Öz
Giriş ve Amaç: İmza; atan kişiyi kesin bir şekilde belirleyen ve atıldığı belgeyi onaylama iradesini belirten, kişiye ait el yazısı yanında her çeşit işarete verilen isim olarak tanımlanmaktadır. Kişinin kendisi tarafından atılmayan yani kendi eli ürünü olmayan sahte imzalar çeşitli yöntemler kullanılarak elde edilmektedirler. Bunlar, üstten kopyalama, bakarak taklit, serbest taklit yöntemi ile atılan imzalar, üzerinde imza ihtiva eden pulların sökülerek başka belgelere nakli, bilgisayar ve fotokopi teknolojileriyle atılan imzalar ve hayali kişiler adına atılmış uydurma imzalar olarak sıralanabilmektedir. Buna son zamanlarda icat edilerek giderek artan sıklıkla karşılaştığımız imza makineleriyle atılanlar eklenebilir. Sıraladığımız bu yöntemler içerisinde “Serbest Taklit Yöntemi” ile yapılan imza sahteciliği belirli yönleriyle diğer yöntemlerden ayrılmaktadır. Serbest Taklit Yöntemi ile atılan imzalarda sahteci, günlerce atacağı imzaya özen içinde çalışıp denemeler yaparak, imzayı tüm yönleriyle hafızasına alır ve taklidini oluşturabileceğine kanaat getirdiğinde bir bütün olarak atar. Sahtecinin birçok kez deneme yapma şansı olması nedeniyle de orjinaline oldukça benzeyen, tespiti güç bir imza modeli ortaya çıkması hiç te uzak bir ihtimal değildir. Bu nedenlerden ötürü, farklılıklar detaylarda gizli kalabilmektedir. Birçok özelliğiyle bu yöntem, incelemeciler açısından ortaya çıkarılması en güç olan sahtecilik tipidir .
Olgu: Olgumuza konu olan inceleme konusu imzaya ve karşılaştırma imzalarına baktığımızda, hız, işleklik, istif, eğim, kalem bası dereceleri de dahil olmak üzere birçok tanı unsuru yönünden birbirine benzer özellikler içerdiklerini görmekteyiz. Ancak imzalar daha ayrıntılı incelendiğinde; özellikle başlangıç ve bitiş noktalarında, ara grama yapıları ve sayılarında, imzaların dikey olarak yukarı doğru çıkan ve aşağı doğru inen gramalarında, kement ve kıvrımlarında ciddi farklılıklar olduğu anlaşılmaktadır. Bu yönleriyle değerlendirildiğinde olgumuzun konusu olan imzaların, serbest taklit yöntemiyle atılmış oldukları kanaatine varılmıştır.
Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada tespiti nispeten güç olan bir imza sahteciliği olgusunun örnek görüntülerle sunulması ve bu konuda dikkatli olunması gerekliliğine ve deneyimli uzman görüşü alınmasının önemine vurgu yapılması amaçlanmıştır.
Referanslar
Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük, Ankara, 1988.
Akın SG. Adli Grafolojide Sağlıklı Mukayese Belge Temininin Esasları, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2001, s: 21,
Soyadı Kanunu, Kanun No: 2525, RG: Tarih: 2/7/1934 Sayı : 2741. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.2525.pdf (Erişim tarihi 08.03.2016).
Bafra J. İmza Yazı ve Adli Belge İncelemeleri. 1. Baskı, Ufuk Matbaası, İstanbul, 2006, s. 73.
Birincioğlu İ, Alkan N, Kurtaş Ö ve ark. Serbest taklit yöntemiyle oluşturulmuş bir imza sahteciliği: olgu sunumu. Yıllık Adli Tıp Toplantıları 2001 Kitabı. İstanbul, 2001.
Baysan GY. Dreyfus Davası: Gerçek ve Adalet Savaşçısı Zola, Hacettepe Üni Edebiyat Fak Dergisi. 2002; 19(1); 181-195.
Mohammed L, Found B, Rogers D. Frequency of Signature Styles in San Diego County. J Am Society Questioned Document Examiners. 2008; 11(1);12-14.
İplikçi Ş. El Yazıları ve İmzaların Kriminal Yönden İncelenmesi. 1. Baskı, Marki Ofset, İstanbul, 2011, s. 29-100.
Birincioğlu İ, Özkara E. Adli Belge İncelemelerinde Bilinmeyenler, Örneklerle Yazı ve İmza Analizi ile Islak İmza Kavramı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2010;87;403-33.
Aşıcıoğlu F (Editör), Adli Belge İncelemesi. 1. Baskı, Beta Basım A.Ş. İstanbul, 2005, s. 31-33, 61.
Taşdemir K. Belgelerde Sahtecilik Suçları. 1. Baskı, Ertem Basım Ltd. Şti, Ankara, 2013, s. 18-9.
Hilton O. Scientific Examination of Questioned Documents. USA, CRC Press LLC, 1993:183-6.
Aşıcıoğlu F. (Editör), Adli Bilimlerde El Yazısı ve İmza İncelemeleri, Öner Matbaacılık, İstanbul, 2007, s. 151-3.
Levinson J. Questioned Documents A Lawyer’s Handbook, Academic Press, Londra, 2001, s. 49.
Kurtaş Ö. Adli Tıp Açısından Grafolojinin Önemi. Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Uzmanlık Tezi, İstanbul 1992, s. 77.
Kandemir K. İstemli Olarak Değiştirilen İmzalardaki Kalıcı Unsurlar. İ.Ü. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2001, s.1.
Slyter SA. Forensic Signature Examination. Charles C Thomas Publisher, Springfield, Illinois, USA. 1995, s. 36-7.
Ellen D. The Scientific Examination of Documents Methods and Techniques. Second Edition, Taylor-Francis Ltd, Londra, 1997, s. 35.
Asicioglu F, Turan N. Handwriting changes under the effect of alcohol. Forensic Sci Int. 2003; 132(3): 201-210. https://doi.org/10.1016/S0379-0738(03)00020-3
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.