088 DOI: https://doi.org/10.1093/ije/dyi088
Ponsonby AL, Dwyer T, Gibbons LE, Cochrane JA, Wang YG.Factors potentiating the risk of sudden infant death syndrome associated with the prone position. N Engl J Med 1993;329: 377-382. https://doi.org/10.1056/NEJM199308053290601 DOI: https://doi.org/10.1056/NEJM199308053290601
Malloy M.Trends in postneonatal aspiration deaths and reclassification of sudden infant death syndrome: impact of the “Back to Sleep” program. Pediatrics 2002;109:661-665 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.109.4.661
Mathews TJ, MacDorman MF. Infant mortality statistics from the 2004 period linked birth/infant death data set. Natl Vital Stat Rep 2007;55(14):1-32
Matthews R, Moore A. Babies are still dying of SIDS. Am J Nurs. 2013 Feb;113(2):59-64. https://doi.org/10.1097/01.NAJ.0000426692.19202.5a DOI: https://doi.org/10.1097/01.NAJ.0000426692.19202.5a
Hauck FR, Herman SM, Donovan M, Iyasu S, Merrick Moore C, Donoghue E, et al. Sleep environment and the risk of sudden infant death syndrome in an urban population: the Chicago Infant Mortality Study. Pediatrics 2003;111:1207-1214 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.111.S1.1207
Tappin D, Ecob R, Brooke H. Bedsharing, roomsharing, and sudden infant death syndrome in Scotland: a case-control study. J Pediatr 2005;147:32-37 https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2005.01.035 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2005.01.035
Getahun D, Amre D, Rhoads GG, Demissie K. Maternal and obstetric risk factors for sudden infant death syndrome in the United States. Obstet Gynecol 2004; 103: 646-652. https://doi.org/10.1097/01.AOG.0000117081.50852.04 DOI: https://doi.org/10.1097/01.AOG.0000117081.50852.04
Schoendorf KC, Kiely JL. Relationship of sudden infant death syndrome to maternal smoking during and after pregnancy. Pediatrics 1992;90:905-8 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.90.6.905
MacDorman MF, Cnattingius S, Hoffman HJ, Kramer MS, Haglund B. Sudden infant death syndrome and smoking in the United States and Sweden. Am J Epidemiol. 1997;146(3): 249 -257 DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.aje.a009260
Alm B, Milerad J, Wennergren G, Skjaerven R, Oyen N, Norvenius G, et al. A case-control study of smoking and sudden infant death syndrome in the Scandinavian countries, 1992 to 1995. The Nordic Epidemiological SIDS Study. Arch Dis Child. 1998;78(4):329-334 DOI: https://doi.org/10.1136/adc.78.4.329
Vennemann MM, Hense HW, Bajanowski T, Blair PS, Complojer C, Moon RY, et.al. Bed sharing and the risk of sudden infant death syndrome: can we resolve the debate? J Pediatr 2012;160:44-48 https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2011.06.052 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2011.06.052
Yıkılkan H, Ünalan PC, Uzuner A. Ani bebek ölümü ve nedenlerinden biri olarak annenin sigara içiciliği. Çocuk Dergisi 2007;7(4):227-232
Hauck FR, Thompson JMD, Tanabe KO, Moon RY, Vennermann MV. Breastfeeding and reduced risk of sudden infant death syndrome: a meta-analysis. Pediatrics 2011; 128 (1):103-110. https://doi.org/10.1542/peds.2010-3000 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2010-3000
Mitchell EA, Taylor BJ, Ford RP, Stewart AW, Becroft DM, Thompson JM, et al. Dummies and the sudden infant death syndrome. Arch Dis Child 1993;68(4):501-504 DOI: https://doi.org/10.1136/adc.68.4.501
Li DK, Willinger M, Petitti DB, Odouli R, Liu L, Hoffman HJ. Use of a dummy (pacifier) during sleep and risk of sudden infant death syndrome (SIDS): Population based case control study. BMJ 2006:332;18-22. https://doi.org/10.1136/bmj.38671.640475.55 DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.38671.640475.55
Hauck FR, Omojokun OO, Siadaty MS. Do pacifiers reduce the risk of sudden infant death syndrome? A meta-analysis. Pediatrics 2005:116 (5); 716-723. https://doi.org/10.1542/peds.2004-2631 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2004-2631
Çalışır H, Özvurmaz S, Tuğrul E. Aydın il merkezindeki 0-11 aylık bebeklerde ani bebek ölümü sendromu (ABÖS) ile ilgili risk faktörlerinin incelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2007; 11(2):7-17
American Academy of Pediatrics, Hymel KP; Committee on Child Abuse and Neglect; National Association of Medical Examiners. Distinguishing sudden infant death syndrome from child abuse fatalities. Pediatrics 2006;118(1):421-427. https://doi.org/10.1542/peds.2006-1245 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2006-1245
Ardıç Ş. Ani İnfant Ölüm Sendromu. Sunum. URL: http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/BW14BzPUoP44.pdf
Pakiş I. Ani beklenmedik bebek ölümlerinde adli boyut ve ayırıcı tanı yöntemleri. Türkiye Klinikleri J Foren Med 2009;6(1):23-31
Yılmaz R, Pakiş I, Turan N, Can M, Kabakuş Y, Gürpınar S. Adli Tıp Birinci Adli Tıp İhtisas Kurulu’nca ölüm sebebi verilen 0-1 yaş grubu bebeklerin ölüm sebebi açısından değerlendirilmesi. Türk Ped Arş; 2010; 45: 31-36
Çevik SA, Başer M. Adli hemşirelik ve çalışma alanları. Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;21(2):143-152
Fırat S, Ünal S, Geleş ÇY. Hemşirelikte yeni bir alan: Adli hemşirelik. Adli Tıp Bülteni, 2016; 21(1): 39-42. https://doi.org/10.17986/blm.2016116599 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2016116599
Eşiyok B, Hancı İH, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyfeoğlu Y. Adli hemşirelik. Sted 2004;13(5):169-171
Koehler SA. The importance of a forensics investigation of sudden infant death syndrome: recommendations for developing, low and middle income countries Acta Medica Academica 2010;39:165-174
Tabor PD, Ragan K. Infant death scene investigation J Forensic Nurs. 2015;11(1):22-27; https://doi.org/10.1097/JFN.0000000000000057 DOI: https://doi.org/10.1097/JFN.0000000000000057
Berkowitz C. Sudden infant death syndrome, sudden unexpected infant death, and apparent life-threatening events. Advances in Pediatrics 2012;59:183-208. https://doi.org/10.1016/j.yapd.2012.04.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.yapd.2012.04.011
Cullen D, Oberle M, Elomba CD, Stiffler D, Luna G. Illustrations of unexpected infant sleep deaths. J Forensic Nurs. 2016;12(3):141-146. https://doi.org/10.1097/JFN.0000000000000120 DOI: https://doi.org/10.1097/JFN.0000000000000120
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
